Waarom een gemeente zonder gemeentehuis? Hoe moeten we dat zien?

Pieter: “Met het programma GzG geven we de lokale besturen een stevige duw in de rug om hun werking en dienstverlening te digitaliseren. Burgers, ondernemers en verenigingen willen een gemeente die de klok rond online bereikbaar is. Waar ze met een muisklik hun dossier inkijken en transacties uitvoeren. Waar ze een persoonlijk gesprek kunnen voeren met een videochat. Allemaal zonder verplaatsing, zonder tijdverlies, zonder gedoe. Maar waar ze tegelijkertijd ook nog altijd welkom zijn op het gemeentehuis of een andere fysieke ontmoetingsplaats.

Naast de digitalisering van de dienstverlening zetten we met GzG ook in op de digitale transformatie van de werking van de lokale besturen. En ook hier willen we de gemeentediensten dichter bij de burger brengen. Dat mag je ook letterlijk zien: lokale medewerkers die de straat op trekken, met de laptop onder de arm. Want alle info die ze nodig hebben, is online beschikbaar. Ze staan burgers te woord in cultuurcentra, bibliotheken of zelfs bij de burger thuis.

Daarnaast kunnen de lokale besturen die beschikbare digitale data slim inzetten, burgers proactief diensten voorstellen en automatisch steunmaatregelen toekennen. Of efficiëntiewinsten boeken door maximale gegevensdeling tussen overheden en automatisering van repetitief werk. Met de vrijgekomen tijd kunnen ze dan focussen op dienstverlening op maat bij complexere vragen.

Ten slotte geven we de digitale democratie een boost doordat lokale besturen hun burgers beter kunnen raadplegen en adviseren dankzij die digitale platformen.”

Komen alle lokale besturen hiervoor in aanmerking?

Heidi: “Ja, elke gemeente kan een aanvraag indienen, bij voorkeur in onderlinge samenwerking. Het valt op dat er duidelijke verschillen zijn in de snelheid waarmee lokale besturen vandaag digitaliseren. Om maximaal kansen te bieden, lanceren we daarom verschillende types van oproepen met variatie in omvang, complexiteit en doel. Zo kan elke gemeente een projectvoorstel indienen, ongeacht waar ze staan op vlak van digitalisering. Van lokale besturen met een goed idee die nood hebben aan deskundige begeleiding voor de verdere vormgeving ervan tot besturen die al een duidelijke visie en plan van aanpak hebben en (grootschalige) veranderingen willen doorvoeren.”

De waaier van projecten die ze kunnen indienen, is dus vrij breed.

Pieter: “Klopt, uiteraard zijn er belangrijke principes waaraan de projecten moeten voldoen om in aanmerking te komen. Zo moet een project inspelen op 1 van de kernthema’s van GzG: innovatieve dienstverlening, digitale democratie en werkplek van de toekomst. Samenwerking tussen gemeenten, kennisdeling, hergebruik van bestaande componenten en schaalbaarheid zijn belangrijke principes voor een maximale impact van de GzG-projecten.”

Wat is de rol van ABB in het GzG-verhaal?

Heidi: “Al vanaf het prille begin zijn we betrokken. In het voorjaar van 2021 gaf Pieter (Lenaerts) het programma vorm in samenwerking met het kabinet van Vlaams minister Bart Somers. Daarna werd een programmateam in het leven geroepen, dat is het team dat instaat voor de algemene coördinatie van GzG. Digitaal Vlaanderen levert ook een waardevolle bijdrage, hoofdzakelijk door advies over hergebruik van Vlaamse diensten en producten. In september 2021 lanceerden we de eerste oproep waarop gemeenten, liefst gezamenlijk, onderbouwde en vernieuwende projectvoorstellen konden indienen. Tegen eind 2021 hadden we 4 van in totaal 7 oproepen geactiveerd.”

Pieter: “Het programmateam ondersteunt de lokale besturen al voor de indiening van hun voorstel. Zo begeleiden we de gemeenten bij de opmaak van een kwalitatief subsidiedossier. Daarvoor organiseerden we 4 maal een algemene infosessie over inhoud, vormvereisten en timing van de oproepen. We gaven ook mini-opleidingen over de specifieke templates die ze moeten invullen bij een subsidieaanvraag, en over de bouwstenen en standaarden die bestaan binnen Vlaanderen en die ze best maximaal hergebruiken. Gemeenten kunnen ook hun project voorstellen en specifieke vragen stellen aan het programmateam op ‘check-ins’. Dat zijn informele feedbackmomenten die we aanbieden. Op de uitgebreide website van GzG vind je als aanvrager ook de nodige sjablonen, checklists, het stappenplan en opnames van de infosessies om tot een kwalitatief aanvraagdossier te komen. Ten slotte is er onze matchmakingtool. Daarmee brengen we gemeenten met elkaar in contact en stimuleren we samenwerking.”

Waren die 1ste oproepen een succes?

Heidi: “Eind 2021 zaten we vanzelfsprekend op hete kolen in afwachting van de dossiers van de 1ste oproep. En ja, die 1ste oproep was een groot succes: we ontvingen 28 aanvragen, waarbij maar liefst 105 gemeenten betrokken waren. Na jurering werden er 11 projecten goedgekeurd. Door de hoge kwaliteit van de ingediende dossiers heeft de Vlaamse Regering het totale budget zelfs wat herschikt om meer financiële middelen toe te kennen aan oproep 1 dan oorspronkelijk voorzien. Die 11 goedgekeurde projecten gingen begin 2022 van start. Tijdens de uitvoering volgen we de projecten periodiek op en blijven we beschikbaar voor vragen en ondersteuning. De grote belangstelling van de gemeenten en de kwaliteit van de dossiers die we tot nu toe ontvingen, maken ons alvast hoopvol dat we erin zullen slagen de digitale groei van de lokale besturen verder aan te zwengelen.”