Checklist deugdelijk bestuur
Het bestuursdecreet van 7 december 2018(opent in nieuw venster) legt enkele verplichtingen op aan de organisaties van de Vlaamse publieke sector. Om entiteiten te ondersteunen bij de uitvoering van het decreet werden enkele aandachtspunten gebundeld in een checklist. Ook de memorie van toelichting(PDF bestand opent in nieuw venster) bij het decreet bevat daartoe heel wat informatie.
In bijgaand document(Word bestand opent in nieuw venster) is een globaal overzicht opgenomen van de belangrijkste verplichtingen die uit het decreet voortvloeien, in eerste instantie de bepalingen die de organisatie verplichten een bepaalde actie te ondernemen.
| Onderwerp | Bepaling | Meer informatie |
|---|---|---|
Toepassingsgebied | In bijgaande nota(Word bestand opent in nieuw venster) werden de 4 toepassinggebieden omschreven. | De Nationale Bank van België stelt halfjaarlijks een lijst van entiteiten(opent in nieuw venster) op die volgens het ESR-stelsel onderdeel zijn van de sector van de Vlaamse overheid (sectorale code 1312), en van de niet-financiële vennootschappen die in handen zijn van de Vlaamse overheid (sectorale code 11). |
Raad van | Samenstelling Het decreet voorziet dat minimaal een derde van het aantal stemgerechtigde leden van de raad van bestuur een onafhankelijk bestuurder moet zijn. De raad van bestuur doet daartoe een open oproep tot kandidaatstelling voor een mandaat van onafhankelijk bestuurder. De raad van bestuur vergelijkt de respectieve verdiensten van de kandidaten. De onafhankelijke bestuurders worden uit lijsten van twee kandidaten per te begeven mandaat door de Vlaamse Regering aangesteld op voordracht van de Raad van Bestuur. Voor de entiteiten die onder wettelijke bepalingen vallen die de algemene vergadering bevoegd maken voor de aanstelling van de bestuurders worden de onafhankelijke bestuurders aangesteld door de algemene vergadering, op voordracht van de Raad van Bestuur. Er bestaat wel een afwijkingsmogelijkheid op de aanduiding van de onafhankelijke bestuurders. Er kan een verzoek worden ingediend bij de Vlaamse Regering om van de regeling af te wijken. Dit verzoek moet gemotiveerd zijn en kan enkel om gegronde redenen (bv. o.w.v. paritaire samenstelling van de raden van bestuur). De Vlaamse Regering besliste op 26 juni 2015 dat alle verzoeken tot afwijking uiterlijk op 30 oktober 2015 worden bezorgd aan de Vlaamse minister van Bestuurszaken die deze aanvragen vervolgens voor eind 2015, ter beslissing, voorlegt aan de Vlaamse Regering. Indien er geen grond is voor een afwijking moet de samenstelling van de Raden van Bestuur worden aangepast. Artikel IV.276 van het bestuursdecreet bepaalt dat de samenstelling van de raden van bestuur van de overheidsinstanties vermeld in artikel III.36 en die zijn opgericht voor de datum van inwerkingtreding van de bepalingen inzake deugdellijk bestuur, maar pas na deze datum onder de toepassing vallen, wordt aangepast aan deze bepalingen bij de eerstvolgende algehele vernieuwing van de mandaten. De oprichtingsreglementering van de overheidsinstanties die onder toepassing van het decreet vallen moet desgevallend in overeenstemming worden gebracht met het bestuursdecreet. | |
| Onafhankelijkheid De Raad van Bestuur stelt vooraf vast aan welke vereisten de onafhankelijke bestuurders moeten voldoen. Het gaat om vereisten op het vlak van bekwaamheden, kennis en ervaring. Onafhankelijke bestuurders moeten zowel een deskundigheid als een onafhankelijkheid hebben. Ze moeten een algemene deskundigheid hebben inzake het algemeen bestuur van de entiteit en moeten ook een specifieke deskundigheid hebben inzake de inhoudelijke materie en het beleidsveld waarin de entiteit actief is. Ze moeten onafhankelijk zijn ten aanzien van de deelgenoten en het dagelijks bestuur van de overheidsinstantie. In de memorie van toelichting(PDF bestand opent in nieuw venster) bij artikel III.42 van het decreet wordt aangegeven hoe die onafhankelijkheid kan bepaald worden. |
|
Regeringscommissaris | Aanstelling De regeringscommissarissen zijn belast met het toezicht op de naleving van de maatregelen in het decreet. Zo zullen zij moeten nagaan of beslissingen van de Raden van Bestuur genomen zijn door correct samengestelde organen (opname onafhankelijk bestuurders vanaf 1 juli 2018). Ze moeten ook waken over de naleving van de geldelijke bepalingen (zie verder). Artikel III.49 van het bestuursdecreet bepaalt enkele criteria voor de aanstelling van de regeringscommissarissen, onder andere over de kennis en ervaring waarover een regeringscommissaris moet beschikken. | Bekijk een actueel overzicht van de regeringscommissarissen.
|
| Onverenigbaarheden Artikel III.51 van het decreet bepaalt dat de functie van regeringscommissaris onverenigbaar is met de meeste politieke mandaten. In het oprichtingsdecreet van de entiteiten kunnen nog bijkomende onverenigbaarheden worden opgenomen. Dit betekent dat de oprichtingsreglementering eventueel moet aangepast worden. | Enkele mandaten kunnen ook geraadpleegd worden in Wegwijs(opent in nieuw venster), het Organisatiesregister van de overheid
|
| Verplichtingen In het decreet worden ook een aantal verplichtingen opgelegd aan de regeringscommissarissen:
| Het juridisch kenniscentrum van AgO beheert de nodige gegevens naar aanleiding van nieuwe aanstellingen van regeringscommissarissen. Gegevens over de evaluatie van de regeringscommissaris worden via de minister van Bestuurszaken opgevraagd bij de bevoegde ministers. Er wordt gevraagd wordt om deze gegevens te bezorgen aan Sophie Steyaert(opent in uw e-mail applicatie) (AgO). De gegevens worden vertrouwelijk behandeld. |
Deontologie | Raad van Bestuur Alle leden van de Raad van Bestuur leggen bij hun aanstelling een overzicht van hun andere lopende mandaten en activiteiten voor aan de overheid die bevoegd is voor de aanstelling. Als een bestuurder een belang van vermogensrechtelijke aard heeft dat strijdig is met een beslissing die tot de bevoegdheid behoort van de raad van bestuur, mag hij niet deelnemen aan de discussies en/of aan de stemming die de raad van bestuur daarover houdt. | Enkele mandaten kunnen ook geraadpleegd worden in Wegwijs(opent in nieuw venster), het Organisatiesregister van de overheid |
| De Raad van Bestuur moet een deontologische code opstellen voor haar leden. | Ook voor haar leden stelt de raad van bestuur een deontologische code op. Daarvoor kan deze zich baseren op de modelcode deugdelijk bestuur(PDF bestand opent in nieuw venster) die werd goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 26 april 2013. Ook GUBERNA, het instituut voor bestuurders, heeft een modelcharter(PDF bestand opent in nieuw venster) voor de bestuurders van de overheidsbedrijven opgesteld, dat inspiratie kan bieden. |
| Personeel Alle entiteiten die onder het decreet vallen moeten een deontologische code opstellen voor hun personeelsleden. Dit geldt niet voor de entiteiten die reeds onder de deontologische code van de diensten van de Vlaamse overheid ressorteren. De entiteiten die onder toepassing vallen van het ombudsdecreet (nl. de bestuursinstanties van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest) moeten tevens een beschermingsregeling voor klokkenluiders opstellen. | Meer informatie over de deontologische code van de diensten van de Vlaamse overheid. Meer informatie over de klokkenluidersregeling van de diensten van de Vlaamse overheid. |
Geldelijke | Het decreet voorziet enkele geldelijke bepalingen voor de personeelsleden en de leden van de raad van bestuur van de entiteit:
Inzake deze geldelijke bepalingen voorziet het decreet wel in een overgangsbepaling voor de personeelsleden of titularissen in dienst op datum van inwerkingtreding van dit decreet (behoud van de huidige voorwaarden). | Meer informatie over het remuneratiecomité.
|