Thematische stadsvernieuwingsprojecten oproep 2023

De wijk Sint-Gillis in de Brugse binnenstad staat voor een scharniermoment in de ontwikkeling naar grotere klimaatrobuustheid en verhoogde levenskwaliteit. Hierbij wordt voortgebouwd op lokale dynamieken of ‘buurtkracht’. Het streefdoel is om in 2035 een volledig operationeel warmtenet in de wijk tot stand te brengen. Het project bestaat uit 3 onderdelen: (1) De heraanleg van de Sint-Clarastraat/Kapelstraat, (2) het opknappen van de ruimte in het Pakhuizencomplex en (3) klimaatrobuuste ingrepen in de buurt.

Het project is een samenwerking tussen stad en buurt. Zo worden de buurtbewoners en bedrijven betrokken bij de klimaatrobuuste ingrepen in de wijk. De stad Brugge wil hierbij stimuleren, mobiliseren en faciliteren om buurtbewoners en er gevestigde bedrijven duurzamere keuzes en ingrepen te laten maken/uitvoeren. Hiervoor voorziet de stad een publiekswerking in het Pakhuizencomplex voor samenwerking met de bestaande buurtorganisaties.

Bij de heraanleg van de Sint-Clarastraat/Kapelstraat worden het energie-, water-, mobiliteits-, en groenvraagstuk en levenskwaliteit gebundeld tot één opgave. Er wordt boven- en ondergronds gewerkt. De klimaatrobuuste herinrichting van de straat wil via co-creatie een impact genereren op:

• luchtkwaliteit en groenbeleving: diverse types groen – luwteplekken - recreatief, shift naar duurzame mobiliteit faciliteren (verkeersveiligheid, beschikbaarheid duurzame vervoersmodi), groen aantakken op groenzones binnengebieden;
• Recreatie, ontmoeting en verbinding: zitmogelijkheden om ontmoeting en actieve verplaatsing van kwetsbare groepen te stimuleren, speelweefsel, beweegprikkels, platformen die plaats bieden voor diverse verblijfsruimtes (tafelen, spel…);
• terugdringen hitte-eiland-effect en wateroverlast: ontharden, vergroenen, infiltratie, hemelwaterput met flood4cast;
• de straat als verlengstuk van private leefruimte: handwaterpomp, fietsstalling, duurzame verwarming, een tuin voor wie er geen heeft, mogelijkheid tot adoptie plantenvak, eetbaar groen, bewustzijn van betekenis afvalwater in regenafvoer…

Het plaatsen van de nodige sensoren voedt de Digital Twin van de stad Brugge, om de impact van toekomstige ingrepen nauwkeuriger te kunnen voorspellen.

Timing

• 2024: studies en voorbereidend werk + opknap ruimte Pakhuizencomplex
• 2025: opstart publiekswerking + start renovatiewerken
• 2027: realisatie klimaatrobuuste straat
• 2028: evaluatie

Het project ‘Groene ademruimte voor Sluizeken-Tolhuis-Ham’ van de stad Gent zet in op de omvorming van een verharde, bebouwde en ontoegankelijke site tot een wijkpark. Deze wijk is zeer dense en superdivers. In het project is er experimentenruimte voor ontharding voorzien.

Via dit project maakt ruim 1.3 ha verhard binnengebied plaats voor verkoelend en waterbufferend groen. In het dichte wijkweefsel worden belangrijke trage doorsteken gecreëerd. De wijk krijgt en essentiële nieuwe ontmoetingsplek met als inzet een vernieuwd buurtgevoel en verhoogd eigenaarschap . De aanwezigheid van (1) het aangrenzende wijkgezondheidscentrum ten noorden, (2) de jeugdwerking van vzw Jong ten westen en (3) de toekomstige aangrenzende scholencampus met sporthal en verschillende ontmoetingsruimtes ten zuiden van het park versterken dit sociaal knooppunt. De programmatie en het ontwerp van het park krijgt vorm via een doorgedreven participatietraject met de inzet van tijdelijke invulling op de huidige site.

Het nieuwe park heeft als eerste ambitie om het meest inclusieve park van Gent te worden.

Als tweede ambitie wil de stad Gent het park als hét onthardingsvoorbeeld voor Gent én Vlaanderen ontwikkelen. Om hier meer inzicht in te krijgen, wordt het park ingericht als proeftuin voor ontharding . In samenwerking met drie partnerst, (1) Forest&Nature Lab van UGent, (2) het Proefcentrum voor Sierteelt en (3) Breekijzer vzw gaat de stad Gent na welke combinaties van onthardingsmethodes, bodembewerkingen en mogelijkheden tot plaatsgebonden vegetaties (spontane groei, zaaien, planten…) duurzaam en klimaatadaptief zijn

Door hier actief buurtbewoners bij te betrekken wil de stad Gent een onthardingsaanpak uitwerken die budgetvriendelijk en praktisch realiseerbaar is op schaal van particulieren.

Gekoppeld aan dit proeftraject wordt in samenwerking met het Gents Milieufront, Breekijzer vzw, verschillende wijkpartners en de initiatiefnemers van de wijkbudgetprojecten rond vergroening een sensibiliserings- en cocreatietraject rond ontharding en klimaatadaptatie gestart in de ruime buurt.

Timing:

• 2024 : Voorstudies parkontwerp: biotiek, abiotiek, milieu, nutsleidingen, cultuurhistoriek… / Uitwerken van 1e ruwe praatplan vanuit voorstudies en input participatietraject/tijdelijke invulling
• 2025 : Opmaak voorontwerp en bijstelling raming vanuit praatplan en verdere input participatietraject/tijdelijke invulling / Bijsturing voorontwerp in functie van formele interne en externe adviezen, tijdelijke invulling en participatietraject
• 2026 : Opmaak ontwerp en bijstelling raming vanuit voorontwerp en verdere input participatietraject/tijdelijke invulling / Bijsturing ontwerp in functie van formele interne en externe adviezen, tijdelijke invulling en participatietraject / Opmaak en indiening omgevingsvergunning
• 2027 : Opmaak, publicatie en gunning aanbestedingsdossier / Start aanleg wijkpark
• 2028 : Verdere aanleg wijkpark / Ingebruikname park