Gedaan met laden. U bevindt zich op: EdTech-ecosysteem: voorwaarde voor kwaliteit én impact Innovatie

EdTech-ecosysteem: voorwaarde voor kwaliteit én impact

De kwaliteit van educatieve technologie (EdTech) zit in de match tussen wat ontwikkelaars maken en wat scholen nodig hebben om de leerresultaten van leerlingen te verbeteren. Daarom ijvert het Kenniscentrum Digisprong voor een EdTech-ecosysteem: de samenwerking tussen ondernemers, ontwikkelaars, onderwijsmensen, onderzoekers en andere stakeholders. Dat doen we zowel in Vlaanderen als in de Europese Unie. Daar zijn we partner in het EU-gefinancierde project EmpowerED om educatieve technologie in het onderwijs te stimuleren.

  • Stap 1

    De meeste technologie is gemaakt voor bedrijven

    Met de EdTech-markt bedoelen we: alle aanbieders van technologie die het leren, het lesgeven en de schoolorganisatie ondersteunt.

    Meer dan de helft van die educatieve technologie richt zich naar bedrijven. Daarnaast zijn er ook producten voor lerenden, denk aan taalapps of tutoring tools. Het aanbod voor scholen is dus niet de grootste hap.

  • Stap 2

    300 vooral kleine EdTech-bedrijven in Vlaanderen

    In Europa zijn er maar liefst 6500 start-ups actief in de EdTech-markt. In Vlaanderen telt koepelorganisatie EdTech Station(opent in nieuw venster) een 300-tal bedrijven.

    De meeste bedrijven zijn klein. Uit een Europese bevraging blijkt dat meer dan de helft minder dan 10 werknemers heeft. In 22% gaat het om 1 of 2 mensen.

    12% van de Europese EdTech-bedrijven is opgestart door een leraar, 8% door onderzoekers. Het merendeel van de bedrijven is opgericht door een ondernemer.

  • Stap 3

    Grote kleppers in EdTech

    Naast de kleine bedrijven vallen een aantal mastodonten op. Zo ontwikkelden Noorse onderzoekers Kahoot(opent in nieuw venster): een manier om leerlingen op een motiverende manier te betrekken bij het leerproces. Kahoot is vandaag een van de populairste quiztools. De stichters verkochten het in 2023 aan een Amerikaanse investeringsmaatschappij voor bijna 2 miljard dollar.

    In Vlaanderen is Bookwidgets(opent in nieuw venster) aan een internationale opmars bezig. Het bedrijf opende intussen een kantoor in New York. Met die tool maak je interactieve quizzen, werkbladen en educatieve spelletjes.

Wetenschappelijke basis ontbreekt vaak bij technologie

Wat zien we bij educatieve technologie? Tools ontwikkeld door onderwijsmensen scoren sterk op pedagogiek en didactiek, maar de initiatiefnemers missen vaak de skills om het product succesvol op de markt te brengen. Tools van ondernemers blinken dan weer uit in techniek en verkoop, maar missen soms de wetenschappelijke basis om tot leerresultaten te komen.

Een van de actiepunten in ons Europese project EmpowerED is dan ook om meer samenwerking te stimuleren tussen het bedrijfsleven, het onderwijs, beleidsmakers, onderzoekers en andere stakeholders. De missie ‘beter leren’ moet daarbij centraal staan. Uiteindelijk moet het de lerende zijn die erbij wint.

Ecosysteem bepaalt kwaliteit van technologie

In de paper Not All That Glitters Is Gold: Can Education Technology Finally Deliver?(PDF bestand opent in nieuw venster) onderzocht onderwijswetenschapper John Hattie de impact van technologie op leerresultaten. Hun conclusie: alles hangt af van de kwaliteit van de tools. Daarom ijveren we in het EmpowerED-project zo hard voor samenwerking. Kwaliteit zit in de match tussen wat ontwikkelaars maken en wat scholen nodig hebben.

Hoe zorgen we ervoor dat partners elkaar vinden?

  • Beroepsverenigingen: in België verenigt en ondersteunt EdTech Station(opent in nieuw venster) startende en ervaren ondernemers in educatieve technologie. Ze organiseren evenementen waarop leden andere partners kunnen ontmoeten. Ook in het buitenland zien we dat die beroepsverenigingen in de samenwerking een belangrijke rol spelen.
  • Onderwijsevenementen: events als Sett(opent in nieuw venster), de belevingsbeurs voor innovatief leren, en de ICT-Praktijkdag(opent in nieuw venster) zijn vandaag nog vooral op de verkoop van technologie gericht. Maar ze zijn ook de perfecte gelegenheid om ontwikkelaars, onderwijsmensen en andere stakeholders i.v.m. noden en uitdagingen rond de tafel te brengen.
  • Testomgevingen: ken jij Future Classroom Lab(opent in nieuw venster)? Het is een volledig uitgeruste onderwijs- en leeromgeving in Brussel, gecreëerd door European Schoolnet. Samen met bedrijven, kennisinstellingen en andere experts ga jij er aan de slag rond educatieve technologie, pedagogie en de inrichting van klaslokalen.

Ook de betrokkenheid van de wetenschap is belangrijk. Kijk naar het Londense EDUCATE-programma(opent in nieuw venster) dat leerkrachten, onderzoekers en ondernemers samenbracht om te werken aan de wetenschappelijke onderbouwing van educatieve technologie. Het doel was om te begrijpen wat echt werkt voor leerlingen en hoe technologie kan worden gebruikt om gebruikers efficiënt te helpen.

Wanneer een EdTech-ondernemer samen met onderwijsmensen, én gesteund door onderzoekers, een oplossing ontwikkelen, kan dat leiden tot krachtige resultaten. Een mooi Vlaams voorbeeld daarvan is Smart Education @ Schools(opent in nieuw venster), een innovatieprogramma, dat vanuit de ideeën en uitdagingen van leerkrachten uit het basis-, secundair en volwassenenonderwijs educatieve technologie ontwikkelt. Geselecteerde projecten krijgen een budget waardoor leerkrachten samen met kennisinstellingen, bedrijven en andere partners een concept kunnen uitwerken.

Hoe ondersteunt EmpowerED het EdTech-ecosysteem?

We organiseerden al online opleidingen voor startende ondernemingen. En het rapport An analysis of the European EdTech Ecosystem(PDF bestand opent in nieuw venster) geeft een overzicht niet alleen van alle Europese spelers in EdTech, maar ook van de uitdagingen en kansen.

In 2024 werken we aan:

  • een massive open online course (MOOC) voor onderwijsmensen die plannen hebben om samen te werken met de EdTech-sector
  • handleidingen voor de aankoop van digitale technologie op school
  • online matchmaking tool om ondernemers en onderwijsmensen met elkaar in contact te brengen.

Hoe zet jij educatieve technologie in?

Het EmpowerED(opent in nieuw venster)-project is er niet alleen om onderwijs, wetenschap en de bedrijfswereld samen te brengen. Ook om jouw school te helpen om meer, slim en veilig gebruik te maken van educatieve technologie. Lees dus zeker verder als je nog niet helemaal thuis bent in EdTech. Je ontdekt voor welke doelen je technologie kunt inzetten en wat je daarvoor nodig hebt.

Technologie: last of kans?

De coronacrisis gaf een boost aan de digitalisering van het onderwijs. Online leertools werden een must en scholen investeerden in onder andere computers om digitaal leren te ondersteunen. Maar die digitalisering gebeurde niet altijd in de beste omstandigheden:

  • Sommige leerkrachten misten de nodige digitale vaardigheden.
  • Niet elke tool bleek even kwaliteitsvol of een juist antwoord op de onderwijsnoden.

Vandaag hebben we een veel beter zicht op wat werkt en wat niet. De coronacrisis was dan ook een enorme leerkans.

Maar ook vandaag blijven de uitdagingen in het onderwijs groot: het lerarentekort, de tegenvallende PISA-resultaten, een toenemende diversiteit en een groeiende ongekwalificeerde uitstroom. Veel onderwijsmensen geven aan dat ze geen tijd hebben om echt te investeren in innovatieve technologie. Terwijl die technologie in veel gevallen een deel van de oplossing kan zijn. Technologie kan namelijk helpen om de onderwijskwaliteit en de efficiëntie te verhogen, en de leerresultaten en gelijkheid tussen leerlingen te verbeteren.

Technologie als hulpmiddel bij leren, lesgeven en evaluatie

Je zet technologie in voor verschillende doelen:

  • gepersonaliseerd leren
  • nieuwe manier van lesgeven: op KlasCement(opent in nieuw venster) vind je massa’s lesmateriaal van collega’s. Meer en meer leerkrachten experimenteren ook met artificiële intelligentie. Ken je NOLEJ(opent in nieuw venster) al? Die AI-tool zet je pdf’s en presentaties om naar interactief lesmateriaal zoals een kleine quiz, geheugenkaartjes en interactieve video’s.
  • breed evalueren: er bestaan online toetsprogramma’s die de toetsen van je leerlingen direct voor jou verbeteren en van feedback voorzien. En apps waarmee je de spreek- of luistervaardigheid van je leerlingen test, onder andere met peer-to-peerevaluatie. Die snelle feedback bevordert het leerproces.

Binnen het project EmpowerED maakten we onderstaand innovatiedashboard om de mogelijkheden te verduidelijken. Bekijk de 3 opties als schuifregelaars: afhankelijk van de context en behoeften zet je er meer of minder op in.

Technologie als motivator voor je leerlingen

Naast de educatieve voordelen kan technologie ook de motivatie en het welzijn van je leerlingen verbeteren. Omdat je de leerstof in spelvorm overbrengt. Of die gamificatie impact heeft, kun je bijvoorbeeld bevragen met Appwel(opent in nieuw venster). Dat is een gratis tool om het schoolwelbevinden van je leerlingen op te volgen.

Technologie als steun voor de schoolorganisatie

Ook achter de schermen bewijst technologie haar nut: namelijk bij het schoolmanagement. Intussen is het heel normaal dat scholen digitaal communiceren met ouders en leerlingen. Jouw school gebruikt wellicht ook software om lessenroosters te maken.

Educatieve technologie: dit heb je nodig

  • Stap 1

    Moderne basisinfrastructuur

    Computers, tablets en snelle wifi: daarmee begint het. Dankzij Digisprong konden scholen de voorbije jaren in ICT-materiaal investeren.

  • Stap 2

    Digitale vaardigheden

    Via Digisnap(opent in nieuw venster) krijg je zicht op de digitale vaardigheden van je schoolteam en vind je passende opleidingen.

  • Stap 3

    Kwaliteitsvolle technologie

    Je kunt het best op voorhand je verwachtingen vastleggen: over de inhoud, de pedadogisch-didactische aanpak, de gebruiksvriendelijkheid, de vormgeving, de ondersteuning van de ontwikkelaar … Want met zoveel keuze uit apps en tools is het moeilijk om te bepalen wat de beste technologie voor je school is. Terwijl juist die keuze van de technologie zo cruciaal is voor het eindresultaat.