Verdrag inzake het wegverkeer van 1968

Het artikel 34bis van het verdrag inzake het wegverkeer van 1968, dat in werking is getreden op 14 juli 2022, zorgt ervoor dat de landen die het verdrag van Wenen hebben geratificeerd, waaronder de EU-landen, op hun grondgebied voertuigen zonder chauffeur, buiten het kader van experimenten, kunnen toelaten onder de voorwaarde dat ze conform zijn aan nationale technische eisen of internationaal vastgelegde technische eisen die zijn vastgelegd en er een nationale regelgeving bestaat met betrekking tot het gebruik van die systemen. Het effect ervan is dus beperkt tot het grondgebied van het land dat de technische eisen en de regels inzake gebruik heeft vastgelegd.

De WP.1 Global Forum for Road Traffic Safety van de UNECE (De Europese economische commissie van de Verenigde Naties) werkt momenteel aan een nieuw wettelijk instrument of een aanpassing van het verdrag van ‘68 met het oog op geautomatiseerde voertuigen.

Voertuigreglementering

UNECE WP.29 (World Forum for Harmonization of Vehicle Regulations) ontwikkelt het regelgevend kader dat de marktintroductie van innovatieve voertuigtechnologieën mogelijk maakt terwijl de globale veiligheid van voertuigen voortdurend worden verbeterd.

De WP.29 werkt aan een technische reglementering op Europees niveau of op niveau van de UNECE inzake de technische vereisten voor voertuigen. Die zijn nodig om tot homologatie van deze voertuigen te kunnen overgaan. Volgens de overwegingen hernomen in verordening 2022/1426 zal de Europese Commissie blijven werken aan “de verdere ontwikkeling en vaststelling van de nodige voorschriften voor EU-typegoedkeuring van een geheel voertuig van in onbeperkte series geproduceerde volledige geautomatiseerde voertuigen” tegen juli 2024.

De uitvoeringsverordening EU 2022/1426 is een verordening van de Europese Commissie. Die verordening legt regels vast voor de toepassing van verordening (EU) 2019/2144 van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot uniforme procedures en technische specificaties voor de typegoedkeuring van geautomatiseerde rijhulpsystemen (ADS) van volledig geautomatiseerde voertuigen. Het toepassingsgebied van de verordening blijft beperkt tot een vooraf bepaald gebied of route en tot parkeerservices.

Ook volgende verordeningen zijn relevant in het kader van een typegoedkeuring:

• Verordening (EU) 2018/858 - bijlage II: voorschriften voor de EU-typegoedkeuring van voertuigen, systemen, onderdelen of technische eenheden.
• Verordening (EU) 2019/2144 - voorschriften voor de typegoedkeuring van motorvoertuigen en aanhangwagens (…) wat de algemene veiligheid ervan en de bescherming van de inzittenden van voertuigen en kwetsbare weggebruikers betreft.

Specifiek voor autonome voertuigen zijn volgende verordeningen relevant:

• Uitvoeringsverordening (EU) 2022/1426 - wat betreft uniforme procedures en technische specificaties voor de typegoedkeuring van het systeem voor geautomatiseerd rijden van volledig geautomatiseerde voertuigen.
• Gedelegeerde verordening (EU) 2022/2236 - wat betreft de technische voorschriften voor (…) in kleine series geproduceerde volledig geautomatiseerde voertuigen en voertuigen voor speciale doeleinden, en wat betreft software-updates.

Artikel 59/1 van de wegcode laat de federale minister bevoegd voor mobiliteit toe om in het kader van proefprojecten afwijkingen toe te staan op de bepalingen van de wegcode die een federale bevoegdheid zijn. Er is bovendien een gedragscode(opent in nieuw venster) opgesteld en een aanvraagformulier(opent in nieuw venster) beschikbaar dat moet worden ingediend voordat de goedkeuringsprocedure kan starten. De gedragscode is bedoeld ter ondersteuning van fabrikanten en/of testorganisaties die aansturen op het testen in reële omstandigheden van dergelijke technologieën. Die bepaalt duidelijke richtsnoeren en aanbevelingen om de veiligheid tijdens deze testfase te handhaven. Ze bevat geen eigenlijke rechtsregels, maar bevordert het verantwoord plannen en uitvoeren van testen.

Momenteel staat de huidige wetgeving in België nog geen commerciële uitrol van autonoom vervoer toe. De volgende roadmap toont welke stappen er daarvoor moeten genomen worden.

Op het vlak van de technische eisen waaraan een autonoom voertuig of een tele-operated voertuig moet voldoen, is er op heden geen Belgisch kader. Op federaal niveau kijkt men naar Europa om hierover de nodige regelgeving te ontwikkelen.

Het Departement MOW werkte in samenwerking met de FOD M&V een roadmap uit ter ondersteuning van de uitwerking van het regelgevend kader voor commerciële uitrol van autonoom vervoer.​ De datums die u ziet in onderstaande tabel zijn ambitieuze streefdata. Dat wil zeggen dat ons departement en de FOD M&V ambiëren om die streefdoelen te halen. De roadmap bevat een aantal stappen, die onderhevig zijn aan verandering. Denk aan bepaalde resultaten tijdens of na het onderzoek dat nieuwe zaken aan het licht brengt of vertragende factoren, zoals Europese regelgeving die tussenkomt en een nieuw licht werpt op de zaak, inhoudelijke issues die moeten worden uitgeklaard …

De roadmap voor de commerciële uitrol van autonoom vervoer: