Een ruimtelijk uitvoeringsplan geeft uitvoering aan een ruimtelijk structuurplan.
Het heeft een verordenende waarde voor alle overheidsbeslissingen en legt voor de in het plan opgenomen percelen onder meer vast:

• welke activiteiten er mogen plaatsvinden
• waar al dan niet mag worden gebouwd en aan welke stedenbouwkundige voorschriften huizen en constructies in een bepaalde zone moeten voldoen
• hoe een bepaald gebied ingericht en beheerd moet worden

De toegelaten gebouwen en activiteiten worden aangeduid op kaart (grafisch plan met zones). Bij elke zone wordt in de stedenbouwkundige voorschriften omschreven welke regels van toepassing zijn in dat gebied.
Een ruimtelijk uitvoeringsplan heeft een verordenende, dus verplichtende waarde voor iedereen. Het heeft met andere woorden kracht van wet. Dit betekent concreet dat een omgevingsvergunning slechts kan worden verleend als de beoogde ingreep in overeenstemming is met het ruimtelijk uitvoeringsplan op die plaats.
De Vlaamse overheid maakt gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (GRUP’s) op.

Bij een geïntegreerd planningsproces lopen de planfase voor het ruimtelijk uitvoeringsplan en de planfase voor onder andere de milieubeoordeling samen. Op die manier worden beide fasen op elkaar afgestemd. Consultatie en participatie maken integraal deel uit van het geïntegreerd planningsproces. Het planningsproces kent volgende fasen:

• opstartfase
• scopingsfase
• ontwerp planvormingsfase
• planvormingsfase
• goedkeuringsfase .

Je leest hier ook meer over in de procesnota. De procesnota vind je in de bibliotheek.

Inspraakreacties kunnen op verschillende manieren worden ingediend: digitaal via de website, op papier, via de gemeente, bij het Departement Omgeving. Alle reacties worden bijeengebracht en op dezelfde manier verwerkt. Waar of hoe ze zijn ingediend, maakt dus geen verschil.

De verwerking van de inspraakreacties wordt voorbereid door het planteam. Het planteam onderzoekt en beoordeelt alle inspraakreacties. Over alle onderdelen en aspecten van het dossier dat ter inzage lag (de startnota of het ontwerp GRUP) kan een inspraakreactie worden ingediend. Het planteam bundelt alle inspraakreacties en groepeert gelijkaardige opmerkingen. De beoordeling gebeurt ook gegroepeerd en niet op individuele basis per reactie.

Inspraak op startnota

Op basis van de inspraakreacties en adviezen wordt de startnota herwerkt tot een scopingnota. De scopingnota legt de inrichtingsvarianten vast die onderzocht zullen worden en geeft aan hoe het milieueffectenonderzoek wordt aangepakt. In bijlage bij de scopingnota is een antwoordnota te vinden, waarin terug te vinden is hoe met alle elementen uit de inspraak is omgegaan.

Inspraak op ontwerp GRUP

Het planteam kan oordelen dat een bezwaar terecht is en kan in navolging daarvan een aanpassing aan het plan en/of de stedenbouwkundige voorschriften voorstellen. Het planteam kan oordelen dat een bezwaar terecht is maar dat de vereiste aanpassing zo fundamenteel is, dat er een nieuw ontwerp-GRUP moet worden opgemaakt waarna een nieuw openbaar onderzoek volgt. Het planteam kan oordelen dat een bezwaar niet terecht is en voorstellen om het plan of de stedenbouwkundige voorschriften niet aan te passen. Het planteam motiveert haar beoordeling. Ze maakt dus duidelijk waarom ze tot een bepaalde beoordeling of keuze komt.

Nadat het planteam de beoordeling heeft afgerond, wordt het plan opnieuw voorgelegd aan de Vlaamse Regering die de beslissing neemt om het plan al dan niet aan te passen en definitief goed te keuren. De Vlaamse Regering beschikt over een termijn van 180 dagen (inclusief de voorbereiding door het planteam). Die beslissing wordt eveneens gemotiveerd. De motivering wordt opgenomen in het Besluit van de Vlaamse Regering. Dat Besluit wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en op de website van het Departement Omgeving. Bezwaarindieners kunnen in dat besluit terugvinden hoe hun bezwaar is beoordeeld.

Het is dus niet zo dat je een bericht krijgt met de verwerking van je inspraakreactie. Als je je inschrijft voor de nieuwsbrief, zal je wel op de hoogte gebracht worden van de publicatie van de scopingnota of de definitieve vaststelling en word je doorverwezen naar de website, waar je hetzij de scopingnota, hetzij het Besluit van de Vlaamse Regering kan vinden. Hierin kan je terugvinden wat met de verschillende elementen uit je reactie is gebeurd. Het goedkeuringsbesluit en het definitieve plan kan je ook inkijken bij de gemeente.
Inschrijven op de nieuwsbrief kan onderaan deze pagina.

De procesnota omschrijft zowel hoe het proces wordt gepland als hoe het effectief zal uitgevoerd worden. Het is een dynamisch document dat in elke fase van het proces geactualiseerd wordt. De nota geeft weer wat de aanpak, overleg- en participatiemomenten en de resultaten van elke fase in het proces zijn. De procesnota vind je in de bibliotheek.

De startnota verduidelijkt de doelstellingen van het GRUP, bakent het plangebied af en beschrijft de aanpak van het onderzoek naar milieueffecten. De startnota toont de eerste onderzoeksresultaten van het geïntegreerd planningsproces van het GRUP. Met de startnota en de bijhorende procesnota start de Vlaamse overheid het planningsproces voor de concrete uitvoering van het GRUP formeel op.

Voor kleine projecten zoals het bouwen van een huis is het eenvoudig: er bestaat een bestemmingsplan met stedenbouwkundige voorschriften voor een wijk. De architect ontwerpt een aanvraag voor de (omgevings)vergunning binnen de randvoorwaarden van deze geldende voorschriften.

Voor grote projecten, zoals bijvoorbeeld een nieuwe weg, is het vaak complexer: wat moet gebouwd worden past niet binnen de bestaande bestemmingen en voorschriften. De bestemmingen en voorschriften aanpassen is een belangrijke beleidsbeslissing met een (wettelijk bepaald) eigen proces en inspraak. Om de aanpassing te verantwoorden worden al plannen opgemaakt met voldoende informatie om de beslissing te kunnen nemen, maar ze bevatten nog niet alle details op projectniveau.

Het GRUP, het bijhorend plan-MER en andere documenten bevatten alle documenten om de bestemmingswijziging en de bijhorende stedenbouwkundige voorschriften aan te passen.

In een volgende stap wordt het project in al zijn details uitgewerkt, met een veel meer gedetailleerd ontwerp. Bijvoorbeeld met de exacte breedte van de weg op elke plek, de exacte locatie en hoogte van de geluidsschermen, de waterbufferbekkens, … Voor dat gedetailleerd ontwerp is nog meer onderzoek nodig, zoals bv. grondstaalnames, detailontwerpen van elke weg of andere onderzoeken van percelen waar een deel van de verbinding komt, etc. Die plannen worden dan deel van de omgevingsvergunningsaanvraag, die op haar beurt vergezeld is van een meer gedetailleerd project-MER en waar alle actoren opnieuw inspraak krijgen tijdens .een openbaar onderzoek.

In het grafische plan en de stedenbouwkundige voorschriften van het GRUP zijn dus die elementen verordenend opgenomen die moeten vastgelegd worden op planniveau en die garanderen dat de nodige kwaliteitseisen bij realisatie van het project gehaald worden, zowel op ruimtelijk vlak als op vlak van milieu.

Bij de opmaak van een gewestelijk RUP wordt uitgegaan van de typevoorschriften waar gebiedsspecifieke elementen aan worden toegevoegd. Er worden ook marges in acht genomen om een beperkte flexibiliteit toe te laten bij verdere uitwerking van het project.

Deze voorschriften zijn op maat aangevuld, onder meer op basis van het milieu- en ruimtelijk onderzoek. Dit betekent concreet dat de typevoorschriften worden aangepast als dit voor onder meer het realiseren van milderende maatregelen noodzakelijk blijkt.

Elementen die betrekking hebben op uitvoeringsaspecten of op projectniveau worden niet mee vertaald in de stedenbouwkundige voorschriften, maar zijn onderdeel van een omgevingsvergunning.