Steden en gemeenten geven het signaal dat zij worstelen met een ontoereikende sociale samenhang. Dit komt vooral tot uiting in gemeenten met sociaal achtergestelde wijken, waar bewoners soms nauwelijks contact hebben met elkaar, laat staan met de andere bewoners van de gemeente. Daarnaast constateren we een groeiend wij-zij denken in de samenleving dat leidt tot polarisatie. Bart Brandsma noemt dat gedachtenconstructies die zich tussen de oren van de mensen afspelen. Negatieve en positieve uitspraken, bijvoorbeeld in de media, over de identiteit van de anderen leveren voortdurend brandstof aan die polarisatie. In een gepolariseerde samenleving krijgen gevoelsdynamieken de bovenhand. Feiten en argumenten hebben steeds minder effect.

Zowel een gebrek aan sociale contacten als een wij-zij denken hebben een negatieve impact op de sociale inclusie en de weerbaarheid van een samenleving. Het is nochtans van groot belang dat alle inwoners deel uitmaken van de samenleving en ook de boodschap krijgen dat zij erbij horen.

Met de databank sociale samenhang wil de Vlaamse overheid de gemeenten en steden helpen om een verbindend beleid te voeren. Het uitgangspunt? Alle burgers zijn bouwstenen van de gemeente of stad waarin ze wonen. Ze geven samen het lokale beleid vorm. Die vormgeving vindt plaats binnen duidelijke afspraken of spelregels om samen te leven. De gemeenten en steden bewaken die afspraken. Werken aan verbondenheid betekent werken aan versterking van de dialoog en empathie.

De Vlaamse overheid koos er in deze fase bewust voor om zelf geen eigen methodieken of instrumenten te ontwikkelen. In Vlaanderen, maar ook daarbuiten, vinden we goede voorbeelden die de sociale samenhang versterken en de polarisering tussen groepen bestrijden. De databank biedt steden en gemeenten een inventaris met goede projectvoorbeelden, methodieken of interventies. Die kunnen lokale besturen inspireren als ze zelf acties willen ondernemen om de sociale samenhang te verbeteren of een wij-zij denken tussen groepen aan te pakken.

Via databank-sociale-samenhang.vlaanderen.be kom je terecht op de databank. We houden de website met opzet overzichtelijk en ‘simpel’. Als bezoeker hoef je niet teveel door te klikken om op de gewenste webpagina terecht te komen. De vijf tabbladen op de website spreken voor zich. De startpagina bevat een korte situering en de meest recente projectfiches. Onder het tabblad ‘Selectiekader’ vind je meer informatie over de selectiecriteria. Het tabblad ‘Databank’ is inhoudelijk het meest belangrijke onderdeel van de website omdat het alle goede praktijkvoorbeelden bevat. Je vindt er een overzicht van alle projecten met telkens een korte projectomschrijving. Bovenaan de pagina kan je gericht zoeken naar initiatieven.

De databank biedt per opgenomen praktijk een uitgebreide projectomschrijving, de concrete aanpak om het initiatief zelf uit te rollen, leerpunten en valkuilen. Daarnaast kan je ook rechtstreeks contact opnemen met de initiatiefnemers.

Heb je zelf een goede praktijk, methodiek of instrument? Of heb je weet van een initiatief dat interessant kan zijn voor andere steden en gemeenten? Toets dan zeker de criteria af uit het ‘Selectiekader’ om te achterhalen of jouw initiatief wel in aanmerking komt voor de databank. Denk je van wel? Aarzel niet om ons daarvan op de hoogte te stellen via de contactpagina. Op die pagina kan je suggesties voor nieuwe projectfiches, bemerkingen of vragen kwijt. Zo hopen we onze databank gestaag verder uit te breiden samen met jouw hulp.

We nodigen iedereen uit om de databank te raadplegen en de opgenomen projectfiches te bekijken. Een van de projecten uit de databank is ‘Second Wave’ van de stad Vilvoorde. Een project waarbij de projectontwikkelaars werken aan betere relatie tussen politie en jongeren. De workshops hanteren een theaterbenadering. Zo probeert Vilvoorde de relatie tussen de twee groepen te verbeteren. In december 2017 verscheen hierover een artikel op de website stedenbeleid.vlaanderen.be(opent in nieuw venster).