• Is een volmacht geven nog mogelijk, nu er geen stemplicht meer is?
• Zijn de formulieren voor de volmachten dezelfde als voor de verkiezingen op 9 juni?
• Waar is het formulier voor een volmacht terug te vinden?

De stemplicht is wel opgeheven, maar kiezers kunnen nog altijd een volmacht geven als ze niet zelf naar het stembureau kunnen gaan. De redenen om een volmacht te kunnen geven, zijn dezelfde als in 2018: medische redenen, omdat men moet werken op de verkiezingsdag, als men het beroep van schipper, marktkramer of kermisreiziger uitoefent, vrijheidsbeneming door een rechterlijke maatregel, redenen in verband met geloofsovertuiging, studieredenen, zich bevinden in het buitenland.

De verklaring op erewoord, wanneer een kiezer geen bewijsstukken heeft dat die in het buitenland zit, is opgeheven met het decreet van 16 juli 2021 ter versterking van de lokale democratie. Dat was een van de maatregelen die het ronselen van volmachten moet tegengaan.

De enige mogelijkheid die het Kiesdecreet nog vermeldt, is het voorleggen van bewijsstukken.

De regelgeving over de lokale en provinciale verkiezingen enerzijds, en over de verkiezingen voor de Kamer, het Vlaams en het Europees Parlement anderzijds, verschillen van elkaar. Dat komt omdat de bevoegdheid voor de beide soorten verkiezingen in handen is van twee verschillende overheden, die elk hun eigen visie kunnen volgen en hun eigen accenten kunnen leggen.

Bij de laatste wijziging van de kiesregelgeving (het decreet van 27 oktober 2023) probeerde het ABB om de regelgeving zoveel mogelijk af te stemmen op de regelgeving van de federale overheid. Het omgekeerde gebeurt ook.

Dat lukt niet op alle vlakken, soms zijn de visies of de standpunten zo verschillend dat elke overheid zijn eigen weg opgaat. Voor de regeling van de volmachten was er geen overeenstemming over de aanpak, daarom is de regeling niet meer helemaal hetzelfde, en zijn ook de formulieren verschillend.

Voor de verkiezingen van 2024 zullen de verschillen dus blijven bestaan, maar het blijft voor ons wel degelijk een aandachtspunt.

Voor de verkiezingen van 13/10/2024 kunnen zelfstandigen die op de verkiezingsdag moeten werken, ook een volmacht geven. Zij mogen als attest eender welk bewijsstuk voorleggen dat aantoont dat zij op de dag van de verkiezingen moeten werken. Het Kiesdecreet bepaalt niet dat de burgemeester daarvoor een attest moet afleveren, maar zij mogen dat wel vragen als zij dat willen.

De volmachtformulieren zijn vanaf 10 juni 2024 te vinden op de overzichtspagina van de formulieren.

• Is het verplicht om een aangifte te doen, ook als je geen uitgaven hebt gedaan?
• Wat is een boegbeeld? En wie duidt die aan?

Het is inderdaad verplicht om een aangifte te doen van verkiezingsuitgaven.

Een boegbeeld is een kandidaat die door hun lijst of partij naar voor wordt geschoven in de verkiezingscampagne van de lijst en dus extra in de kijker wordt gezet. De lijst of partij is vrij om daarvoor te kiezen of niet, en kan ook meerdere boegbeelden naar voor schuiven.

In de aangifte van de verkiezingsuitgaven moet een ‘boegbeeld’-kandidaat aanduiden dat die als boegbeeld optrad in de verkiezingscampagne van hun lijst.

Het onderscheid tussen een boegbeeld en gewone kandidaten is bedoeld om de controle achteraf te vergemakkelijken en om te vermijden dat men nodeloos bezwaren gaat indienen. Een tegenstander die de aangifte van een boegbeeld inkijkt, zou immers kunnen concluderen dat die kandidaat niet alle verkiezingsuitgaven heeft ingediend, omdat die veel meer in de verkiezingscampagne aan bod is gekomen dan blijkt uit hun aangifte, terwijl de uitgaven uiteraard wel in de aangifte van de lijst (moeten) staan. De aanduiding dat die kandidaat een boegbeeld was in de campagne, vestigt daar de aandacht op.

• Valt de invloed van de lijststem ook weg bij de verkiezingen van de OCMW-raad

Ja, dit is ook van toepassing op de OCMW-raad

• Zal de telling anders verlopen door het wegvallen van de lijststem?

Neen, de telling verloopt op dezelfde manier, maar de uiteindelijke berekening voor het aanwijzen van de verkozenen zal anders zijn.

• Kan een kandidaat een roepnaam gebruiken?

Ja, dat is mogelijk. Als de roepnaam een afgeleide is van één van de voornamen, bijvoorbeeld ‘Tom’ in plaats van ‘Thomas’, dan kan dat zonder probleem. Het is de voorzitter van het hoofdbureau die oordeelt of een roepnaam al dan niet een afgeleide is.

Als de roepnaam geen afgeleide is van één van de voornamen, bijvoorbeeld een bijnaam, dan moet er een akte van bekendheid toegevoegd worden aan de voordrachtsakte. Een akte van bekendheid kan afgeleverd worden door de burgemeester, door een vrederechter of door een notaris.

• Geldt deze regeling voor alle verkiezingen op 13 oktober 2024?

De voordrachtakten zijn verplicht digitaal voor de gemeente-, district- én provincieraadsverkiezingen. De enige uitzondering zijn de faciliteitengemeenten. Voor de gemeenteraadsverkiezingen in de faciliteitengemeenten is de indiening in het Nederlands digitaal en op papier mogelijk, in het Frans moet het op papier gebeuren.

De voordrachtsakten voor de rechtstreekse verkiezing van de OCMW-raad en van het Vast Bureau in de zes faciliteitengemeenten rond Brussel en in Voeren moeten verplicht op papier worden ingediend. Digitale indiening is hier niet mogelijk.

• Kunnen de kandidaten ook ingevoerd worden via een import?

De kandidaten kunnen door de lijstvoorbereider geïmporteerd worden in de module op basis van een .csv-bestand. De technische specificaties zullen hiervoor nog gepubliceerd worden, maar zijn gelijkend op die van de verkiezingen van 2018 en die van de federale verkiezingen van 9 juni 2024.

• Moet elke kandidaat digitaal de voordrachtsakte te ondertekenen?

Idealiter tekent de kandidaat digitaal. Kandidaten die niet digitaal kunnen tekenen, kunnen manueel tekenen op de geprinte voordrachtsakte die ter inzage ligt op het hoofdbureau. Tot op het ogenblik dat het gemeentelijk hoofdbureau de kandidatenlijsten voorlopig afsluit (maandag 16 september 2024 om 16 uur), mogen voorgedragen kandidaten de voordrachtsakte vervolledigen met hun handtekening (artikel 72 LKPD) .

• Hoe werkt het wanneer een lijst wordt ingediend die gesteund wordt door handtekeningen van kiezers?

De kiezer kan een kandidatenlijst steunen door digitaal te tekenen via de module voorzien in de digitale toepassing. Dat is een site waarnaar kiezers kunnen doorgelinkt worden om hun ondersteuning voor een lijst kenbaar te maken. De lijstvoorbereider kan het aantal digitale handtekeningen opvolgen in de webtoepassing voor de opmaak van de voordrachtsakten. De digitale handtekeningen van de kiezers worden gecontroleerd in de module van de voorzitter van het hoofdbureau.

De kiezer kan een kandidatenlijst ook steunen door hun gegevens in te vullen op het daarvoor voorziene papieren formulier en manueel te handtekenen. Het formulier staat ter beschikking op de verkiezingswebsite. Deze formulieren worden gescand en opgeladen in de webtoepassing voor de opmaak van de voordrachtsakten of op papier overhandigd worden aan de voorzitter van het hoofdbureau. De manuele handtekeningen van de kiezers worden niet automatisch gecontroleerd in de module van de voorzitter van het hoofdbureau. Beide mogelijkheden zijn dus voorzien en kunnen gecombineerd worden.

• Wordt er door de tool gecontroleerd of de kandidaten voldoen aan de kiesvoorwaarden?

• Worden de gegevens die ingevuld worden bij de voordrachtsakte automatisch gecontroleerd aan de hand van het rijksregisternummer?

De controle op de kiesvoorwaarden gebeurt na indiening van de voordrachtsakten en na import in de module van het hoofdbureau. De ingevulde gegevens in de voordrachtsakte worden geverifieerd met de gegevens van het Rijksregister via een automatische toepassing. De officiële naam en adres van de kandidaat worden met de gegevens van het Rijksregister overschreven.

Het nationaal nummer moet bij de kandidaatstelling worden ingegeven. De toepassing voor de opmaak van de voordrachtsakten die hiervoor ter beschikking staat, kan omwille van privacy-redenen niet aan het Rijksregister gekoppeld worden. Er wordt wel een controle gedaan op de (mathematische) correctheid van het nummer aan de hand van de controlechecks in het nationaal nummer zelf (modulo 97).

• Moet er een afzonderlijke collegebeslissing genomen worden om de gemeentelijke coördinator en de digitale coördinator aan te duiden?

Ja. Ook als die coördinator(en) dezelfde zijn als voor de verkiezingen van 9 juni 2024 moet er een afzonderlijke beslissing genomen worden.

• Mag de digitaal coördinator en de gemeentelijke coördinator dezelfde persoon zijn?

Ja, maar liever niet. De taken zijn totaal verschillend.

• Moet de gemeentelijke coördinator in de gemeente wonen?

Neen, en ook niet om (eventueel) lid te zijn van het gemeentelijke hoofdbureau.

• Fusiegemeenten. Hebben we 1 of 3 gemeentelijke coördinatoren nodig? Indien er 1 van elk nodig is, moet dat door de 3 verschillende schepencolleges worden goedgekeurd? Zullen we 1 of 3 gemeentelijke hoofdbureaus hebben. Hoe zit het met de indeling van stembureaus en de telbureaus? Waarschijnlijk zullen alle stemmen uiteindelijk bij elkaar worden geteld?

Decretaal is er een gemeentelijke coördinator per (oude gemeente), dus effectief op basis van een besluit van het CBS in elk van de twee (of drie) gemeenten. Er is één kieskring en één gemeentelijk hoofdbureau voor de gehele fusie. In de verkiezingssoftware zijn er slechts twee ‘plaatsen’: een effectieve en een back-up coördinator (kan op elk moment aangepast worden in het contactenbeheer). De drie coördinatoren zullen onderling dus afspraken moeten maken . In het gemeentelijk hoofdbureau kunnen één of meerdere coördinatoren zetelen als bijzitter of secretaris. Dat wordt beslist door de voorzitter van dat hoofdbureau die zijn ploeg samenstelt. We adviseren hierover tijdig te overleggen.

Stem- en telbureaus: elke (oude) gemeenten doet die indeling op basis van een besluit CBS. Er is één nummering voor stem- en telbureaus in de hele kieskring, die doorloopt over de oude gemeenten. Dus stembureau 1 tot 10 gemeente X, 11 tot 16 gemeente Y en 17 tot 24 gemeente Z. Hetzelfde geldt voor de telbureaus. De oude geografische grenzen blijven gerespecteerd. De stemafdelingen gaan die die grenzen niet overschrijden. Voor de indeling in stemafdelingen en de toewijzing aan geografische deelgebieden moeten de regels daarvoor gevolgd worden. Elk college van burgemeester en schepenen is bevoegd voor de indeling van het eigen grondgebied in geografische deelgebieden. De colleges spreken zich dus niet uit over de indeling in geografische deelgebieden van de andere (oude) gemeenten.

• Hoe werkt het initiatiefrecht?

• Hoe wordt bepaald wie het initiatiefrecht heeft?

• Wat gebeurt er na het verloop van de 14 dagen?

Na de gemeenteraadsverkiezingen krijgen de verkozenen voor de gemeenteraad in afnemende volgorde van lijstgrootte een initiatiefrecht toegekend. Dat initiatiefrecht heeft als doel een meerderheid te vormen. Het initiatiefrecht komt eerst toe aan de verkozene met de meeste naamstemmen van de grootste lijst. Die verkozene krijgt 14 dagen de tijd om een meerderheid te vormen. Die termijn start de dag die volgt op de dagtekening van het proces-verbaal van de verkiezingen. Als de stemmenkampioen van de grootste lijst er niet in slaagt om een meerderheid te vormen, dan gaat het initiatiefrecht over naar de stemmenkampioen van de tweede grootste lijst en zo verder. Er is dus voorzien in een cascaderegeling. 

Het initiatiefrecht neemt een einde:

• als de houder van het initiatiefrecht een meerderheid heeft gevormd door de indiening van een gezamenlijke akte van voordracht voor de schepenen

• als elke houder van het initiatiefrecht dit recht heeft uitgeput

• uiterlijk op de 3de dag voor de installatievergadering van de gemeenteraad.

Het initiatiefrecht kan overgaan naar de stemmenkampioen van de volgende lijst in afnemende volgorde van lijstgrootte als:

• de houder van het recht binnen de voorziene termijn van 14 dagen geen gezamenlijke akte van voordracht voor schepenen heeft ingediend

• de houder van het initiatiefrecht via een verklaring van afstand aangeeft dat die afziet van hun recht.

Het is belangrijk om steeds de akten van voordracht te ondertekenen en in te dienen met respect voor het initiatiefrecht.

• Mag er gewerkt worden met vrijwillige bijzitters?

Het is niet de bedoeling om kiezers op te roepen om zich als vrijwilliger aan te melden. Kiezers die zich spontaan aanmelden als vrijwilliger, mogen wel aangewezen worden om te zetelen.

• Is de regeling van de registratie van de bijzitters dezelfde bij de federale verkiezingen?

Ja, met dit verschil dat de gegevens voor de leden van stem- en telbureaus van de provincies komen (omdat die de presentiegelden betalen). Bij de federale verkiezingen komen de gegevens van de FOD Binnenlandse Zaken.

• Vanaf wanneer kan een bijzitter een oproeping weigeren?

Ten vroegste na de verkiezingen van 13 oktober 2024 kan iemand om een vrijstelling vragen. Dat moet gebeuren voor de gewone lokale verkiezingen, uiterlijk op de 50ste dag voor de volgende verkiezingsdag. Iemand die gezeteld heeft in juni en in oktober 2024, heeft het vereiste aantal om een vrijstelling te vragen.

• Enkele gemeenten registreerden in het verleden ook al de bijzitters, kan dit tellen om oproeping te weigeren?

Dat is niet specifiek in de regelgeving voorzien. Aangezien het bevolkingsregister hiervoor gebruikt wordt, kan de gemeente zelf bepalen of de oude gegevens bewaard blijven en in welke mate ze meetellen voor de toekomst.

• Hoe wordt de voorzitter van het gemeentelijk hoofdbureau samengesteld?

De voorzitter van het gemeentelijk hoofdbureau wordt aangeduid door de vrederechter, tenzij de vrederechter of de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg het van rechtswege zelf is. De voorzitter van het hoofdbureau stelt zelf hun bureau samen.

• Zal de uitnodigingsbrief ook digitaal verstuurd kunnen worden?

Er loopt een project om ook een digitale uitnodigingsbrief te sturen naar de kiezer voor de lokale en provinciale verkiezingen van 13 oktober 2024. Dat kadert in het project ‘Burgerloket – verkiezingen’. Ook de andere gemeenten, die niet deelnemen aan het project, konden aansluiten en gebruik maken van de digitale uitnodigingbrief.

De traditionele papieren uitnodigingsbrief wordt nog steeds verstuurd naar de kiezer. Conform artikel 52 van het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 moet het college van burgemeester en schepenen ten minste vijftien dagen voor de verkiezing aan alle kiezers een uitnodigingsbrief zenden op de verblijfplaats die ze op dat tijdstip hebben.

Conform artikel 53 kunnen kiezers die hun uitnodigingsbrief niet hebben ontvangen of niet meer in bezit hebben, ook op het gemeentesecretariaat een duplicaat afhalen tot 12 uur ‘s middags op de dag van de stemming.

• Wordt de info rond het digitaal indienen van de kandidaatslijsten en de aangifte van de verkiezingsuitgaven ook rechtstreeks bezorgd door ABB aan mandatarissen en kandidaten of moeten ze zelf actief op zoek naar de info?

Deze informatie wordt beschikbaar gesteld op onze website. Hierover wordt actief gecommuniceerd via onze nieuwsbrief. Het is dus raadzaam om kandidaten/mandatarissen te stimuleren om in te schrijven op onze nieuwsbrief. Dat kan via deze link(opent in nieuw venster)

• In hoeverre mag je als gemeentebestuur je inwoners gaan stimuleren om toch hun stem uit te brengen?

Het gemeentebestuur mag de kiezers aanmoedigen om te gaan stemmen door te wijzen op het belang dat de kiezer zelf heeft om te gaan stemmen, om hun mening te laten horen en om te participeren aan de lokale democratie. Met andere woorden: door de kiezer te motiveren met inhoudelijke argumenten die verband houden met het deelnemen aan de lokale democratie. Die informatie moet uiteraard objectief en politiek neutraal zijn.

• Is de indeling in geografische deelgebieden een bevoegdheid van het college van burgemeester en schepenen (CBS) of van de gemeenteraad (en is dit ook expliciet zo decretaal vastgelegd)?

In overeenstemming met artikel 23 van het Lokaal en provinciaal kiesdecreet deelt het college van burgemeester en schepenen het grondgebied van de gemeente in in herkenbare geografische deelgebieden. Omdat de fijnmazige stemresultaten relevante informatie kan bevatten voor de beleidsmakers, raden we aan om het college te betrekken bij deze oefening.

• Wat als er geen vanuit praktische overwegingen geen aansluitend geografisch gebied gevormd kan worden voor 1 telbureau: bijvoorbeeld 2 stembureaus deelgemeente X en 1 stembureau van niet aansluitende deelgemeente Y?

Het college moet voor elk telbureau stembureaus aanwijzen waarvan de stemafdelingen geografisch aan elkaar grenzen. De gemeente streeft ernaar om de telbureaus zo veel mogelijk de stemmen te laten tellen van de stembureaus uit hetzelfde geografisch deelgebied. Idealiter bestaat een geografisch deelgebied uit 3 stembureaus (of een veelvoud van 3). De stemresultaten van het telbureau vertellen dan hoe het geografisch deelgebied heeft gestemd.

De toewijzing van de stembureaus aan een telbureau zal in de praktijk niet altijd (volledig) kunnen samenvallen met hetzelfde (of geografische aangrenzend) deelgebied. Het CBS kan daarom van deze regel gemotiveerd afwijken en kan dus ook een telbureau de stemmen laten tellen van stembureaus die niet volledig geografisch aan elkaar grenzen. Ter illustratie: het geografisch deelgebied Y bestaat uit 4 stembureaus. Een telbureau telt de stemmen van 3 stembureaus van deelgebied Y. Dat telbureau vertelt ons hoe deelgebied Y heeft gestemd. Er rest ons echter 1 stembureau van deelgebied Y waarvan de stemmen moeten worden geteld door een ander telbureau. Het resterende stembureau kan toegewezen aan het telbureau dat de stemmen telt van 2 stembureaus van een niet aansluitend geografisch deelgebied X.

• Een stembureau is gekoppeld aan de locatie van het stembureau. Niet in elk interessant deelgebied is een geschikte locatie aanwezig. Ook al wil het beleid dus graag het stemgedrag van deelgebieden kennen, dan nog kunnen we puur praktisch niet overal een stembureau inrichten.

De indeling van de gemeente in geografische deelgebieden en de toewijzing van stemafdelingen in geografische deelgebieden staat los van de stemlocatie waar de stembureaus worden ingericht. Het indelen van het grondgebied van de gemeente in geografische deelgebieden betekent dus niet dat ieder geografisch deelgebied een stemlocatie moet hebben. Het is niet de bedoeling dat fijnmazige stemresultaten leiden tot meer stembureaus en/of stemlocaties.

• Bij gemeenten met digitale stemming worden de stemresultaten bekendgemaakt op het niveau van het stembureau. Hoe zit het met privacy?

Om het geheim van de stemming te waarborgen, worden de stemresultaten van een digitaal stembureau alleen bekend gemaakt als er een minimum van 500 kiezers in dat stembureau zijn stem heeft uitgebracht. Als er minder dan 500 stemmen worden uitgebracht in een digitaal stembureau, dan worden de stemresultaten van dat stembureau samengevoegd met de stemresultaten van een stembureau van hetzelfde geografisch deelgebied vooraleer ze worden gepubliceerd. Een geografisch deelgebied bestaat daarom idealiter uit enkele stembureaus met voldoende kiezers.

• Ik veronderstel dat bij fusiegemeenten de beide schepencolleges de geografische deelgebieden moeten goedkeuren. Worden de stemresultaten van de fusiegemeente die digitaal stemt op een verschillend tijdstip bekendgemaakt als de stemresultaten van de fusiegemeente die stemt met potlood en papier?

Het college van burgemeester en schepenen is bevoegd om het grondgebied van de eigen ‘oude’ gemeente in geografische deelgebieden in te delen. Het college spreekt zich dus niet uit over de indeling in geografische deelgebieden van de andere gemeente. De stemresultaten van beide gemeenten worden enkele dagen na de verkiezingen gepubliceerd op de website.

• Wat is de impact op de naamgeving van de telbureaus en de stembureaus/stemafdelingen?

Het college van burgemeester en schepenen kent aan iedere stemafdeling een naam toe. De naam bestaat uit de naam van de gemeente, gevolgd door een volgnummer, te beginnen met het cijfer 1 en een herkenbare naam van het deelgebied (GEMEENTE-001-DEELGEBIED). De indeling van stemafdelingen in geografische deelgebieden en de toewijzing van de stembureaus aan telbureaus heeft geen impact op de naamgeving van de telbureaus. Bijvoorbeeld:

• Hoe groot kan/mag een geografisch deelgebied zijn? Is er een maximum aantal stembureaus per deelgebied bepaald?

In het decreet is er geen minimum of maximum aantal stembureaus per geografisch deelgebied bepaald.

Digitale gemeenten: Om het geheim van de stemming te waarborgen, worden de stemresultaten van een digitaal stembureau alleen bekend gemaakt als er een minimum van 500 kiezers in dat stembureau zijn stem heeft uitgebracht. Als er minder dan 500 stemmen worden uitgebracht in een digitaal stembureau, dan worden de stemresultaten van dat stembureau samengevoegd met de stemresultaten van een stembureau van eenzelfde geografisch deelgebied vooraleer ze worden gepubliceerd. Een geografisch deelgebied bestaat daarom idealiter uit enkele stembureaus met voldoende kiezers.

Niet-digitale gemeenten (potlood en papier): Waar met potlood en papier wordt gestemd, worden de stemresultaten per telbureau gepubliceerd. Idealiter bestaat een geografisch deelgebied uit 3 stembureaus (of een veelvoud van 3). De stemresultaten van het telbureau vertellen dan hoe het geografisch deelgebied heeft gestemd.

• Is er een minimum/maximum aantal kiezers toegelaten per stemafdeling en per geografisch deelgebied?

Neen, oorspronkelijk was in het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 (artikel 23, §1) bepaald dat een stemafdeling minimaal 150 en maximaal 800 kiezers mocht tellen. Voor de verkiezingen van 2018 werd deze bepaling in het decreet opgeheven, omdat de Vlaamse Regering van mening was dat de gemeenten zelf het best konden inschatten hoeveel kiezers een stemafdeling best telde. Als richtcijfer wordt echter nog altijd een aantal van 800 kiezers per stemafdeling gehanteerd (bij stemming op papier) en 200 per stemcomputer waar digitaal wordt gestemd (dus 1000 kiezers voor een bureau met 5 stemcomputers). Een geografisch deelgebied bestaat idealiter uit enkele stembureaus met voldoende kiezers.

• Worden de resultaten in een gemeente die digitaal stemt op het niveau van de stembureaus en op het niveau van het geografisch deelgebied gepubliceerd (dus beide) of enkel op het niveau van het geografisch deelgebied?

Bij een gemeente die digitaal stemt worden de resultaten bekendgemaakt per individueel stembureau op voorwaarde dat minstens 500 kiezers bij dat stembureau hun stem hebben uitgebracht). De resultaten van de stembureaus binnen een geografisch deelgebied worden eveneens samen opgeteld en gepubliceerd.

• Waar moeten de geografische deelgebieden doorgegeven worden?

De geografische deelgebieden worden ingegeven en gekoppeld aan de stembureaus in de webtoepassing ‘contactenbeheer’ voor de lokale besturen. Doel van deze webtoepassing is om alle relevante (contact-) gegevens te centraliseren. Deze webtoepassing is vanaf eind maart toegankelijk via onze website vlaanderenkiest.be.

• Het decreet stelt dat de gemeenten hun grondgebied moet indelen in geografische deelgebieden. Stemafdelingen moeten worden samengesteld uit kiezers van hetzelfde geografisch afgebakende deelgebied. Kunnen kiezers woonachtig in eenzelfde geografisch deelgebied willekeurig worden toegewezen worden aan stemafdelingen, bijvoorbeeld op basis van alfabetische volgorde?

De decreetgever wenst meer inzicht te geven aan beleidsmakers hoe wijken, dorpen of deelgemeenten binnen een gemeente stemmen. Om dat mogelijk te maken moeten de stemafdelingen worden samengesteld uit kiezers van hetzelfde geografisch afgebakende deelgebied op basis van de adresgegevens van de kiezers. Kiezers worden niet willekeurig toegewezen aan de stemafdelingen. Met andere woorden, kiezers die bij elkaar in de buurt wonen, stemmen in hetzelfde stembureau.

• Als een Europese burger zich registreert voor de verkiezingen van juni, zal deze registratie ook automatisch gelden voor de verkiezingen van oktober?

Neen, dat zijn twee aparte registraties. Maar iemand die zich als kiezer heeft ingeschreven voor de gemeenteraadsverkiezing van 2018, hoeft dat niet opnieuw te doen voor 2024. Die blijft ook ingeschreven als kiezer voor 2024 (tenzij die persoon zich in de tussentijd terug heeft laten schrappen als kiezer).

• Zal er gewerkt worden met een telhulpsysteem (Patsy)?

Neen.

• Wanneer zal de extractie van de kiezerslijsten plaatsvinden?

De kiezerslijst moet de toestand weergeven op 1 augustus 2024. De extractie gebeurt door de diensten van het rijksregister, vermoedelijk tijdens het weekend van 17/18 augustus 2024, om de gemeenten toe te laten de laatste bijwerkingen van eind juli in de bevolkingsregisters nog te kunnen doen.

• Wat zijn specifieke aandachtpunten bij een fusie?

Voor de organisatie van de lokale verkiezingen in fusiegemeenten komen nog gedetailleerde onderrichtingen.

• Op 9 juni worden alle stemcomputers nog getest en gebruikt. Moeten deze in de loop van de zomer nog eens getest worden?

Voor de fase 1 testen (3 maanden voor de lokale verkiezingen) laten we de gemeenten hier zelf over beslissen. Je kan dit dus (laten) uitvoeren. De test in fase 2 (1 week voor de verkiezingen) is wel strikt noodzakelijk.

We verzoeken de gemeenten wel om er strikt op toe te zien en na te kijken dat alle toebehoren (zoals kabels en dergelijke) bij het stemmateriaal wordt opgeborgen na de verkiezingen van juni 2024 zodat het stemmateriaal “volledig” is. Gelieve ook de nodige aandacht te besteden aan defect materiaal waarvan je weet heeft na de verkiezingen van juni 2024 en dit zo snel mogelijk te melden aan de firma Smartmatic.

• Moeten de stembiljetten bij stemming op papier naar de provincie worden overgebracht zoals vorige keer?

Ja.

• Komt er nog een protocol in verband met de sperperiode lokaal niveau zoals reeds goedgekeurd op Vlaams niveau?

Ja.