Wat is het?
Bij de consensusmethode neemt u besluiten die kwalitatief hoogstaand zijn en waar heel de groep zich mee kan verzoenen. Dit resulteert in een grotere groepssolidariteit en een hogere betrokkenheid.
Gedurende het proces hebben alle groepsleden de kans meningen te beïnvloeden, te steunen of te aanvaarden. Het is dus niet alleen een beslissingsmethode, maar tevens een manier om informatie uit te wisselen en ideeën te ontwikkelen.
Een consensusbeslissing is geen unanieme stemming voor een idee of een meerderheidsstemming. Het is wel een idee dat door elk groepslid :
- gezien wordt als de uitdrukking van een gemeenschappelijke realiteit;
- beschouwd wordt als het resultaat van de uitgedrukte informatie, redeneringen en gevoelens;
- aanvaard wordt;
- geloofd wordt om een werkbare aanpak te zijn dat in het voordeel is van de groep.
Wanneer gebruiken?
Deze methode is belangrijk bij keuzes waarvan de uiteindelijke beslissing door de hele groep gedragen en uitgevoerd moet worden. Een team heeft een consensus bereikt wanneer elk groepslid kan zeggen dat hij blij is met de beslissing van de groep en ze wil ondersteunen.
Een consensusbeslissing dwingt een team om alle aspecten van een voorstel in overweging te nemen en alle meningen over mogelijke te ondernemen stappen te horen. Meningsverschillen zijn welkom om bijkomende informatie te verkrijgen, zaken uit te klaren en het team in staat te stellen betere alternatieven te bereiken.
Een discussie leidt echter niet altijd tot een consensusbeslissing omdat de oplossing niet precies is wat elk groepslid wil. Het hele volledige team hoeft altijd volledig akkoord te gaan met de beslissing zolang iedereen het min of meer fundamenteel eens is. Er is dan sprake van een consensusbeslissing met kleine compromissen.
Hoe werkt het?
- Stap 1
De opties individueel en kwantitatief beoordelen
Iedere deelnemer beoordeelt de voorliggende opties voor zichzelf.
- Stap 2
Luisteren naar argumenten
- Iedereen geeft kort en onderbouwd met argumenten/redenen/feiten/ervaringen zijn/haar opinie. Er wordt geen score aan de opties gegeven.
- Het is niet toegelaten commentaar te leveren op de mening van de andere.
- De deelnemers luisteren ‘verplicht’ aandachtig tot alle meningen zijn gehoord.
- Er kunnen meerdere rondes worden ingebouwd: meningen mogen niet worden herhaald of bijgetreden (clanvorming voorkomen).
- Als facilitator bewaakt u de regels en visualiseert u de argumenten op het flipchartpapier.
- Stap 3
Opnieuw individueel beoordelen
- Iedereen leest, in stilte, de gevisualiseerde argumenten.
- Ieder werkt individueel aan een herziening. Wie overtuigd is door de opinie van de andere kan hier zijn mening herzien.
- Als facilitator kan u een voting-techniek gebruiken (Bijvoorbeeld: full ranking)
- Nadien kan u eventueel tussentijds het gemiddelde van de groep maken om te zien of er nog zware meningsverschillen zijn. Gebruik het gemiddelde van de full-ranking of andere voting-techniek zeker niet als finale beslissing!
- Stap 4
Een grondige discussie voeren
- Laat deelnemers een grondige discussie voeren, vooral op de tegenstellingen. Een interessant hulpmiddel: verdeel de ideeën al onder in drie groepen:
- erg interessant / erg belangrijk
- gemiddeld
- minder interessant / minder belangrijk
- Sta enkel kleine compromissen toe aan het eind van de besprekingen.
- Laat deelnemers een grondige discussie voeren, vooral op de tegenstellingen. Een interessant hulpmiddel: verdeel de ideeën al onder in drie groepen:
- Stap 5
Eindresultaat consolideren
Zorg ervoor dat iedereen zich terugvindt in het eindresultaat
Varianten
Laat iedereen brainstormen en beslissen over de criteria waaraan een oplossing moet voldoen. Dit kan ook gebeuren voor de fase van het brainstormen.
Laat iedereen prioriteiten geven aan de criteria.
Laat iedereen individueel nadenken over de oplossingen die uit de brainstormfase kwamen.
Laat iedereen in een “Ronde van de tafel” argumenten pro en contra aanreiken.
Laat iedereen zich individueel bezinnen waarbij men verplicht wordt alle argumenten pro en contra opnieuw door te nemen.
Neem de beslissingscriteria terug ter hand en laat de mensen in groep nagaan welke oplossingen aan deze criteria beantwoorden.
Bereik consensus over de belangrijkste oplossingen
Aandachtspunten bij gebruik
U kan het proces vergemakkelijken door:
- te benadrukken wat mogelijk is;
- de onderliggende veronderstellingen te definiëren zodat deze besproken kunnen worden;
- alle teamleden aan te moedigen om ideeën aan te brengen en vragen te stellen over de ideeën van anderen;
- vroege, snelle en gemakkelijke eensgezindheid of compromissen te vermijden
- creatieve oneensheid aan te moedigen en de discussie te kanaliseren naar de inhoud toe en niet naar de groepsleden;
- er voor op te letten dat belangrijke verschillen niet voortijdig afgevoerd worden.
Praktisch
- Groepsgrootte: 0-15 deelnemers
- Kostprijs: geen
- Materiaal:
- Lokaal met stoelen en tafels
- Stiften en papier
- Duurtijd: 2 tot 3 uur