Gedaan met laden. U bevindt zich op: De digitale transitie is mensenwerk. Onderzoek naar de noden op het vlak van (her)gebruik van digitale culturele content in de samenleving

De digitale transitie is mensenwerk. Onderzoek naar de noden op het vlak van (her)gebruik van digitale culturele content in de samenleving

Onderzoeksrapport
december 2018
Departement Cultuur, Jeugd en Media
Steeds meer culturele organisaties en instellingen maken hun informatie, waaronder digitale culturele content, digitaal beschikbaar. Deze data creëren mogelijkheden om nieuwe toepassingen te ontwikkelen waardoor bepaalde doelgroepen op innovatieve wijze kunnen deelnemen aan cultuur. Vandaag wordt de content waarover instellingen beschikken echter onvoldoende volgens de noden van de potentiële (her)gebruiker ontsloten. Content is soms slecht toegankelijk of slechts beperkt te (her)gebruiken. Instellingen beheren soms ook data waarvan ze zelf niet weten dat het van waarde is. Nochtans kan het stimuleren van het gebruik en hergebruik van digitale culturele content in diverse sectoren bijdragen aan de missie van een culturele instelling door zowel de maatschappelijke relevantie als instelling, als het bereik van de instelling te vergroten. Dit rapport vormt een deliverable van het onderzoeksproject ‘ECultuur’ dat door de UGent-onderzoeksgroepen MICT, GhentCDH en Cultuur & Educatie werd uitgevoerd voor het Departement Cultuur, Jeugd en Media. Het onderzoeksproject vertrekt vanuit de centrale vraag naar de voorwaarden die vervuld moeten worden om te kunnen spreken van een volwaardig digitaal ecosysteem voor de creatie, distributie, gebruik en hergebruik van digitale culturele content. Al te vaak wordt deze analyse hierbij verenigd tot de technische voorwaarden (van metadata- en andere standaarden tot repositories). Wij zien ook een aantal andere belangrijke voorwaarden die moeten gerealiseerd worden om voluit de vruchten te plukken van de mogelijkheden die de digitale omwenteling met zich meebrengt: kennis, vaardigheden en vooral ook een reeks attitudes die tot nu volgens ons onderontwikkeld zijn. Dit onderzoeksproject wenst inzicht te verwerven in de noden op het vlak van (1) enerzijds het aanbieden van digitale culturele content aan andere sectoren dan de cultuursector en (2) anderzijds het gebruik van digitale culturele content door organisaties uit die sectoren. De algemene onderzoeksvraag van het project luidt: “Aan welke voorwaarden moet de cultuursector voldoen zodat de behoeften van de hergebruikers van digitale culturele content vervuld kunnen worden?”. In de eerste fase van het project werd een landschapstekening ontwikkeld. De bestaande internationale literatuur en rapporten over de noden op het vlak van de digitale culturele content buiten de culturele- en erfgoedsector werd in kaart gebracht en een kritische lectuur van de visienota ‘een Vlaams cultuurbeleid in het digitale tijdperk’ werd aangeboden.1 Alle literatuur en de rapporten werden samengebracht in een gedeelde full text Zotero-bibliotheek die samen met dit rapport ter beschikking wordt gesteld aan de opdrachtgever. Deze eerste fase van het project werd afgesloten met een workshop waarbij de landschapstekening werd afgetoetst met de stuurgroep. De powerpoint-presentatie van deze workshop wordt eveneens in de bijlagen van dit rapport ter beschikking gesteld. In de tweede fase van het project hebben we via casestudies op twee sectoren gefocust die inherent ook raakvlakken hebben met andere maatschappelijke domeinen: onderwijs en onderzoek. Dit rapport beschrijft de resultaten van deze casestudies. In het bijzonder wordt er dieper ingegaan op de resultaten en conclusies van een reeks semigestructureerde diepte-interviews waarin we met gesprekspartners op zoek gingen naar de voorwaarden aan dewelke de cultuursector dient te voldoen zodat digitale culturele content gebruikt en hergebruikt kan worden in de onderzoeks- en onderwijswereld. Daarnaast worden de resultaten van twee focusgroepen met enerzijds onderzoekers en anderzijds leerkrachten besproken waarin gediscussieerd werd over stellingen omtrent de noden in het gebruik van digitale culturele content. Deze stellingen werden geformuleerd op basis van de diepte-interviews. In de derde fase van het project werden de resultaten van de casestudies afgetoetst bij stakeholders uit het culturele veld tijdens een validatie-workshop.
Publicatiedatum
December 2018
Publicatietype
Onderzoeksrapport
Thema's
Cultuur, jeugd, sport, media en toerisme
Auteur(s)
Kris Rutten, Peter Mechant, Eveline Vlassenroot, Tamar Cachet, Fien Danniau, Christophe Verbruggen
Doelgroep
Ruim publiek