Proces begrotingsaanpassing
In de loop van het begrotingsjaar gebeurt er een aanpassing van de begroting. De begrotingsaanpassing actualiseert de gegevens uit de begrotingsopmaak.
Sinds de begrotingsaanpassing 2021 wordt gewerkt met een begrotingsaanpassing ‘light’. Daarmee wordt onder andere ruimte gecreëerd voor een meer uitvoerige en kwaliteitsvolle begrotingsopmaak en -uitvoering. De begrotingsaanpassing ‘light’ bevat in principe geen nieuwe beleidsinitiatieven, met uitzondering van beleidsantwoorden op recente uitdagingen, dus onder druk van de omstandigheden.
De begrotingsaanpassing wordt minimaal ingevuld:
- Geen technische triages noch technische bilaterales
- Beperkte mogelijkheden tot budgetwijzigingen
- Geen beleids- en begrotingstoelichtingen
Begrotingsaanpassing
- Stap Feb
De begrotingsinstructies zijn het startschot van een begrotingsronde en leggen de uitgangspunten van de begrotingsronde vast. Dat gaat van het begrotingsbeleid dat zal worden gehanteerd tot de technische parameters (index, evolutie loonkosten, brandstofprijzen, ...) waarmee zal worden gewerkt.
Daarnaast worden in de instructies de procedures en de timing voor het opstellen van de begrotingsvoorstellen en -documenten opgenomen. Verder bevatten ze eventuele sjablonen voor het opstellen van de begroting.
De Vlaamse minister bevoegd voor het budgettair beleid deelt de begrotingsinstructies mee aan de leden van de Vlaamse Regering via een omzendbrief. Het Departement Financiën en Begroting verzorgt de verdere communicatie naar de beleidsdomeinen.
- Stap Maart
Vertrekkende van de begrotingsinstructies bereiden alle betrokken administraties van de Vlaamse Gemeenschap hun begrotingsvoorstellen voor. Dat gebeurt in samenspraak met de bevoegde minister.
Het Departement Financiën en Begroting stelt ter ondersteuning historische gegevens over de begroting en de uitvoering ter beschikking. Het departement zorgt ook centraal voor de doorrekening van de budgettaire impact ten gevolge van indexatie op basis van de inflatieparameters en geldende indexregimes.
De inschatting van de ontvangsten en de uitgaven gebeurt binnen de notie van constant beleid, dus op basis van de genomen besluitvorming en op dat moment geldende reglementering. Daarbij wordt rekening gehouden met de minimale invulling van een begrotingsaanpassing ‘light’. In principe worden er dus geen begrotingsvoorstellen voor nieuw beleid ingediend.
De begrotingsvoorstellen worden ingediend bij:
- De Inspectie van Financiën (indien van toepassing bij de regeringscommissaris)
- De Vlaamse minister bevoegd voor het budgettair beleid
- De minister-president
- De viceminister-presidenten
- Het Departement Financiën en Begroting
- Stap April
Tijdens een begrotingsaanpassing ‘light’ vinden er geen technische triages en bilaterales plaats, wat bij een begrotingsopmaak wel het geval is.
De Inspectie van Financiën, de regeringscommissarissen en het Departement Financiën en Begroting analyseren en evalueren in eerste instantie alle begrotingsvoorstellen. Vervolgens bezorgt het Departement Financiën en Begroting een overzicht van de weerhouden voorstellen aan de kabinetten met het oog op de politieke validatie ervan.
- Stap Mei
Na afloop van de politieke bilaterales vertaalt het Departement Financiën en Begroting de beslissingen naar de verschillende begrotingsdocumenten. Bij een begrotingsaanpassing zijn dat het ontwerp van middelendecreet, uitgavendecreet, programmadecreet en de algemene toelichting.
In het ontwerp van middelendecreet worden onderstaande elementen opgenomen:
- Decreetsbepalingen die onder meer de inning van bepaalde ontvangsten mogelijk maken
- De administratieve tabel die die per programma, inhoudelijk structuurelement en begrotingsartikel een overzicht geeft van de geraamde ontvangsten
- Overzicht van de begrotingsfondsen
- Inventaris van de schulden van de Vlaamse Gemeenschap
In het ontwerp van uitgavendecreet worden onderstaande elementen opgenomen:
- Decreetsbepalingen voor onder andere leningsmachtigingen, waarborgen, automatische subsidies, specifieke herverdelingsmogelijkheden, overdrachten over begrotingsjaren heen,…
- De administratieve tabel die per programma, inhoudelijk structuurelement en begrotingsartikel een overzicht geeft van de geraamde uitgaven
- Ontwerpbegrotingen van de diensten met afzonderlijk beheer en de Vlaamse rechtspersonen
- Een raming van de schuldaflossing
Daarnaast kan bij begrotingsaanpassing een programmadecreet worden opgesteld, ook gekend als het decreet houdende bepalingen tot begeleiding van de aanpassing van de begroting van de Vlaamse Gemeenschap. Dat decreet heeft in tegenstelling tot de andere decreten een normatief karakter. Het bevat een verzameling van nieuwe wettelijke bepalingen of wijzigingen aan bestaande wettelijke bepalingen die nodig zijn om de begroting te kunnen uitvoeren. Enkel bepalingen die een rechtstreekse band met de begroting hebben, mogen worden opgenomen in het programmadecreet. De Raad van State ziet daar nauwlettend op toe.
Het Departement Financiën en Begroting stelt de algemene toelichting op bij de ontwerpen van de middelen- en uitgavendecreten. Die beschrijft in grote lijnen volgende elementen:
- Een synthese en analyse van het begrotingsbeleid
- Een schets van de economische omgeving
- De evolutie van de ontvangsten en de uitgaven op geconsolideerde basis
- Een toelichting bij de normnaleving
- Informatie over het financiële beheer en de schuldpositie
- De stand van de uitstaande verplichtingen
Er zijn geen beleids- en begrotingstoelichtingen (BBT’s) meer bij de begrotingsaanpassing aangezien die aanpassing niet langer bedoeld is om nieuw beleid te initiëren. Met de implementatie van de begrotingsaanpassing light bevat de begrotingsaanpassing in principe geen nieuwe beleidsinitiatieven, met uitzondering van beleidsantwoorden op recente uitdagingen, dus onder druk van de omstandigheden. De algemene toelichting bij de begrotingsaanpassing wordt wel meer uitgediept om geen informatieverlies te lijden.
Het ontwerp uitgaven- en middelendecreet, de Algemene Toelichting en in voorkomend geval het ontwerp van programmadecreet worden uiterlijk op 21 mei van het lopende jaar in het Vlaams Parlement ingediend. In het jaar van de verkiezing van het Vlaams Parlement kan die datum overschreden worden.
- Stap Juni
De commissies van het Vlaams Parlement bespreken de ingediende begrotingsdocumenten. Dit gebeurt op basis van de verdeling van de bevoegdheden over de verschillende commissies. De commissieleden hebben de mogelijkheid om amendementen op de ontwerpdecreten in te dienen.
Daarnaast voert het Rekenhof als controle-actor een onderzoek uit naar de in het Vlaams Parlement ingediende begrotingsdocumenten. Daaruit vloeien de volgende 2 documenten voort:
- Onderzoek van de Vlaamse begroting (gericht aan het Vlaams Parlement)
- Formele opmerkingen bij de Vlaamse begroting (gericht aan de administratie)
Tijdens een vergadering van de Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting licht het Rekenhof haar verslagen toe aan de commissieleden en geeft de Vlaamse minister bevoegd voor het budgettair beleid daarop een eerste reactie.
Naar aanleiding van de verslagen van het Rekenhof bereidt de Vlaamse Regering een antwoord voor op de opmerkingen van het Rekenhof en worden de nodige amendementen ingediend bij het Vlaams Parlement. Het Departement Financiën en Begroting coördineert dat proces.
Ten slotte worden de (geamendeerde) begrotingsdocumenten besproken in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement en worden de begrotingsdecreten gestemd.
Het Vlaams Parlement keurt de aanpassing van de begroting uiterlijk op 10 juli van het lopende jaar goed. In het jaar van de verkiezing van het Vlaams Parlement gebeurt dat uiterlijk op 31 december van het lopende jaar.
- Stap Juli
Na de goedkeuring in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement moet de Vlaamse Regering de begrotingsdecreten bekrachtigen en afkondigen. De datum van bekrachtiging geldt als datum van de decreten. Samen met de afkondiging en bekrachtiging laat de Vlaamse Regering de begrotingsdecreten in het Belgisch Staatsblad publiceren.