Bij de federalisering van België werd een speciale oplossing uitgedokterd voor het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad. Er werd beslist dat de gemeenschapsaangelegenheden (onderwijs, cultuur en welzijn en gezondheid) in Brussel tot de bevoegdheid behoren van de Vlaamse Gemeenschap en de Franse Gemeenschap en hun respectievelijke gemeenschapscommissies.
De Vlaamse overheid in Brussel
Daardoor heeft de Vlaamse Gemeenschap autonome bevoegdheden in Brussel. Het Vlaams Parlement en de Vlaamse Regering zijn met name verantwoordelijk voor het beleid ten aanzien van alle instellingen die zich door hun organisatie of activiteiten tot de Vlamingen richten. De bijzondere band tussen Vlaanderen en Brussel – sinds 1984 de hoofdstad van Vlaanderen – wordt ook onderstreept door de organisatie van de Vlaamse Gemeenschapsinstellingen. Zo is in het Vlaams Parlement, waarvan zes Brusselse Vlamingen deel uitmaken, een aparte commissie bevoegd voor Brussel. In de Vlaamse Regering is er een minister bevoegd voor Brussel en bij de Vlaamse overheid is er een apart team dat specifieke opdrachten heeft over de hoofdstad van Vlaanderen.
Regeerakkoord 2024-2029
Op 30 september 2024 presenteerde de nieuwe Vlaamse Regering het regeerakkoord van de Vlaamse Regering 2024-2029. Het regeerakkoord legt het beleid voor de legislatuur 2024-2029 vast. De passage over Brussel is te lezen vanaf pagina 191.
Beleidsnota 2024-2029
De beleidsnota bevat de grote strategische keuzes van de Vlaamse Regering op het vlak van het beleid rond Brussel voor de periode 2024-2029. De nota geeft de visie van de minister weer.
Beleids- en begrotingstoelichting (BBT)
Elke minister stelt naar aanleiding van de jaarlijkse begrotingsopmaak een beleids- en begrotingstoelichting op volgens dezelfde clustering van strategische doelstellingen, beleidsvelden en inhoudelijke structuurelementen als in de beleidsnota. In de beleids- en begrotingstoelichting worden de beleids- en begrotingsprioriteiten voor het volgende jaar toegelicht.
Begroting
Gemengde Ambtelijke Commissie Brussel
De Gemengde Ambtelijke Commissie Brussel (GACB) is samengesteld uit:
- de leidend ambtenaren van de beleidsdomeinen Cultuur, Jeugd en Sport, Onderwijs en Vorming, Welzijn, Gezondheid en Gezin
- vertegenwoordigers van het Agentschap Binnenlands Bestuur (coördinatieteam Brussel en team Stedenbeleid), de Studiedienst van de Vlaamse Regering, de meet- en weetcel en de diensten van de leidend ambtenaar van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC).
Het voorzitterschap wordt beurtelings waargenomen door de leidend ambtenaar van het Agentschap Binnenlands Bestuur en de leidend ambtenaar van de VGC.
De opdrachten van de GACB zijn de volgende:
- Het actualiseren van de financiële stromen die de Vlaamse overheid in Brussel investeert.
De Vlaamse Gemeenschap beschouwt 30% van de Brusselse bevolking als haar doelgroep voor haar beleid in Brussel en stelt 5% van de totale Vlaamse gemeenschapsuitgaven voorop om te besteden aan het Vlaamse gemeenschapsbeleid in en voor Brussel. De Brusselnorm geldt als streefcijfer voor de verschillende gemeenschapsbevoegdheden afzonderlijk (cultuur, jeugd, sport, welzijn, gezondheid, onderwijs, vorming, integratie en inburgering, stedenbeleid) en als ondergrens voor het totaal van de gemeenschapsuitgaven voor Brussel.
- De decretale regelgevingsagenda’s in gemeenschapsmateries van deze regeerperiode screenen op hun toepasbaarheid in Brussel en hierover rapporteren. De Brusseltoets is een beleidsinstrument dat gebruikt wordt om alle Vlaamse decreet- en regelgeving te toetsen op de toepasbaarheid van de voorgestelde regelgeving in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad en op het effect op de band tussen het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad en de rest van Vlaanderen. De Brusseltoets gebeurt voor elk beleidsdomein door de bevoegde vakminister.
De GACB levert periodiek rapporten af en zorgt jaarlijks voor een actualisatie van cijfergegevens over de financiële stromen en de decretale regelgevingsagenda’s.
De agenda van de GACB is een open agenda, in die zin dat de Vlaamse Regering en het College van de VGC samen bijkomende opdrachten kunnen geven.