De aankoop van konijnenvlees daalt sterker dan de andere vleesaankopen. De terugval die we zien in de konijnenconsumptie is in de eerste plaats te wijten aan het dalend aantal kopers. Vooral de gezinnen en de jongeren haken af. Deze vleessoort kampt met een verouderd imago. Een gerecht met konijn is in de ogen van veel mensen een traditioneel gerecht. Hierdoor wordt konijn in het hokje geduwd van de gerechten op ‘grootmoeders wijze’. Ook de hoge aaibaarheidsfactor van konijn heeft een grote invloed op het verbruik, zeker bij gezinnen met kinderen.
Dit blijkt uit gegevens van diverse marktonderzoeken onder andere het marktonderzoek van GfK Belgium, dat in opdracht van VLAM het aankoopgedrag volgt van 5.000 Belgische gezinnen.

Thuisverbruik van konijn in dalende lijn
De vleesaankopen voor thuisverbruik (inclusief gevogelte, konijn en wild) zitten in een dalende lijn en zakken onder de 29 kg per capita per jaar. Hiervan is slechts een kleine 250 gram konijnenvlees. Dit is minder dan 1% van het totale vleesvolume. Binnen de dalende vleesmarkt deed konijn het vorig jaar slechter (-16%) dan gemiddeld (-5%).
Het aantal kopers van konijn daalt ook verder. In 2016 kochten 18 op 100 Belgische gezinnen minstens één keer konijnenvlees. Het aantal kopers is ook gehalveerd sinds 2002. Er zijn vandaag minder kopers in alle leeftijdscategorieën. De aankoopfrequentie van konijn houdt wel stand. Dit betekent dat diegenen die het blijven kopen het even vaak kopen dan voorheen en dus echte fans zijn van konijnenvlees.
Gemiddeld koopt de Belg nu iets meer dan tweemaal per jaar konijnenvlees.
De gemiddelde prijs van konijnenvlees in de winkel schommelt de laatste jaren rond de 9 euro per kg. Vorig jaar besteedde de Belg slechts 2,2 euro aan konijnenvlees.

Een geheel konijn, in stukken versneden blijft de populairste aanbiedingsvorm
Konijn wordt bijna uitsluitend vers gekocht. Het aandeel van konijn in diepvries is beperkt tot 2 à 3%. Het geheel, versneden vers konijn is de populairste aanbiedingsvorm met een volumeaandeel van 61%. Het aandeel van konijnendelen vertegenwoordigt een vierde van de markt. Het hele, onversneden konijn nam vorig jaar 14% van de markt in.

Vooral ouderen/gepensioneerden tuk op konijn
Konijn wordt in verhouding vaker gekocht door oudere mensen en gepensioneerden. Bij de 65-plussers koopt één op drie al eens konijn. Bij de jonge consumenten (<30jaar) koopt maar 4 op honderd deze vleessoort.
Het aantal kopers van konijnenvlees daalde de voorbije acht jaar het sterkst bij de jonge alleenstaanden (<40 jaar) en bij de gezinnen met kinderen. Jonge alleenstaanden laten deze vleessoort nu bijna volledig links liggen. De hoogste penetratiegraad vinden we terug bij de gepensioneerden en de kostwinners (oudere koppels zonder kinderen, waarvan slechts één persoon voor het inkomen zorgt).
Meer dan 80% van het volume aan konijnenvlees wordt gekocht door 50-plussers. Bij de jongere leeftijdsgroepen en vooral bij de gezinnen met kinderen, is konijn sterk ondervertegenwoordigd.

DIS 1 goed voor meer dan de helft van de konijnenvleesverkoop
De marktleider ‘DIS 1’ (de hypermarkten en grotere supermarkten zoals Colruyt, Delhaize Super en Carrefour Market) heeft meer dan de helft van de verkoop van konijnenvlees in handen. Dit kanaal heeft de laatste jaren wel terrein verloren ten voordele van de nummer twee, de buurtsupermarkt (23,2% marktaandeel). Opvallend is het eerder lage marktaandeel voor hard discount (Aldi en Lidl). Slechts 8% van de aangekochte hoeveelheid konijn passeert bij hard discount langs de kassa. Ter vergelijking: voor kip bedraagt het marktaandeel van hard discount 28%. De slager/poelier tot slot ziet zijn marktaandeel van konijn stabiliseren op 12%. De openbare markt vertegenwoordigt in België zo’n 2% van de konijnenvleesmarkt.

Thuisconsumptie is de norm
Thuis is en blijft de belangrijkste consumptieplaats voor voeding in het algemeen en voor vlees, gevogelte en konijn in het bijzonder. Van het totaal aantal consumptiemomenten met vlees en gevogelte vindt drie vierde thuis plaats. Konijn wordt relatief minder thuis geconsumeerd (56% van de eetmomenten) en meer buitenshuis. Konijn wordt, ten opzichte van andere vleessoorten, vaker bij familie en vrienden gegeten en vooral ook in feestzalen en op eetfestijnen. Uitgaande van de 0,250 kg per kop die thuis geconsumeerd wordt, kan de totale konijnenvleesconsumptie geraamd worden op 0,450 kg per capita.

Oorzaken dalende consumptie van konijnenvlees
De terugval die we zien in de consumptie van konijnenvlees is vooral te wijten aan het dalend aantal kopers. Veel gezinnen en jongeren haken af. De oorzaken van deze negatieve trend zijn:
• Het klassiek imago van konijnenvlees
Een gerecht met konijn is in de ogen van veel mensen een traditioneel gerecht met een lange bereidingstijd. Hierdoor wordt konijn in het hokje geduwd van de gerechten op ‘grootmoeders wijze’ met als gevolg dat men het idee heeft dat er weinig variatie mogelijk is met konijn en dat het een wintergerecht is. Konijn ligt echter het hele jaar door in de winkelrekken alhoewel de zichtbaarheid van konijnenvlees in de winkel niet altijd optimaal is. Konijn wordt vooral in zijn geheel versneden verkocht en ligt soms wat verloren tussen diverse bereidingen van populaire vleessoorten zoals kip en varken.
• Kinderen versus konijn
In gezinnen met kinderen wordt vooral gekookt wat de kinderen lusten. In gezinnen die een konijn als huisdier hebben, is het onwaarschijnlijk dat konijn hier voorgeschoteld zal worden. Bovendien is het voor kinderen belangrijk dat ze makkelijk kunnen kauwen. Hoewel konijn heel mals vlees is, zitten er in bepaalde delen ook kleine botjes, die gevaarlijk kunnen zijn om in te slikken. Gehakt- en kipproducten zijn bij kinderen populairder en het idee leeft dat het op meer verschillende manieren kan klaargemaakt worden.
• De hoge aaibaarheidsfactor van konijn
Konijn wordt vooral door de occasionele gebruikers als een schattig, lief diertje gezien. Vroeger werd een konijn gehouden tot het groot genoeg was om op te eten. Vandaag is konijn in de eerste plaats een huisdier. Er wordt een emotionele waarde gehecht aan het dier en de idee dat het dier zou kunnen opgegeten worden, verliest enorm terrein. Dit is in tegenstelling tot de zuiderse landen zoals bijvoorbeeld Spanje waar het hebben van een konijn als huisdier een positieve invloed heeft op de consumptie. De Spanjaarden kunnen het imago van een lief huisdier onderscheiden van het stuk vlees.

Trends in consumptie en kansen voor konijnenvlees
• Konijn en gezondheid
De laatste jaren is gezond koken een echte hype. Konijn behoort tot de magerste vleessoorten en het bevat belangrijke voedingsstoffen. Per 100 gram konijn tellen we gemiddeld slechts 160 kcal. Het magerste deel van het konijn is de konijnenbout, die gemiddeld 4 % vet bevat. Bovendien zijn deze vetten voor een derde opgebouwd uit verzadigde vetzuren en voor bijna twee derden uit cholesterolvriendelijke onverzadigde vetzuren. Ook zijn de hartvriendelijke omega-3-vetzuren procentueel meer aanwezig bij konijn dan bij andere vleessoorten. Dit is vooral te danken aan de voeding die de dieren krijgen.
Konijnenvlees behoort niet tot de categorie van het ‘rood vlees’ en wordt daarom niet gelinkt aan een mogelijk verhoogd risico op darmkanker.
• Cultuur
Konijn wordt niet geweerd omwille van religieuze redenen zoals varkensvlees, dat als ‘onrein’ wordt bestempeld door moslims.
• Productvernieuwing
Producenten van konijnenvlees zullen meer moeten inspelen op convenience onder andere met snel-klaar- en kant-en-klaargerechten. De productlijn kan bijvoorbeeld uitgebreid worden met worsten, nuggets, hamburgers zodat ook kinderen al op jonge leeftijd de smaak van konijn leren kennen.
• Nabijheid en duurzaamheid
De consument heeft een toenemende aandacht voor nabijheid (lokaal geproduceerd) en duurzaamheid. Het parkkonijn komt tegemoet aan deze behoefte. Een parkkonijn is een konijn dat gekweekt wordt in een park met voldoende ruimte en strenge eisen qua huisvesting.

De volledige tekst inclusief grafieken is bijgevoegd.

Download documenten

• Konijnendelen.jpg
• konijn in België 2016.docx