Eén van de essentiële voorwaarden voor de toepassing van het gunsttarief van het verkooprecht van 5% bij de verkrijging van een woning (art. 2.9.4.2.1 VCF), is dat het KI van de aangekochte woning niet hoger is dan € 745 (desgevallend te verhogen indien kinderlast).

Bijgevolg kan dit gunsttarief in principe niet onmiddellijk worden toegepast als het KI van het aangekochte goed nog niet is vastgesteld, om de eenvoudige reden dat er niet kan worden uitgemaakt of aan de hierboven vermelde voorwaarde is voldaan. De aankoop zal belast worden tegen het tarief van 10%.

In dergelijk geval kan de koper teruggave vragen van 5% (art. 3.6.0.0.6, §6, VCF) nadat het KI van het verkregen goed is vastgesteld en als blijkt dat aan alle voorwaarden voor de toepassing van het tarief van 5% is voldaan.

Bij wijze van tolerantie zal Vlabel het gunsttarief van 5% toch onmiddellijk toepassen als de verkrijging bestaat uit een verdeeld deel van een onroerend goed waarbij:

• het verdeeld deel de aard heeft van een woning (art. 1.1.0.0.2, laatste lid, 6°, VCF);
• er een KI is vastgesteld voor het volledige onroerend goed dat niet hoger is dan het maximum;
• aan alle andere voorwaarden is voldaan voor de toepassing van het tarief van 5%.

De toepassing van deze tolerantie gebeurt echter op risico van de koper en is niet in rechte afdwingbaar. Dit risico bestaat niet als er een kadastraal uittreksel kan worden voorgelegd voor het volledige onroerend goed waaruit blijkt dat het KI, dat niet hoger is dan het maximum, definitief en actueel is. Als er na de aankoop een afzonderlijk KI wordt vastgesteld voor het aangekochte deel dat hoger is dan 745 EUR, is de koper aanvullende rechten verschuldigd en een belastingverhoging van 20% van de aanvullende rechten omdat het tarief van 5% werd toegepast op grond van verklaringen die achteraf onjuist zijn gebleken.

Indien het aangekochte verdeelde deel niet de aard heeft van een woning (zie art. 1.1.0.0.2, laatste lid, 7°, VCF), kan het tarief van 5% niet onmiddellijk worden toegepast. Er wordt in dat geval toepassing gemaakt voor het regime dat geldt voor de aankoop van een bouwgrond, hetgeen betekent dat de aankoop zal belast worden tegen het tarief van 10%, met een mogelijkheid tot teruggave nadat het KI van het aangekochte goed is vastgesteld en blijkt dat aan alle toepassingsvoorwaarden van het tarief van 5% is voldaan.

Vlabel volgt hiermee de federale standpunten, zoals verwoord in RJ R 56/01-01 en RJ R 56/04-02.