Op zaterdag 1 juni is het Wereldmelkdag. Om dat te vieren, kreeg het Melkmeisje van Johannes Vermeer een make-over door – what’s in a name – Caroline Vermeir. Ook 364 jaar na datum blijft melk een vaste waarde op onze tafel en in een gezond en duurzaam voedingspatroon. Enkele feiten en cijfers op een rij.

Iedereen kent het werk wel: het Melkmeisje van Johannes Vermeer, ca. 1660. Een dienstmeisje schenkt melk in, verdiept in haar werk. Een alledaagse handeling die ook vandaag nog in menige keuken te zien is: 98% van de Belgen koopt nog altijd melk*. 89% van de Belgen zegt dat melk een basisproduct is dat je altijd in huis hebt**. Bijna een derde van de Vlamingen consumeerde in 2023 op een gemiddelde dag minstens één keer witte melk***.

Unieke voedingswaarde

Melk past dan ook in een hedendaags, gezond en duurzaam voedingspatroon. Een glas melk is van nature een goede bron van belangrijke voedingsstoffen zoals calcium, vitaminen B2 en B12 en eiwitten. Melkeiwitten zijn hoogwaardige eiwitten: ze bevatten voldoende van alle essentiële aminozuren en worden goed door het lichaam opgenomen. Calcium en eiwitten dragen bij tot gezonde botten en een goed spieronderhoud.

De Hoge Gezondheidsraad raadt volwassenen aan om 250 tot 500 ml melk en melkproducten per dag te nemen. Dat komt overeen met zo’n drie porties per dag: bijvoorbeeld een glas melk, een potje yoghurt en een sneetje kaas. In de voedingsdriehoek van Gezond Leven staat melk in de lichtgroene zone.

Met zorg voor planeet en dier

Melkveehouders leveren verschillende inspanningen om de CO2-uitstoot van melk zoveel mogelijk te beperken. Vorig jaar bleek Vlaamse melk de meest klimaatvriendelijke ter wereld te zijn, volgens een studie van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- & Voedingsonderzoek (ILVO). De koolstofvoetafdruk van één liter Vlaamse melk bedraagt gemiddeld 0,99 kilogram CO₂-equivalent.

Ook melkveehouder Benny De Meyer (Van Eigen Kweek) draagt zijn steentje bij: “We bouwden een kleine windmolen op onze boerderij en installeerden zonnepanelen. Daardoor kunnen we het hele jaar door onze koeien melken op zelf opgewekte, groene stroom. Dankzij de installatie van een voorkoeler, warmwaterrecuperatie en frequentieregelaar van de melkpomp verbruiken we ook heel wat minder stroom.
We zorgen ook voor het landschap en de biodiversiteit: Benny’s overgrootvader plantte al heel wat bomen aan, en wij blijven dat doen: knotwilgen, vlieren, veldesdoorn... Ze zorgen voor schaduw voor onze koeien en maken ons bedrijf klimaatbestendiger.
Onze melk is sowieso duurzamer omdat ze lokaal geproduceerd, verwerkt en verkocht wordt op onze eigen boerderij.”

Vermeir meets Vermeer

Visual artist Caroline Vermeir gaf het Melkmeisje een hedendaagse toets. Haar speelse stijl en oog voor realisme maakten van Vermeir dé geschikte artiest om het werk onder handen te nemen. Extra mooi meegenomen is haar klinkende achternaam.

“Toen VLAM me vroeg om Vermeers Melkmeisje te herwerken, werd ik meteen enthousiast. How could I not? Je krijgt niet elke dag de kans om een iconisch werk te herschilderen. Dat deed ik als digitale illustratie in Procreate op de iPad. Natuurlijk had ik liever, net als Vermeer, met olie op doek gewerkt. Maar vandaag moet alles sneller gaan: deadlines zijn veel korter dan in pakweg de 17de eeuw. 'Analoog' schilderen met olie op doek is één van mijn passies, maar dat vergt veel meer tijd: tussen elke laag moet je de droogtijden respecteren. Ik ben heel benieuwd wat Vermeer er zelf van zou vinden!"

* Bron: CPS GfK
** Bron: Zuiveltracking VLAM (iVox, 2024). Bevraging bij 1.000 Belgen ouder dan 18 jaar.
*** Bron: Consumptietracker VLAM (iVox), bevraging bij 3.680 Belgen tussen 18 en 75 jaar in de periode juli-december 2023