Vlaanderen en de EU-agenda: de voorlopige resultaten van het voorzitterschap
Sinds 1 januari 2024 is België voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Omdat veel Europese thema’s binnen de Vlaamse bevoegdheden vallen, speelt ook Vlaanderen daarin een belangrijke rol. Bovendien treedt Vlaanderen op als voorzitter voor de luiken Industrie, Jeugd, Cultuur, Media en Visserij. Na twee maanden voorzitterschap kunnen we een tussentijdse balans opmaken van de Vlaamse resultaten.
Met het voorzitterschap wil Vlaanderen fungeren als een katalysator voor de EU-agenda, met een sterke nadruk op innovatie, verbinding en weerbaarheid en door thema’s naar voor te schuiven waarin Vlaanderen een voorloper is, om zo het Europees beleid te stimuleren en inspireren.
Deze prioriteiten vatten het Vlaamse programma voor het EU-voorzitterschap samen:
· Slimme concurrentiekracht
· Twin transitie
· Eenieder telt
· Reiken naar partners
Wat heeft Vlaanderen (mee) gerealiseerd tijdens de eerste twee maanden van het EU-voorzitterschap? Een niet-exhaustief overzicht.
Slimme concurrentiekracht
Om de Europese groei en welvaart te versterken, zet Vlaanderen actief in op het bevorderen van slimme concurrentiekracht.
Onder meer de Europese industriesector werd de afgelopen jaren geconfronteerd met complexe uitdagingen, die het Europees concurrentievermogen op de proef stellen. Op 8 en 9 februari 2024 verwelkomden de Vlaamse minister van Industrie en de federale minister van Economie hun Europese evenknieën in Genk voor de informele Raad voor Concurrentievermogen(opent in nieuw venster) onder het Belgische voorzitterschap van de EU. Tijdens dat tweedaags evenement reflecteerden de Europese ministers over de toekomst van de interne markt en de Europese industrie. Vlaanderen leidde ook de onderhandelingen in het akkoord over de Net-Zero Industry Act(opent in nieuw venster). Die wetgeving beoogt de industriële netto-nul-technologieën die nodig zijn voor het bereiken van de EU-klimaatdoelen te stimuleren. Ook organiseerde Vlaanderen een tweedaags congres over PFAS-vervuiling(opent in nieuw venster) en lanceerde er het nieuwe Kenniscentrum Innovatieve Saneringstechnieken (KIS) voor technologieën voor het saneren van PFAS-vervuiling.
Te midden van wereldwijde concurrentie is het ook belangrijk dat Europa zijn digitale toekomst vormgeeft. Dat stond centraal tijdens het evenement ‘Research to Reality – Digital Solutions to European Challenges’(opent in nieuw venster) op 5 en 6 februari 2024. Daar weerklonk de algemene consensus dat Europa alle troeven in handen heeft om een sleutelrol te spelen in de digitale revolutie, ‘maar dat onderzoek en implementatie dan naadloos op elkaar moeten aansluiten.
Twin transitie: digitaal en groen
Om de economische en ecologische doelen van de EU te bereiken, pleit Vlaanderen voor investeringen in groene technologieën en een versnelde digitale transformatie van de ganse samenleving. Op die manier zijn de groene en digitale transitie onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Vlaanderen heeft een internationale voortrekkersrol op het vlak van digitale transitie. Op een conferentie op 8 februari 2024 in Gent werden overheden en organisaties uitgenodigd om het Gent Manifesto(PDF bestand opent in nieuw venster) te ondertekenen: een intentieverklaring waarin ze hun steun bevestigen voor het versterken van datagedreven publieksontwikkeling in de culturele en creatieve sectoren.
Op vlak van groene transitie zetten Vlaanderen met het voorzitterschap ook in op duurzame mobiliteit Op 30 januari 2024 vond in Hasselt de Europese fietsconferentie(opent in nieuw venster) plaats, op initiatief van de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken. Die conferentie leidde tot een Europese Fietsverklaring die richting zal geven aan het toekomstige fietsbeleid in Europa.
Eenieder telt
Met het voorzitterschap zet Vlaanderen zich ook in voor het versterken van de zelfredzaamheid en inclusie van alle EU-burgers. Op die manier willen we ervoor zorgen dat alle Europese burgers mee kunnen genieten van de Europese welvaart en groei.
Voor een goedwerkende democratie zijn onafhankelijke media een onmisbare pijler. Op 19 januari 2024 werd een akkoord bereikt tussen de Raad en Europees Parlement over de European Media Freedom Act(opent in nieuw venster), een belangrijke mijlpaal in het beschermen van de diversiteit en onafhankelijkheid van de media in de EU. Met een ministeriële conferentie over integratie en inburgering(opent in nieuw venster) op 9 februari 2024 in Mechelen plaatste Vlaanderen ook de integratie van nieuwkomers in een steeds diversere Europese samenleving op de agenda van het voorzitterschap.
Reiken naar partners
Samenwerking is de sleutel tot succes. Mondiale uitdagingen vragen mondiale samenwerking. Vlaanderen streeft binnen de EU actief naar partnerschappen met andere Europese deelstaten, lidstaten, en externe stakeholders om gezamenlijke doelen te bereiken.
Vlaanderen werkte mee aan de Europese akkoorden voor het geplande netwerk van wegen, spoorwegen, luchthavens en waterinfrastructuur in de Europese Unie (TEN-T)(opent in nieuw venster) en het maritieme veiligheidspakket(opent in nieuw venster). Op die manier bouwen we aan meer verbinding tussen de Europese lidstaten en regio’s.
Vlaanderen pleit er ook voor dat de EU internationale partnerschappen met de rest van de wereld uitbouwt en een ambitieus handelsbeleid voert. Vanuit die open visie streven we naar een Europees Visserijbeleid, met ruimte voor partnerschappen met landen die niet tot de Europese Unie behoren, zoals het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen. Zo werd er tijdens het voorzitterschap een belangrijke overeenkomst bereikt over bijgewerkte visserijmaatregelen in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan.
Het Belgisch voorzitterschap loopt nog tot eind juni 2024. Benieuwd wat er nog op de planning staat? Neem een kijkje op de Vlaamse kalender van het Belgische EU-voorzitterschap.