Om het aanbod aan betaalbare studentenhuisvesting uit te breiden volgt de Vlaamse Regering drie sporen. Het eerste spoor is woonmaatschappijen die basiskoten bouwen op vraag van hogeronderwijsinstellingen of lokale besturen.

Op 17 mei 2024 de keurde de Vlaamse Regering definitief de bepalingen goed voor spoor 1. De bepalingen treden in werking bij de publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Een basiskot is een kamer zonder toilet, badfunctie of keuken. Die basisfuncties worden gemeenschappelijk voorzien.
Elk basiskot voldoet aan de woningkwaliteitsnormen. Voor de basiskoten die in Vlaanderen gerealiseerd worden zijn dat de Vlaamse woningkwaliteitsnormen.

Als een woonmaatschappij basiskoten bouwt, dan zijn de FS3-simulatietabel voor de berekening van het prijsplafond, het Bouwtechnisch Bestek Woningbouw voor bouwverrichtingen en de bouwtechnische en conceptuele richtlijnen voor een kamerwoning van toepassing.

Een woonmaatschappij kan voor hoogstens 5% van haar jaarlijkse investeringsvolume basiskoten realiseren. Hiervoor kan een woonmaatschappij FS3-leningen krijgen. De Vlaamse Regering voorziet 100 miljoen euro voor heel Vlaanderen per jaar.

De voorwaarden voor financiering zijn de volgende:

• Het project komt er op initiatief van het lokaal bestuur of een hogeronderwijsinstelling.
• Een woonmaatschappij moet de gerealiseerde basiskoten verhuren aan een lokaal bestuur of een hogeronderwijsinstelling. De woonmaatschappij kan de basiskoten dus niet zelf uitbaten.
• De huurprijs moet minstens kostendekkend zijn.
• De hogeronderwijsinstelling is verplicht om de basiskoten te verhuren volgens haar regulier sociaal studentenhuisvestingsbeleid, met een absolute voorrang voor beurs- en bijna-beursstudenten. Het gaat over het beleid zoals dat is vastgelegd in het beleidsplan waarmee de hogeronderwijsinstelling studentenvoorzieningen binnen het werkveld huisvesting wil realiseren. De dienst studentenvoorzieningen (Stuvo) stelt deze voorrang vast in het intern stuvo-reglement.
• Als een gemeente de basiskoten wil inhuren, zal zij de basiskoten vervolgens moeten verhuren volgens datzelfde regulier sociaal studentenhuisvestingsbeleid van één van de hogeronderwijsinstellingen die in de gemeente ligt.

Berekening subsidie

De financiering is dezelfde als die voor sociale huurwoningen (nl. voor kamerwoningen): het maximaal subsidiabele bedrag voor de FS3-lening en de mogelijke subsidies VKF, of subsidies voor sloopwerken en infrastructuur (SSI) zijn dezelfde als voor sociale huurwoningen.

Projectportaal en programmatiecyclus

De woonmaatschappij regelt de aanvraag via het projectportaal en voert volgende gegevens in:

• de initiatiefnemer
• de locatie van het project
• het aantal gebouwde of gerenoveerde basiskoten na de uitvoering van het project
• Indien van toepassing: de verbintenis van de gemeente om de wooninfrastructuur samen met de grond waarin of waarop ze wordt uitgevoerd, op te nemen in het gemeentelijk openbaar domein. Infrastructuurwerken worden immers alleen gesubsidieerd als ze samen met de grond waarop ze worden uitgevoerd, overgedragen worden aan de gemeente om in het gemeentelijk openbaar domein te worden opgenomen.
• Een intentieverklaring, zodat de woonmaatschappij zeker is van inhuring door een hogeronderwijsinstelling of een lokaal bestuur.

Voor een project waarin een woonmaatschappij enkel basiskoten realiseert, moet er geen renovatietoets of lokale woontoets worden uitgevoerd.

Projecten met basiskoten en de eventuele infrastructuuraanleg volgen hetzelfde programmatietraject als deze bij sociale huurwoningen.

Een combinatie met subsidies uit het Vlaams Klimaatfonds is mogelijk.

De woonmaatschappij kan basiskoten bouwen op eigen gronden of op die van de VMSW. Het is ook mogelijk om leegstaande sociale woningen te renoveren of om te bouwen tot basiskoten. Dat voldoet aan de herinvesteringsplicht. De FS3-simulatietabel voor de berekening van het prijsplafond, het Bouwtechnisch Bestek Woningbouw voor bouwverrichtingen en de bouwtechnische en conceptuele richtlijnen voor een kamerwoning zijn van toepassing.

De woonmaatschappij verhuurt de basiskoten volgens het gemeen huurrecht aan de hogeronderwijsinstellingen of lokale besturen. Zij beheren deze basiskoten en zorgen dus voor de toewijzing, verhuur en uitbating. De hogeronderwijsinstelling stemt de toewijzing en verhuring van de basiskoten af op haar reguliere beleid voor sociale studentenhuisvesting, zoals opgenomen in het beleidsplan van de hogeronderwijsinstelling, met een verplichte voorrang voor beurs- en bijna-beursstudenten.

Als de verhuur van de basiskoten stopt, moet de woonmaatschappij de venale waarde herinvesteren.

Opgelet: De woonmaatschappijen kunnen waarborgen die onder het gemeen huurrecht vallen, niet laten beheren door de VMSW.

• Heeft u nog vragen over projecten met basiskoten? Contacteer uw projectverantwoordelijke bij Wonen in Vlaanderen
• Heeft u nog vragen over de financiering van basiskoten? Stuur dan een e-mail naar projectfinanciering.wonen@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie)
• Heeft u, als lokaal bestuur, nog vragen over basiskoten, contacteer uw begeleider lokaal woonbeleid of contacteer het team via lokalebesturen.woonbeleid@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie)