Met het Vlaams actieplan voor wilde bestuivers 2022-2030(PDF bestand opent in nieuw venster) nemen we doortastende maatregelen om de negatieve populatietrend van wilde bestuivers een halt toe te roepen.

Biodiversiteit in Vlaanderen is geen bijzaak. Veel van onze planten hebben nood aan bestuiving om zich te kunnen voortplanten en een toekomst te voorzien voor hun soort. Van wilde planten in de natuur, over sierplanten in de tuin tot voedselgewassen in de landbouw. Maar liefst tachtig procent van de plantensoorten kunnen niet in hun eigen bestuiving voorzien en zijn in belangrijke mate afhankelijk van insecten. En dat zijn zeker niet alleen honingbijen. Wilde bestuivers zoals wilde bijen en zweefvliegen zijn daarin nog belangrijker.

Helaas gaat het niet goed met de wilde bestuivers. Van de 381 soorten wilde bijen die in ons land voorkomen, is maar liefst 32,8 procent bedreigd, 6,8 procent bijna bedreigd en 11,8 procent regionaal uitgestorven. Met de dagvlinders en de zweefvliegen gaat het niet beter. Integendeel.

De achteruitgang van wilde bestuivers is te wijten aan een mix van verschillende factoren die mekaar versterken. De voornaamste oorzaken zijn: habitatverlies en -degradatie, verarming van het bloemenlandschap, het gebruik van bestrijdingsmiddelen, stikstofdepositie, vermesting en klimaatverandering.

Met het Vlaams actieplan voor wilde bestuivers 2022-2030 nemen we doortastende maatregelen om de negatieve populatietrend van wilde bestuivers een halt toe te roepen.

• Om de wilde bestuivers in Vlaanderen een boost te geven, moeten eerst en vooral de resterende populaties behouden blijven. Het terugdringen van bestrijdingsmiddelen of pesticiden is daarvoor essentieel.
• Daarnaast is het verbeteren van de leefgebiedskwaliteit en bovenal het vergroten van het areaal aan bestuiversvriendelijke omgeving een belangrijke actie. Zo wil Vlaanderen wilde bestuiverreservaten inrichten op de mijnterrils in eigendom van Natuur en Bos en zet ze met het houtkantenplan van de Vlaamse Landmaatschappij in op de juiste kleine landschapselementen in het platteland.
• Bestuiversvriendelijk beheer is dan weer relevant om met de noden van wilde bestuivers rekening te houden. Via ons opleidingscentrum Inverde worden daarom digitale praktijkgidsen gemaakt voor de verschillende doelgroepen.
• Voor de uitwerking van verdere beleidsstappen is het belangrijk een goed zicht te hebben op de populatietrends van de gevatte soortgroepen en kennislacunes. Het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek zal hierbij een belangrijke rol opnemen qua wetenschappelijke monitoring.
• Verder worden educatieve acties opgezet om het bewustzijn over en het belang van wilde bestuivers te vergroten. Met educatiepakketten voor het onderwijs, maar ook door Natuurhuis Brialmont, het Vlaamse kenniscentrum voor stedelijke natuur, te voorzien van enkele demonstratielocaties met praktijkvoorbeelden van bestuiversvriendelijke acties en beheer.
• Tot slot is dit niet statisch, maar dynamisch en is er ruimte om bijkomende kansen en initiatieven te ondersteunen. Hierbij wordt gedacht aan de entiteiten buiten het beleidsdomein Omgeving.

De komende jaren zal dit actieplan worden uitgevoerd op het terrein, in coördinatie van het departement Omgeving, die jaarlijks met Week van de Bij blijft inzetten op sensibilisering. Samen bestuiven we zo de toekomst.