Kansen voor een klimaatbestendige landbouw in de Gulpvallei
De klimaatverandering treft ook Voeren. En door de hoogteverschillen in de streek is het effect daarvan extra groot. Korte, hevige regenbuien leiden tot overstromingen en modderstromen, eroderen het landschap en zorgen dat landbouwers inkomsten verliezen. Tegelijk zorgen de lange droogtes dat grondwatervoorraden slinken en volledig opdrogen. Met slechte plantengroei op de akkers en in de open natuur tot gevolg.
Het doel
Met dit project dat van mei 2019 tot juni 2021 liep, wilde Regionaal Landschap Haspengouw & Voeren (RLHV) concrete maatregelen nemen op basis van informatie uit een eerder project. Samen met landbouwers en experts ging RLHV op zoek naar rendabele landbouwmodellen die rekening houden met het typische Voerense bocagelandschap, een lappendeken van velden die worden afgescheiden door heggen, houtkanten en muren. De modellen moesten helpen om de biodiversiteit en de aanpassing aan de klimaatverandering te verbeteren en het waterbergend vermogen van de Gulpvallei te herstellen en te behouden.
Het project
- RLHV interviewde 15 landbouwers op basis van informatie die de Vlaamse Landmaatschappij hun bezorgde.
- 1 vleesveebedrijf en 1 biogeitenboerderij kregen advies om hun bedrijfsmodel duurzamer te maken. Hun boerderijen werden heringericht.
- Op 3 boerderijen werden haarstalen van koeien genomen om te zien welke mineralen ze nodig hebben. Bij hen werden ondertussen voederhagen aangeplant.
- 1 hobbylandbouwer kreeg advies om 3,5 hectare graslanden in een gebied met instandhoudingsdoelstellingen (IHD) te beheren. Hij kreeg een beheervoorstel, dat hij nu ook toepast.
- RLHV voerde met 6 landbouwers adviesgesprekken. De laatste aanplantingen en inrichtingswerken worden eind 2022 uitgevoerd.
- Een adviesbureau stelde het rapport ‘Win-win Voeren’ op met adviezen om samen met de landbouwers uit Voeren natuur-, klimaat- en landschapsmaatregelen – zoals graslanden, alternatieve teelttechnieken en boerderijcomposteren – toe te passen op hun percelen en ze op te nemen in het beheer van hun bedrijf.
Het vervolg
Het project is een van de speerpunten van het toekomstige landschapsbeleid in Voeren. Dankzij die uitwerking van een klimaatbestendig landschap in samenwerking met landbouwers is de Voerstreek nu erkend als landschapspark en een Water-Land-Schap 2.0-project waarin de droogte en waterschaarste in de streek gericht zal worden aangepakt. RLHV zal ook een aantal adviezen uit het rapport nog verder onderzoeken, zoals:
- het behoud van de graslanden omdat ze ook belangrijk zijn voor de biodiversiteit en het erosiebeleid
- maatregelen om landbouwers individueel advies te geven en hen te belonen voor hun werk
- het belang van voederhagen: hoeveel dragen ze bij aan het rantsoen van koeien?