Gedaan met laden. U bevindt zich op: Inventaris aanbod conflict Israël - Gaza Nieuwsberichten van Radicalisering en Polarisatie
Inventaris aanbod conflict Israël - Gaza
Nieuwsbericht
•23 januari 2024
De terreuraanslag van Hamas in Israël op 7 oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog in de Gazastrook, hebben ook een impact in Vlaanderen. Het conflict kan leiden tot emotionele stress en gevoelens van onmacht wat psychosociale gevolgen kan hebben, zeker bij burgers die familie of kennissen hebben in het conflictgebied. Daarnaast nemen spanningen en tegenstellingen toe: we zien schadelijke polarisatie met verhoogd risico op incidenten. Op sociale media is er gevaar voor eenzijdige of onjuiste informatie. In een aantal gevallen kan die context leiden tot gewelddadige radicalisering.
Om lokale besturen, scholen, jeugdwerkingen, sportorganisaties, culturele organisaties, … te ondersteunen om op een adequate manier om te kunnen gaan met de verhoogde spanningen in de samenleving of in te gaan op vragen en noden die het conflict oproept, stelden we een inventaris op van het generiek aanbod dat binnen de Vlaamse beleidsdomeinen bestaat om psychosociale problemen, maatschappelijke spanningen en eventueel gewelddadige radicalisering het hoofd te bieden. Daarnaast werd in sommige beleidsdomeinen ook specifiek materiaal ontwikkeld dat achtergrondinformatie biedt over het conflict. Hieronder volgt een overzicht per beleidsveld.
- De expertenpool gewelddadige radicalisering/extremisme biedt concrete ondersteuning voor:
- de monitoring van zorgwekkende fenomenen op sociale media,
- transculturele psychische zorg aan personen met een vluchtelingen- of migratieachtergrond,
- individueel disengagement,
- vorming rond extremistische ideologieën en tools, casebespreking,
- vorming rond radicaliseringsprocessen vanuit theologisch en maatschappelijk perspectief, antiradicaliseringstrajecten en ondersteuning bij de ontwikkeling van een interne visie en beleidsplan voor de aanpak van gewelddadige radicalisering en extremisme.
- Omgaan met schadelijke polarisatie:
- Het project Polarprof(opent in nieuw venster) van het Hannah Arendt Instituut biedt ondersteuning voor een lokale aanpak van desinformatie, haatspraak en schadelijke polarisatie, met als doel dit beleid lokaal structureel te verankeren.
- Bij Wij-Zij(opent in nieuw venster) van Kazerne Dossin kunnen lokale besturen terecht voor de opleiding tot polarisatiestrateeg en voor intervisie en concrete ondersteuning bij acute maatschappelijke spanningen en schadelijke polarisatie; gemeenten kunnen vanuit hun regiefunctie ook ondersteuning vragen voor werkingen op hun grondgebied (bijv. scholen, jeugdwerkingen, sportorganisaties). De website wij-zij.be(opent in nieuw venster) biedt tevens handvatten en goede praktijken om met polarisatie aan de slag te gaan bij tal van organisaties (bijv. in scholen, sportverenigingen,…).
- Het Agentschap Integratie en Inburgering(opent in nieuw venster) biedt ondersteuning bij maatschappelijke spanningen die verband houden met de doelgroepen van het inburgerings- en integratiebeleid.
- De e-learning Reconnect(opent in nieuw venster) van het Agentschap Integratie en Inburgering reikt medewerkers van lokale besturen en organisaties concrete handvatten aan voor de aanpak van online polarisatie.
- Detectie en opvolging van geradicaliseerde burgers en lokale regierol gewelddadige radicalisering, extremisme, terrorisme en schadelijke polarisatie:
- De VVSG biedt ondersteuning voor de werking van de Lokale Integrale Veiligheidscellen Radicalisering(opent in nieuw venster) en de lokale regiefunctie(opent in nieuw venster).
- Het Agentschap Integratie en Inburgering stelde een specifieke webpagina(opent in nieuw venster) op met adviezen voor lokale besturen n.a.v. het conflict.
- Voor vraagverheldering en hulp bij een plan van aanpak kunnen scholen terecht bij het centraal aanspreekpunt polarisering en radicalisering binnen het beleidsdomein onderwijs via deradicalisering.onderwijs@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie) of diversiteit.onderwijs@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie).
- Binnen de verschillende onderwijskoepels, CLB-netten en het GO! zijn er referentiepersonen radicalisering/polarisering. Scholen kunnen op hen beroep doen voor ondersteuning.
- Het Agentschap Integratie en Inburgering ontwikkelde samen met (onderwijs)experten een stappenplan ‘hoe omgaan met maatschappelijke spanningen op school(opent in nieuw venster)’.
- Met vragen of bezorgdheden rond religie, of samenleven in (religieuze) diversiteit kunnen scholen terecht bij het Onderwijsnetwerk Islamexperten(opent in nieuw venster). Zij werken een aanbod uit op maat van de school: van sessies voor leerkrachten tot individuele gesprekken met leerlingen. Daarnaast is er ook een flankerend aanbod met o.a. webinars en livestreams rond verschillende thema’s. Naar aanleiding van het conflict ontwikkelde het netwerk een nieuwe lezing (Bruggen bouwen: onderwijs en het israëlisch-Palestijns conflict) voor leerkrachten. Geïnteresseerde scholen kunnen contact opnemen via info@netwerkislamexperten.be.
- Scholen basisonderwijs waar de draagkracht van leerkrachtenteams en directies zwaar onder druk staat, bv. door aanhoudende conflicten op school, kunnen beroep doen op het project Connect(opent in nieuw venster).
- Via het project No-Cap(opent in nieuw venster) kunnen er drie gratis trainingssessies gevolgd worden rond de thema’s identiteitsvorming, complotdenken en radicalisering/polarisering. Aan elke vorming is een lespakket gekoppeld en is er een livestreamsessie met experten die herbekeken kan worden. De sessies kregen een plaats binnen de online leeromgeving van het Hannah-Arendt instituut.
- In elke politiezone hoort er een aanspreekpunt voor scholen te zijn, waarmee men afspraken kan maken en op een laagdrempelige manier kan afstemmen bij bezorgdheden. Scholen kunnen deze aanspreekpunten terugvinden via een online databank(opent in nieuw venster).
- Via Klasse kan heel wat materiaal gevonden worden:
- klasse.be/thema/radicalisering(opent in nieuw venster)
- klasse.be/thema/wereldburgerschap-en-cultuur(opent in nieuw venster)
Hier zijn ook artikels te vinden die gaan rond het bespreekbaar maken van oorlog in de lessen, omgaan met conflict en polarisering. Ook in het kader van No Cap werden er verschillende artikels door Klasse gemaakt die hier terug te vinden zijn.
- Op Klascement(opent in nieuw venster) is informatie terug te vinden omtrent het conflict, zowel door het departement geplaatst of door leerkrachten zelf die eigen lesmateriaal ontwikkelden.
- Bij de Ambrassade vind je informatie(opent in nieuw venster) over vragen en noden van jongeren naar aanleiding van het conflict.
- Om online en offline haatspraak te bestrijden vind je informatie op No Hate(opent in nieuw venster).
- Het project rePresent(opent in nieuw venster) biedt ondersteuning voor journalisten om polarisatie in de media tegen te gaan.
- Bij Arktos kan je terecht voor de Bounce (opent in nieuw venster)veerkrachttrainingen. BOUNCE versterkt de veerkracht en het kritisch denken van (kwetsbare) jongeren en maakt hun sociale omgeving bewust. BOUNCE heeft als doelstelling om de veerkracht van jongeren te verhogen, hun kritisch denken te stimuleren en de bewustwording bij ouders en eerstelijnswerkers te vergroten. Het BOUNCE-pakket bestaat uit drie tools, die onderling met elkaar verbonden zijn en elkaar aanvullen. Dit zijn tools voor veerkrachtige jongeren in interactie met een bewuste omgeving.
- Op de site van Mediawijs staan verschillende tools, dossiers, artikels en goede praktijken.
- De EDUbox Wij-zij-denken(opent in nieuw venster) om jongeren in de klas te laten oefenen in het omgaan met meningsverschillen.
- De EDUbox Nepnieuws(opent in nieuw venster).
- De EDUbox Identiteit(opent in nieuw venster): leerlingen krijgen stap voor stap meer inzicht in het proces van hun identiteitsvorming met focus op nuance en verbinding. Bij deze EDUbox hoort de REFLECTOR-app, waarmee de leerlingen zelf aan de slag kunnen gaan.
- 7 tips om met kinderen en jongeren te praten over het nieuws(opent in nieuw venster)
- Terreur in Brussel, oorlog tussen Israël en Hamas: 7 tips om met kinderen over heftig nieuws te praten(opent in nieuw venster)
- Dossier Complotdenken(opent in nieuw venster).
- Dossier Propaganda(opent in nieuw venster).
- Dossier Nieuws(opent in nieuw venster).
- Dossier Verkiezingen(opent in nieuw venster).
- Dossier Haatspraak(opent in nieuw venster).
- De Europese toolbox over de rol van jeugdwerk voor actief burgerschap en ter preventie van gewelddadig extremisme(PDF bestand opent in nieuw venster) biedt een bundeling van goede voorbeelden en aanbevelingen uit meer dan twintig EU-lidstaten. Omdat de context van het jeugdwerk nationaal verschillend is, voorziet het Departement Cultuur, Jeugd en Media in een vertaling van de aanbevelingen uit de toolbox naar de Vlaamse context. Er staan verschillende Vlaamse voorbeelden in opgelijst. Zo kunnen Vlaamse jeugdwerkorganisaties en beleidsmakers ermee aan de slag.
- De handvatten(PDF bestand opent in nieuw venster) (p.27-32) bevatten goede voorbeelden van Vlaamse en Brusselse jeugdwerkorganisaties die in brede zin bijdragen aan de preventie van radicalisering en polarisering door middel van het verhogen van de weerbaarheid en de positieve identiteitsontwikkeling van jongeren.
- Binnen de werking van Nieuws in de Klas(opent in nieuw venster) werd een themadossier gemaakt door MEDIA.21 omtrent het conflict tussen Israël en Hamas.
- Projecten rond desinformatie(PDF bestand opent in nieuw venster).
- Tips en ondersteuning voor influencers(opent in nieuw venster).
- Op de site van Mediawijs staan verschillende tools, dossiers, artikels en goede praktijken.
- De EDUbox Wij-Zij denken(opent in nieuw venster) om jongeren in de klas te laten oefenen in het omgaan met meningsverschillen.
- De EDUbox nepnieuws(opent in nieuw venster).
- De EDUbox Identiteit(opent in nieuw venster). Leerlingen krijgen stap voor stap meer inzicht in het proces van hun identiteitsvorming met focus op nuance en verbinding. Bij deze EDUbox hoort de REFLECTOR-app, waarmee de leerlingen zelf aan de slag kunnen gaan.
- Het project ‘What’s New’(opent in nieuw venster) met Kazerne Dossin heeft tot doel om jongeren te leren hoe ze propaganda en complottheorieën kunnen doorprikken via (historische) voorbeelden. Leerlingen leren kritische vragen stellen en ze leren ontmaskeren wat verstopt zit achter goed uitgedachte en aantrekkelijke berichten.
- Op WATWAT.be(opent in nieuw venster) vind je artikels over fake news en complottheorieën, die door WATWAT gedeeld worden in infoposts en -stories op Instagram.
- Kritikat(opent in nieuw venster): aan de hand van filosofische verhalen en denkoefeningen leren kinderen wat nepnieuws is en hoe je drogredenen kan herkennen en ontmaskeren. Dit project wil de denk- en dialoogvaardigheden van kinderen versterken en een kritische houding tegenover mediaboodschappen stimuleren.
- No Cap is een online leeromgeving voor iedereen die op zoek is naar handvatten bij polarisering, vragen over identiteit in een diverse samenleving en kritisch leren omgaan met (valse) informatie. De online leeromgeving is te vinden in de Arendt Academy(opent in nieuw venster) en biedt concrete tips, achtergrondinformatie, inspirerende klaspraktijken en kant-en-klaar lesmateriaal.
- Daarnaast heeft Mediawijs op hun eigen webpagina verschillende dossiers en artikels over gerelateerde thema’s voor professionals en intermediairs.
- 7 tips om met kinderen en jongeren te praten over het nieuws(opent in nieuw venster)
- Dossier Complotdenken(opent in nieuw venster).
- Dossier Propaganda(opent in nieuw venster).
- Dossier Nieuws(opent in nieuw venster).
- Dossier Verkiezingen(opent in nieuw venster).
- Dossier Haatspraak(opent in nieuw venster).
- Op Medianest.be(opent in nieuw venster), de website voor ouders, werd het artikel “Praten over nieuws” in de kijker opgenomen op de frontpage(opent in nieuw venster).
- Nieuws in de Klas(opent in nieuw venster) heeft als doel om jongeren te stimuleren en te helpen om op een bewuste en kritische manier met digitale media, nieuws en informatie om te gaan. Het project speelt in op het (digitale) nieuwsgebruik van jongeren zelf, en ondersteunt hen daarbij om goede en betrouwbare informatie te vinden en te herkennen. Het project gaat uit van de (digitale) leefwereld van jongeren en de manier waarop ze nieuws consumeren (vnl. smartphone - sociale media) en heeft als doel om jongeren zelf een actievere rol te laten spelen in het educatieve aanbod van Nieuws in de Klas, waarbij ze zelf als actor aan hun mediawijsheid werken en minder als consument van lessen en media.
- Coördinatie nazorg voor slachtoffers van collectieve noodsituaties en terreuraanslagen(opent in nieuw venster).
- D’ondersteuningsteams (dOT)(opent in nieuw venster) versterken professionele hulpverleners, teams en organisaties in hun competenties en vaardigheden om op een diversiteitsgevoelige manier verbinding te maken met kinderen en jongeren met een migratieachtergrond en hun context. dOT stellen hun aanbod ter beschikking van de hulp- en dienstverlening van organisaties binnen het toepassingsgebied van het decreet Integrale jeugdhulp.
Op het Netwerk lokaal sportbeleid vind je een bundeling van initiatieven onder de titel Vlaanderen vraagt aandacht voor spanningen onder jongeren n.a.v. Israëlisch-Palestijns conflict - Netwerk Lokaal Sportbeleid(opent in nieuw venster).
Slachtoffer of getuige van discriminatie, racisme of haatspraak? Dit kan je kosteloos melden bij het Vlaams Mensenrechteninstituut(opent in nieuw venster).
Meer informatie vind je ook op Discriminatie en racisme | Vlaanderen.be.