Twee unieke middeleeuwse manuscripten aangekocht voor Collectie Vlaamse Gemeenschap
De Vlaamse minister van Cultuur maakte op 27 maart de aankoop bekend van twee manuscripten. Het gaat om twee middeleeuwse handschriften die Vlaanderen dreigden te verlaten, maar die door het Topstukkenfonds verworven konden worden voor de Collectie Vlaamse Gemeenschap.
Vlaanderen koos ervoor om de manuscripten in permanent beheer te geven aan de Openbare Bibliotheek Brugge. De bibliotheek is erkend als cultureel-erfgoedorganisatie op landelijk niveau en voldoet aan de hoge eisen op vlak van bewaaromstandigheden.
De handschriften zullen ook regelmatig tentoongesteld worden door Musea Brugge, sinds 2022 erkend als cultureel-erfgoedinstelling.
Beide handschriften zullen nu opgenomen worden in de Topstukkenlijst. Door hun zeldzaam en onmisbaar karakter voldoen ze ruimschoots aan de criteria van het Vlaamse Topstukkendecreet.
Miniatuurweelde
Het oudste boekje is een psalmenboek uit de 13e eeuw, rijkelijk versierd door miniaturisten. De teksten zijn opgesmukt met decoraties van alledaagse mensen: jagers, ridders, muzikanten en acrobaten. Maar je kunt je ook vergapen aan grappige fantasiewezens zoals een doedelzak spelende zeemeerman of een dier met mensenhoofd, mijter en staf.
Dit psalter is een klein boekje, maar het is van groot belang voor de geschiedenis van Vlaanderen. Het was het persoonlijk psalmenboekje van een van de langst regerende gravinnen van Vlaanderen: Margaretha II van Vlaanderen, ook bekend als Margaretha van Constantinopel. Zij regeerde als weduwe zelfstandig over Vlaanderen en Henegouwen van 1244 tot 1280 en drukte een stempel op haar gewesten dankzij belangrijke investeringen in infrastructuur en handel.
Het tweede handschrift is een getijdenboek uit de 15e eeuw. Het bevat onder meer gebeden, Bijbelteksten, hymnes en psalmen. Het luxueuze manuscript werd gemaakt in Brugge rond 1430 en gedecoreerd door de Goudrankenmeesters. De stijl van deze groep van miniaturisten vloeide voort uit de pre-Eyckiaanse miniatuurkunst en verzekert daarmee de continuïteit binnen de Zuid-Nederlandse, meer bepaald Brugse miniatuurkunst. De twaalf grote en kleurrijke miniaturen tonen scènes uit het leven van Maria en Christus.
Over het Topstukkendecreet
Het Topstukkendecreet zorgt voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed dat voor de Vlaamse Gemeenschap in Vlaanderen bewaard moet blijven. Het gaat om objecten met een bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis.
Het Topstukkenfonds voorziet in de nodige middelen om belangrijk erfgoed aan te kopen en zo voor ongewenste uitvoer te behoeden. De door het Topstukkenfonds aangekochte topstukken worden in bruikleen gegeven aan publieke musea in Vlaanderen.
Op basis van het Topstukkendecreet wordt ook een Topstukkenlijst van zeldzame en onmisbare voorwerpen en verzamelingen opgesteld. Voor die beschermde voorwerpen gelden speciale beschermingsmaatregelen en uitvoerbeperkingen. Dit erfgoed behouden is van groot belang. Daarom kun je hiervoor restauratiesubsidies aanvragen.