Waar was je op 22 maart 2016?

Karin: ”Ik was in 2016 deeltijds vrijgesteld om een actieplan preventie en opvolging radicalisering uit te werken voor GO!, onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Het ontwerp was klaar en ik had die ochtend een overleg met referentiepersonen onderwijs over een mogelijk plan van aanpak bij een aanslag op school. Ik stond net voor de deur van het departement Onderwijs in Brussel toen het nieuws over de aanslag in Zaventem binnen sijpelde. Wat we wilden uitschrijven die dag moesten we dus direct in de praktijk zetten. Ik herinner me dat de liften geblokkeerd waren en dat de medewerkers van de minister van onderwijs constant de trappen op en af moesten lopen. Ze twijfelden over het openhouden van de scholen. Ondertussen stond ik in verbinding met mijn eigen school. De leerlingen naar huis sturen of niet? Dat was de hamvraag. Uiteindelijk hebben we ze op school opgevangen met een belegd broodje. Zelf ben ik die avond naar huis gereden met 4 volstrekt onbekende mensen in mijn wagen. In Antwerpen aangekomen gaven we elkaar een warme knuffel. Blij dat we terug thuis waren.”

Welke evoluties in de samenleving zag je sindsdien?

Karin: “In 1ste instantie focuste Vlaanderen enorm op Islamitische radicalisering. Niet onlogisch gezien de tijdsgeest en de vele IS-strijders die naar Syrië trokken. Ondertussen weten we dat radicalisering een veel ruimer fenomeen is, maar die oorspronkelijke benadering was uiteraard koren op de molen van extreemrechts. Op zijn beurt leidde dat tot een opmars van links activisme. De term ‘polarisatie’ dekt de lading nu veel beter. Het gaat hand in hand met het complotdenken en de verspreiding van fake news. Deze zijn al een paar jaar in opmars en konden recent hoogtij vieren in volle coronacrisis.”

Waar was je op 22 maart 2016?

Karin: ”Ik was in 2016 deeltijds vrijgesteld om een actieplan preventie en opvolging radicalisering uit te werken voor GO!, onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Het ontwerp was klaar en ik had die ochtend een overleg met referentiepersonen onderwijs over een mogelijk plan van aanpak bij een aanslag op school. Ik stond net voor de deur van het departement Onderwijs in Brussel toen het nieuws over de aanslag in Zaventem binnen sijpelde. Wat we wilden uitschrijven die dag moesten we dus direct in de praktijk zetten. Ik herinner me dat de liften geblokkeerd waren en dat de medewerkers van de minister van onderwijs constant de trappen op en af moesten lopen. Ze twijfelden over het openhouden van de scholen. Ondertussen stond ik in verbinding met mijn eigen school. De leerlingen naar huis sturen of niet? Dat was de hamvraag. Uiteindelijk hebben we ze op school opgevangen met een belegd broodje. Zelf ben ik die avond naar huis gereden met 4 volstrekt onbekende mensen in mijn wagen. In Antwerpen aangekomen gaven we elkaar een warme knuffel. Blij dat we terug thuis waren.”

Welke evoluties in de samenleving zag je sindsdien?

Karin: “In 1ste instantie focuste Vlaanderen enorm op Islamitische radicalisering. Niet onlogisch gezien de tijdsgeest en de vele IS-strijders die naar Syrië trokken. Ondertussen weten we dat radicalisering een veel ruimer fenomeen is, maar die oorspronkelijke benadering was uiteraard koren op de molen van extreemrechts. Op zijn beurt leidde dat tot een opmars van links activisme. De term ‘polarisatie’ dekt de lading nu veel beter. Het gaat hand in hand met het complotdenken en de verspreiding van fake news. Deze zijn al een paar jaar in opmars en konden recent hoogtij vieren in volle coronacrisis.”

Waar zouden scholen of lokale besturen nog meer de focus op moeten leggen dan ze vandaag al doen?

Karin: ”Wij pleiten voor een democratisch schoolethos. Wat houdt dat allemaal in? De vorming van leerkrachten, identiteitsontwikkeling, de aanpak van discriminatie en racisme, inzetten op burgerzin, kunst en cultuur, mediawijsheid en -geletterdheid, een interlevensbeschouwelijke dialoog, investeren in netwerken en samenwerkingsverbanden met lokale organisaties, polarisatiemanagement en jongeren zelf betrekken bij grote maatschappelijke uitdagingen.”

Dat is een hele boterham. Kan je enkele voorbeelden geven van het betrekken van jongeren?

Karin: “Ik geef er 2. De laatstejaars wetenschappen lieten we korte lesjes maken rond het coronavirus. Viroloog Pierre Van Damme kwam langs om hen te ondersteunen bij wat een virus is, wat vaccins zijn en hoe ze werken. Die kennis verwerkten ze in hun lesjes die ze zelf aan de andere jaren mochten geven. Heel wat anti-vax propaganda werd zo door de leerlingen zelf gecounterd.

Met de school stapten we ook in de Athena Syntax beweging, www.athenasyntax.org(opent in nieuw venster). Die gebruikt kunst als open expressievorm omdat die minder bedreigend overkomt. Het helpt in elk geval als therapie bij de zoektocht van jongeren naar hun eigen identiteit en bij traumaverwerking. Daarom waren we ook blij met een wedstrijd die het RAN-netwerk wou lanceren voor Remembrance day. Hier was dat een succes. Het 2de middelbare van het Antwerpse Atheneum maakte mooie tekeningen met een krachtige boodschap.”

Welke overheidssteun en acties uit het nieuwe actieplan (2021)(opent in nieuw venster), getrokken door het Agentschap Binnenland Bestuur, vind je zinvol?

Karin: ”De tools, met de draaiboeken en het Netwerk Islamexperten. Veel andere landen zijn ook jaloers op ons informele netwerk van referentiepersonen waarmee we alle RAN-inzichten kunnen delen. Wij hebben destijds de ronde van Vlaanderen gedaan om te voelen wat er leefde in de scholen. Dat natuurlijk gegroeide netwerk van onder meer welzijnswerkers, onderwijs en politie heeft al zijn vruchten afgeworpen. Mocht dit ooit nog geformaliseerd worden zou dat uiteraard nog beter zijn.”