Zoeken
Natuurindicatoren
Terug naar overzicht
Stikstofdeposities in habitats van Europees belang
Publicatiedatum: 2022-12-15T10:00:00+01:00
In 2020 is in 35% van de oppervlakte van habitats van Europees belang (± 70.200 ha) een overmatige stikstofdepositie vastgesteld.
Figuur 1: procentueel aandeel habitatoppervlakte met overschrijding van de KDW voor stikstof over de periode 1990-2020
Definitie
Er is sprake van overmatige stikstofdepositie wanneer er meer
stikstof uit de lucht op de bodem neerslaat dan een habitat verdragen
kan.
Een kritische depositiewaarde (KDW) wordt overschreden.
Kwetsbare plantensoorten verdwijnen en er bestaat een duidelijk risico
op verminderde habitatkwaliteit. Deze kritische depositiewaarde is
habitatspecifiek: het ene habitattype is al gevoeliger
dan het andere voor het verzurend en vermestend effect van stikstof.
Deze indicator toont in hoeveel procent van de totale oppervlakte van alle habitats van Europees belang iedere specifieke kritische depositiewaarde overschreden wordt.
Bespreking
In het coronajaar 2020 zakte de gemiddelde stikstofdepositie tot 20,3 kg N ha-1 jaar-1. De daling in de stikstofdeposities leidde tot een reductie van de habitatoppervlakte met overschrijding van de KDW-waarde. In 2020 kende 35% van de gezamenlijke habitatoppervlakte (± 70.200 ha) een overschrijding, terwijl dit in 1990 nog bijna 90% betrof. Desondanks blijft vermesting en verzuring voor het merendeel van de habitats van Europees belang een hinderpaal om een goede staat van instandhouding te bereiken (Paelinckx e.a. (2019)).
In de minder gevoelige mariene habitats vond in 2020 zo goed als geen overschrijding van de KDW meer plaats (Figuur 1). In graslanden werd de KDW voor stikstof in 28% van de habitatoppervlakte overschreden. In loofbossen is de overschrijding van de KDW in het areaal gezakt naar 33%. In heiden, veengebieden en zoetwaterhabitats werd nog een overschrijding van de KDW vastgesteld in 60-70% van hun areaal. In duingebieden werd de kritische last nog altijd in 54% van de gezamenlijke habitatoppervlakte overschreden.
Wanneer enkel de stikstofgevoelige habitatgroepen beschouwd worden (= zonder mariene habitats), wordt de KDW momenteel in 39% van het habitatoppervlakte overschreden.
Omdat deze indicator op een andere wijze berekend is dan de MIRA indicator ‘Oppervlakte natuur met overschrijding kritische last vermesting en verzuring’, kunnen beide indicatoren niet onderling vergeleken worden.
Referenties
Paelinckx, Desiré, Steven De Saeger, Patrik Oosterlynck, Jeroen Vanden
Borre, Toon Westra, Luc Denys, An Leyssen, e.a. 2019. Regionale
staat van instandhouding voor de habitattypen van de Habitatrichtlijn:
Rapportageperiode 2013 - 2018. Rapporten van het Instituut voor
Natuur- en Bosonderzoek 13. België: Instituut voor Natuur-
en Bosonderzoek. https://doi.org/10.21436/inbor.16122667.
Meer weten?
Metadata over Stikstofdeposities in habitats van Europees belang
Publicatiedatum: 2022-12-15T10:00:00+01:00
Technische informatie
- Periodiciteit: 2-jaarlijks
- Volgende update: november 2023
- Databereik: 1990-2020
Databron
- Producent: Vlaamse Milieumaatschappij & Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
- Dataset: https://www.vmm.be/lucht/stikstof/stikstofdepositie/evolutie-stikstofdepositie; Kritische depositiewaarden voor stikstof voor Natura 2000 habitattypen
- Gegevensinzameling: Bovenstaande data worden samen met de VLOPS22 data en de meest recente Habitatkaart geraadpleegd om per habitatsubtype de oppervlakte te berekenen waarde de KDW overschreden wordt.
Berekeningswijze
Jaarlijkse deposities van stikstof worden per kilometerhok gemodelleerd met het depositiemodel VLOPS22, waarbij vertrokken wordt van meteorologische gegevens en binnen-/buitenlandse emissiegegevens over de periode 1990-2020 (bron: https://www.vmm.be/lucht/stikstof/stikstofdepositie). De binnenlands emissiegegevens van NH3 werden verricht met het Emissie Model Ammoniak Vlaanderen EMAV3.0.
Vervolgens dienden de Habitatkaart (De Saeger
e.a. (2020)) en de
VLOPS22-depositiekaarten (resolutie: 1 km x 1 km) als basis om per
habitatsubtype de oppervlakte te berekenen waarin hun specifieke
kritische depositiewaarde overschreden werd. Nadien werden de
habitatsubtypen in habitatgroepen samengebracht waarbij de totale
oppervlakte waarin de KDW werd overschreden tot hun totale
areaaloppervlakte (totale oppervlakte van de habitatsubtypen die bij de
vermelde habitatgroep ingedeeld werden) berekend wordt.
Deze verhouding wordt berekend per habitatgroep en voor de verschillende
jaargangen waarbij de stikstofdepositie berekend werd via VLOPS22.
Doordat telkens alle jaargangen herberekend worden met het meest recente
VLOPS- en EMAV-model verschillen de percentages van vroegere jaren licht
ten opzichte van de vorige update van de indicator.
Download
Broncode indicator: overschrijding_stikstofdepositie.Rmd
Broncode metadata: metadata_overschrijding_stikstofdepositie.Rmd
| Beschrijving | Gegevens | Metadata |
|---|---|---|
| Toestand | overschrijding_stikstofdepositie.csv | overschrijding_stikstofdepositie.yml |
Referenties
De Saeger, Steven, Robin Guelinckx, Patrik Oosterlynck, Adinda De Bruyn,
Klaas Debusschere, Pieter Dhaluin, Rémar Erens, e.a. 2020.
Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart, uitgave
2020. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 35.
België: Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. https://doi.org/10.21436/inbor.18840851.