Klimaatverandering heeft impact op bebouwd gebied. Steeds vaker moet rekening gehouden worden met extreme hitte, extreme regen en overstromingen. Al deze gevolgen hebben een grote impact op bebouwd gebied dat niet klimaatbestendig is ontworpen. Het gebruiken van klimaatbestendige materialen en klimaatbestendig ontwerpen maakt bebouwd gebied robuuster als het gaat om de gevolgen van klimaatverandering.

Traditionele ruimtelijke ontwerpen maken vaak gebruik van traditionele bouwmaterialen die kwetsbaar zijn. Een traditioneel ontworpen straat zal in de toekomst een probleem kunnen hebben met hitte en piekbuien. Met een materialen-en ontwerpgids met innovatieve ontwerpvoorbeelden kunnen stedenbouwkundige ontwerpers geïnspireerd worden om klimaatbestendiger te ontwerpen: een muur kan bestaan uit bakstenen of bekleed bestaan uit een groen gevel zodat een er meer koeling is tijdens hittegolven, of dusdanig ontworpen zijn dat het tijdens piekbuien als spons kan fungeren en extra water kan opslaan.

Klimaatbestendiger ontwerpen gaat naast het ontwerp ook om gebruik te maken van klimaatbestendige materialen. Door naast het ontwerp ook in de materiaalkeuze rekening te houden met de gevolgen van klimaatverandering, kan de klimaatbestendigheid nog groter worden: Een weg kan een traditionele klinkerbestrating zijn, of bestaan uit een waterdoorlatende bestrating voor meer infiltratie, gemaakt zijn van een materiaal dat minder warmte op slaat.

Er zijn tientallen zo niet honderden voorbeelden van klimaatbestendige materialen en klimaatbestendige ontwerpen. Een materialen- en ontwerpgids kan een selectie aanbieden van beproefde materialen en concepten. De ontwerper behoudt hiermee een keuzevrijheid, maar heeft wel een set van mogelijkheden in handen om een gebied klimaatbestendiger te ontwerpen.

Een materialen- en ontwerpgids is geschikt om oplossingen te bieden voor:

• Hitte
• Extreme regen
• Overstromingen

Het consequent gebruik maken van een materialen- en ontwerpgids met oplossingen om klimaatbestendig te ontwerpen en bouwen leidt op lange termijn tot een klimaatbestendigere stad en verkleind daarmee de impact van klimaatverandering.

Wanneer ontstaat er impact?

Het hebben van een materialen- en ontwerpgids heeft pas invloed als het consequent gebruikt wordt om klimaatbestendigere keuzes te maken.

De impact is op langere termijn merkbaar.

Deze maatregel is relevant voor de diensten die betrokken zijn bij de inrichting en het ontwerp van de stad. Dit is onder andere relevant voor stedenbouw, mobiliteit, groenbeleid, waterbeleid, leefbaarheid van de stad. Met die beleidsdomeinen kunnen co-benefits ontworpen worden via deze adaptatiemaatregel.

• Een materialen- en ontwerpgids moet alternatieven bieden. Dat betekent dat het niet als een blauwdruk moet fungeren, maar als een palet van mogelijkheden waaruit gekozen kan worden.
• De ontwikkeling van een materialen- en ontwerpgids moet toegesneden zijn op de doelgroep, dat betekent dat samen met toekomstige gebruikers gezocht moet worden naar een vorm die voor hen hanteerbaar is.
• Indien in een organisatie reeds gebruik gemaakt wordt van een catalogus met ontwerpmogelijkheden, dan is het zaak om de materialen- en ontwerpgids hierin te integreren.
• Dagelijks komen nieuwe klimaatbestendige materialen op de markt en worden nieuwe ontwerpconcepten voor klimaatbestendige omgeving gepresenteerd. Dat betekent dat met enige regelmaat een actualisatie van de materialen- en ontwerpgids zinvol is.

• Overheden
• Stedenbouwkundige ontwerpers
• Projectontwikkelaars
• Architecten
• Klimaatdeskundigen,
• Universiteiten, kennisinstituten

Een materialen- en ontwerpgids kan gemonitord worden door:

• Bij te houden hoe vaak (en door wie) de materialen- en ontwerpgids geraadpleegd wordt. Vooral als gekozen is voor een digitale materialen- en ontwerpgids is dit relatief simpel bij te houden;
• Bij te houden hoe vaak nieuwe ontwerpen klimaatbestendig zijn;
• Bij te houden hoe vaak gekozen wordt voor het gebruik van klimaatbestendige materialen.

De maatregel zal een verandering teweeg brengen in de volgende Mayors Adapt indicatoren:

• % van de bebouwing die klimaatbestendig gemaakt/gebouwd is
• % van de openbare ruimte die klimaatbestendig gemaakt is