• Selecteer een geschikte plek
• Graaf een ondiepe kuil van circa 30cm diep.
• De afmetingen van de burcht zijn variabel, dit hangt vooral af van de ruimte die beschikbaar is en de tijd die je hebt om de burcht aan te leggen. Indicatie voor de afmetingen: een (halve) maanvorm met een diameter van circa 200cm, of een iets meer langgerekte vorm met lengte van 250cm en breedte van 150cm.
• Maak het oppervlak van de kuil iets groter dan het oppervlak dat je wilt gebruiken voor de bijenburcht, zodat je later een strook met kale grond beschikbaar hebt rondom de burcht
• Verwijder in de kuil zo veel mogelijk alle aanwezige grassen en plantenwortels.
• Graaf het liefst een halve maanvorm, hiermee creëer je zo veel mogelijk oppervlakte en variatie op kleine schaal. Een langgerekte vorm, liefst in oost-west richting, is ook geschikt. Hiermee zorg je voor een lang talud gericht op het zuiden.

Bovengrondse heuvel

• Vul de kuil tot aan maaiveld op met humusarm-zand. Leg hierop vervolgens een bult aan van leemhoudend zand. Zorg voor een minimale hoogte van 50 cm boven het maaiveld. Dit betekent dat de burcht een totale hoogte heeft van circa 80 cm. Dit voorkomt dat onkruid vanaf de bodem door het zand heen omhoog groeit.
• Stamp en druk het zand goed aan en laat de bult daarna een tijdje liggen zodat de grond kan “zetten” en daardoor niet zo makkelijk instort. Reken hiervoor ten minste een maand.
• Het werken met leem kan best lastig zijn. Door wat water toe te voegen kan het vormen van steilwandjes/heuvels makkelijker worden.
• Als de burcht stevig genoeg is, kun je reliëf aan-brengen in de vorm van steilwanden. Dit doe je door één of meerdere taluds af te steken. Als je meerdere taluds afsteekt, laat dan de steilgraad variëren per steilwand. Maak bijvoorbeeld een wand van 30°, 60° en 90°. Ga hierbij voorzichtig te werk. Stop als de burcht onverhoopt instort en wacht opnieuw tot de grond weer goed gezet is.
• Verwerk stengels en andere type nestgangen in de burcht, zodat bijen-soorten die in bovengrondse holtes en gangen nestelen, zoals grote klokjesbij, in de burcht terecht kunnen. Plaats de stengels, hout-stronken e.d. tussen het leem. Doe dit voordat de grond gezet is. Denk van te voren wel goed na waar de steilwanden moeten komen, en plaats daar geen stengels. Een alternatief is om hout en stengels te verwerken in kistjes, zodat het droger blijft en minder snel vervangen hoeft te worden. Bovendien kunnen kistjes ook makkelijker separaat worden vervangen zonder de burcht deels te hoeven afbreken.
• Opties voor materiaal om toe te voegen
  • Houtstronken of -blokken met geboorde gangen, zo diep mogelijk. Minimaal 8cm lang en met variërende diameters (tussen 3 en 8 mm). Zorg dat de achterkant van de gangen dicht blijft, dus boor de gangen niet helemaal door.
  • Bamboestengels en rietstengels, van minimaal 10 cm lang, met een gesloten achterkant. Doorsnede variërend van 2-8 mm. Riet en bamboe zo netjes mogelijk afwerken om rafeltjes en splinters te verminderen.
  • Stengels van vaste planten met merg of met een holle binnenkant.
  • Tegels en dakpannen, om afdakjes van te maken tegen de regen. Ook zorgen ze voor het vasthouden van warmte, wat gunstig is voor de nestgelegenheid van bijen
  • Ook kunnen enkele stenen op en rond de burcht worden geplaatst, deze vormen een geschikte opwarmplek voor reptielen.

Vlakke delen rondom de burcht

Advies is om de burcht niet geheel uit leem-houdend zand op te bouwen. Het leem-houdende zand is vooral geschikt voor de heuvel met steilwanden. De horizontale vlaktes rond de burcht kunnen beter van humusarm zand gemaakt worden, zodat zandbijen en andere gravende insecten hier kunnen nestelen. Door de afgraving en andere horizontale vlaktes te vullen met humusarm-zand zorg je ook meteen voor een goede afwatering

Overige aandachtspunten

De burcht krijgt het liefst een natuurlijke uitstraling, het hoeft niet strak en netjes.
In sommige gevallen is een afscherming nodig of handig, bijvoorbeeld om menselijke betreding te voorkomen of om beschutting tegen wind te creëren.
Kies in alle gevallen het liefst een natuurlijke afscherming, bijvoorbeeld door aanplant van een heg op een paar meter afstand rondom de bijenburcht. Deze vervult ook gelijk een functie als voedselbron. Kies voor de heg bij voorkeur voor een combinatie van verschillende soorten, bijvoorbeeld meidoorn, sleedoorn, hazelaar en Gelderse roos. Deze soorten hebben een verschillende bloeitijd, waardoor over een langere tijd voor voedselaanbod wordt gezorgd.

Om te zorgen dat de bijen naar de burcht komen en in de burcht blijven, is het belangrijk dat ook de directe omgeving van de burcht geschikt is als leefgebied.

Een kleine checklist om de te beoordelen of de omgeving al geschikt is:

• Is de omgeving kleinschalig, met diversiteit in vegetatie en reliëf?
• Is er binnen een straal van 100m aanwezigheid van een klein open water?
• Zijn er binnen 100m rondom de burcht gedurende het hele groeiseizoen bloeiende inheemse kruiden en struiken aanwezig?

Wil je graag aan de slag?

• Zorg voor variatie en kleinschaligheid: een kleinschalige inrichting en beheer is voordelig voor bijen. Zorg rondom de bijenburcht daarom voor veel variatie in vegetatiestructuur; open en dicht, hoog en laag, met plaatselijk kale bodem. Creëer reliëf door middel van heuveltjes, kuilen en greppels. Hoogteverschillen zorgen voor diversiteit in nestgelegenheden en voor gradiënten in bijvoorbeeld vochtigheid en temperatuur. Het plaatsen en laten liggen van dood hout biedt extra nestgelegenheid.
• Zorg voor water in de omgeving (liefst binnen een straal van 100m) in de vorm van vijver of poel, of leg een natuurlijke laagte aan waar water in kan blijven staan. Hier kunnen bijen water en vochtige grond verzamelen die ze gebruiken om hun nestgangen af te sluiten
• Zorg voor een ruim en jaarrond aanbod van voedsel in de omgeving door het aanleggen van bloemrijk grasland, bos en struweel met de juiste voedselplanten. Dit kan o.a. door het inzaaien van een meerjarig bloemrijk zaadmengsel van inheemse en bij voorkeur streekeigen soorten
• Aanplant van inheemse bomen en struiken. Goede soorten voor wilde bijen zijn onder andere wilgen, meidoorn, sleedoorn, lijsterbes, appel, pruim, (vogel)kers, esdoorn en linde
• Aanplant van bolgewassen voor voedsel-aanbod in het voorjaar
• Aanpassing van het beheer naar bij-vriendelijk beheer, met als belangrijkste vuistregel: maai niet te vaak en niet alles tegelijk, en zorg dat het maaisel wordt afgevoerd.

Na de aanleg van de burcht en het geschikt maken van de omgeving is het belangrijk om de burcht goed te blijven onderhouden. Voor onderhoud van de burcht is het vooral van belang dat deze voldoende kaal blijft en alleen wat schaarse begroeiing heeft. Als er teveel onkruid gaat groeien, zal de burcht niet meer door wilde bijen gebruikt worden. Zorg er daarom voor dat opslag van kruiden en zaailingen van struiken en bomen op tijd wordt verwijderd. Een goede methode is om eens per jaar de helft van de burcht onkruidvrij maken, en het volgende jaar de andere helft. De meeste geschikte periode hiervoor is februari.