De sperperiode is de periode, voorafgaand aan de verkiezingen, waarin beperkingen worden opgelegd voor het voeren van de verkiezingscampagnes. De sperperiode voor de lokale en provinciale verkiezingen begint op 1 juli 2024 en eindigt op 13 oktober 2024, de dag van de verkiezingen.
Beperking van uitgaven
Tijdens de sperperiode gelden er maximum uitgaven aan verkiezingspropaganda, met maximale bedragen voor politieke partijen, lijsten en individuele kandidaten, afhankelijk van het aantal kiezers op 1 mei 2024. Deze beperking van uitgaven heeft als doel om de eventuele ongelijkheid op financieel vlak tussen de partijen en de kandidaten te verminderen.
Een politieke partij die een gemeenschappelijk volgnummer en een beschermde lijstnaam heeft, mag voor verkiezingspropaganda op gewestelijk vlak niet meer dan 372.000 euro uitgeven. Dat bedrag wordt herleid tot 340.000 euro voor politieke partijen die minder dan 50 lijsten onder hun gemeenschappelijk volgnummer en beschermde lijstnaam voordragen.
Een lijst mag niet meer uitgeven per schijf:
| Aantal kiezers | Bedrag per kiezer |
|---|---|
| tot 1000 kiezers | 2,70 euro |
| 1001 tot 5000 kiezers | 1,10 euro |
| 5001 tot 10.000 kiezers | 0,80 euro |
| 10.001 tot 20.000 kiezers | 1 euro |
| 20.001 tot 40.000 kiezers | 1,10 euro |
| 40.001 tot 80.000 kiezers | 1,20 euro |
| vanaf 80.001 kiezers | 0,14 euro |
Een individuele kandidaat mag niet meer uitgeven per schijf:
| Aantal kiezers | Bedrag per kiezer |
|---|---|
| tot 50.000 kiezers | 0,080 euro per kiezer met een minimum van 1250 euro per kandidaat |
| 50.001 tot 100.000 kiezers | 0,030 euro |
| vanaf 100.001 kiezers | 0,015 euro |
Beperking van propagandamiddelen
Tijdens de sperperiode is het gebruik van campagnemiddelen toegestaan. Vanaf de verkiezingen in oktober 2024 is het toegelaten om campagne te voeren op borden en affiches groter dan 4m² evenals commerciële reclamespots op radio of tv.
Het verbod op het verkopen of verspreiden van gadgets en het voeren van telefoonreclame blijft gelden.
Tips voor lokale communicatiemedewerkers
Voor elke verkiezing sluiten de 9 parlementsvoorzitters van de federale overheid, de gewesten en gemeenschappen in België telkens een gemeenschappelijk protocolakkoord af. Hierin maken ze afspraken over een strikte toepassing van het verbod voor politici om imagobevorderende initiatieven te nemen tijdens de sperperiode.
Dit protocolakkoord geldt voor “elke voor het publiek bestemde mededeling of voorlichtingscampagne waartoe men niet door een wettelijke of bestuursrechtelijke bepaling verplicht is en die direct of indirect met overheidsmiddelen wordt gefinancierd.”
Voor de lokale verkiezingen ondertekenden de voorzitters van de federale kamers en de deelstaatparlementen het gezamenlijke protocolakkoord(PDF bestand opent in nieuw venster) op 17 april 2024. Dit protocolakkoord is alleen van toepassing op regeringen, ministers, staatssecretarissen en parlementsvoorzitters.
Basisprincipes: terughoudendheid en depersonalisering
Terughoudendheid: de regering, de ministers en de parlementsvoorzitters moeten terughoudendheid in acht nemen bij het verspreiden van een mededeling tijdens de sperperiode, behalve wanneer die een geregeld en telkens wederkerend karakter heeft of gebonden is aan specifieke data. De mededeling of campagne moet altijd informatief en objectief zijn.
Depersonalisering: tijdens de sperperiode mag een minister of een parlementsvoorzitter alleen op anonieme wijze mededelingen verspreiden. De naam, handtekening, een foto, een video of een tekening van de minister of de parlementsvoorzitter zijn verboden. Alleen de functie mag eventueel vermeld worden.
Vallen niet onder de protocolakkoorden:
- persoonlijke websites en socialemediakanalen die niet rechtstreeks of onrechtstreeks met publieke middelen gefinancierd worden, en
- persconferenties. Maar in de begeleidende brief van de voorzitter van het Vlaams Parlement aan de minister-president van de Vlaamse Regering staat dat persconferenties wel zakelijk moeten zijn tijdens de sperperiode, en in het protocolakkoord staat bij dit punt dat “De overheden die onder dit protocol vallen zorgen ervoor dat communicatie zakelijk is.”