Als gevolg van klimaatverandering is de kans op piekbuien groter. Deze korte maar hevige regenbuien kunnen in bebouwd gebied grote problemen veroorzaken. Vooral als het gebied niet in staat blijkt te zijn om de grote hoeveelheid regen snel te verwerken. Riolen kunnen overstromen, kelders, huizen en tunnels kunnen onderlopen en wegen kunnen blank te komen staan.

Binnenstedelijke gebieden hebben vaak een gebrek aan infiltratiemogelijkheden voor regenwater en een beperkte waterbergingscapaciteit. Dan kan tijdelijke retentie van het regenwater van groot belang zijn om problemen te voorkomen.

In de openbare ruimte is vaak ruimte gereserveerd voor speelvoorzieningen, verblijfsvoorzieningen en voor openbaar groen. Door deze voorzieningen verlaagd aan te leggen kan het tijdens piekbuien dienst doen als tijdelijke ruimte voor waterberging. Zo wordt een waterplein gecreëerd.

Naast het voorzien van een aanvoer en een afvoer voor het water, moet veel aandacht geschonken worden aan een zorgvuldige, functionele en esthetische vormgeving van het waterplein. Op die manier voorkomt men problemen bij het gebruik door de nevenfuncties.

Het waterplein is geschikt om in de openbare ruimte aan te leggen en biedt een oplossing voor:

• Extreme regen

De impact van deze adaptatiemaatregel is dat er water tijdelijk wordt geborgen waardoor overstromingen als gevolg van piekbuien worden voorkomen. Het effect is afhankelijk van de grootte van het waterplein en de grootte van het gebied dat aangesloten is op het waterplein.

Wanneer ontstaat er impact?

Direct na aanleg zorgt het voor extra waterberging

Deze maatregel is relevant voor de diensten die betrokken zijn bij het groenbeleid, waterbeleid, inrichting van de openbare ruimte/stedelijke ontwikkeling, leefbaarheid van de stad. Met die beleidsdomeinen kunnen co-benefits ontworpen worden via deze adaptatiemaatregel.

• Biedt oplossing voor waterberging, en kan tegelijkertijd ook op moment dat de waterberging niet noodzakelijk is dienst doen als park, speeltuin of ontmoetingsplek.
• De capaciteit van het plein moet in verhouding zijn met de noodzaak die een gebied heeft, dus voorkom dat een plein met een te kleine capaciteit een te groot gebied moet bedienen.
• De ligging ten opzichte van de grondwaterstand en de waterdichtheid zijn van belang. Waterpleinen die onder het niveau van het grondwater liggen kunnen onbedoeld werken als een drainagesysteem in plaats van een tijdelijke waterberging voor piekbuien
• Het water moet het waterplein kunnen bereiken.
• Een afvoer moet er zijn om het water na de piekbui weer af te kunnen voeren
• Het materiaalgebruik moet zodanig gekozen zijn dat het eenvoudig schoon te maken is: het water brengt vervuilingen met zich mee zoals modder, straatvuil, bladeren en takken. Na het wegpompen van het water blijft dit vaak achter op het plein.
• Na het vollopen en een afvoer moet he Een goede aanvoer en afvoer van het water moet Is een vorm van meervoudig ruimtegebruik en is daardoor goed inpasbaar in een stedelijke omgeving

• Overheden
• Stedenbouwkundige ontwerpers
• Projectontwikkelaars
• Architecten
• Burgers

Waterpleinen kunnen gemonitord worden op volgende twee manieren:

• Ten eerste door op te tellen hoeveel water opgevangen kan worden met de geplande en gerealiseerde ingrepen en na te gaan of dit overeen komt met de verwachte gemiddelde hoeveelheid hevige regen omwille van klimaatverandering
• Ten tweede door periodiek na te gaan of de schade en ontwrichting door hevige regenval verminderd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van aantal oproepen van de brandweer en informatie over schadeclaims bij verzekeringsmaatschappijen.

De maatregel zal een verandering teweeg brengen in de volgende Mayors Adapt indicatoren:

• Economische schade in €
• Uitgekeerd verzekeringsgeld als compensatie voor geleden economische schade in €
• % verandering in de run-off
• % verandering in opslag van regenwater
• % verandering in wateroverlast tijdens extreme regen
• % van het gebied is onbereikbaar voor noodhulpdiensten