Het voorzitterschap Cultuur

Artiest op het podium die naar zijn publiek kijkt

Dankzij het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie is België 6 maanden lang nog iets meer dan anders het kloppende hart van de EU. Dat brengt heel wat extra internationale aandacht met zich mee en is meteen een uitgelezen kans om de Belgische expertise in de verf te zetten. We zorgen als voorzitter niet alleen voor de continuïteit van de EU-agenda en de goede samenwerking tussen de lidstaten, maar krijgen ook de kans om onze eigen klemtonen te leggen.

De Vlaamse cultuurprioriteiten tijdens het Belgische voorzitterschap zijn:

De digitale transformatie van de 'culturele en creatieve sectoren' (CCS) ondersteunen en stimuleren.
Vlaams en Europees cultureel erfgoed op de EU-agenda Cultuur houden.
De Vlaamse culturele identiteit zichtbaar maken en een Europees collectief gedeelde identiteit promoten.

Centraal in het voorzitterschap staat de Raad Cultuur, maar ook de andere formele en informele evenementen die het departement organiseert, spelen een belangrijke rol.

De Raad Cultuur

De EU-ministers die bevoegd zijn voor Cultuur komen samen tijdens de Raad Cultuur. Naast het voortzetten van de lopende Europese cultuurdossiers nemen we als voorzitter het initiatief tot raadsconclusies rond de digitale transformatie van de culturele en creatieve sectoren. In tegenstelling tot wetgeving zijn raadsconclusies niet juridisch bindend, maar geven ze de positie van de lidstaten weer over een bepaald thema. De Raad neemt hier dus, na debat tussen de lidstaten, een politiek standpunt in over een onderwerp of vraagstuk.

Deze raadsconclusies focussen op het thema ‘het versterken van de culturele en creatieve sectoren op het gebied van datagegedreven publieksontwikkeling'. Verschillende lidstaten namen al initiatief rond digitale dataverzameling en communicatie over het culturele aanbod. Er is echter behoefte aan een gemeenschappelijk kader om de inspanningen te bundelen en de samenwerking op grotere schaal te versterken. Europese samenwerking zou heel wat voordelen bieden, zoals de mogelijkheid om data van lidstaten en culturele organisaties centraal uit te wisselen en zo gedeelde inzichten te ontwikkelen. De Europese Unie beschikt ook al over het nodige instrumentarium om afstemming en uitwisseling tussen landen mogelijk te maken.

Binnen België lopen momenteel belangrijke projecten rond dit thema. België kan, samen met andere landen die voorlopers zijn op het vlak van (digitale) data over cultuurparticipatie, een voortrekkersrol opnemen in het uittekenen van richtlijnen en kwaliteitsstandaarden op Europees niveau.

Evenementen

Empowering the Cultural and Creative Sectors in Data-Driven Audience Development – 8 en 9 februari 2024

Het Belgische voorzitterschap zet de digitale transformatie van de cultuursector op de Europese agenda door de organisatie van de conferentie ‘Empowering the Cultural and Creative Sectors in Data-Driven Audience Development’ die plaatsvindt op 8 en 9 februari 2024 in Gent. De conferentie zal ondersteuning bieden aan de werkzaamheden in de Raad Cultuur, waar België als voorzitter raadsconclusies zal voorstellen over dat onderwerp.

Twee dagen lang gaan we dieper in op de digitale transformatie van de culturele en creatieve sectoren (CCS), met bijzondere aandacht voor datagebruik en de digitale mogelijkheden om publieksparticipatie aan te moedigen. Door datagedreven te werken kan de publieksparticipatie van culturele organisaties versterkt worden en kunnen zij een nieuw doelpubliek aanspreken. Op het programma staan onder meer beleidsvoorstellen om datagedreven praktijken te bevorderen, ethische overwegingen bij het gebruik van (publieks)data, mogelijkheden voor de ontwikkeling van digitale en collectieve dataverwerkingsinfrastructuur, de bevordering van internationale samenwerking, het versterken van digitale vaardigheden en het aanmoedigen van internationale kennisdeling rond datagebruik in de CCS.

De conferentie biedt een platform waar beleidsmakers van de Europese Unie en de lidstaten, commissarissen en commissieleden, experten van EU-instellingen, academici, Europese culturele sectoractoren en experten elkaar kunnen ontmoeten. Door ruimte te bieden aan boeiende sprekers en inspirerende voorbeelden, streeft het Belgische voorzitterschap ernaar om een impuls te geven aan meer internationale samenwerking als het gaat over datagedreven werken binnen de CCS.

Een groot deel van de keynotes en panels werd gelivestreamd via het eventplatform. Bezoek het platform om de online sessies te herbekijken.

Unity in Diversity? Culture, Heritage and Identity in Europe – 15 tot 17 april 2024

Op 15 en 16 april 2024 vindt in Antwerpen een bijeenkomst plaats van hooggeplaatste professionals uit gerenommeerde Europese cultuur- en erfgoedinstellingen, cultuurattachés en -ambtenaren (Denkgroep EU en Cultureel Erfgoed) en het Europese culturele middenveld. Aansluitend op deze conferentie organiseren we op 17 april de vergadering van de denkgroep EU and Cultural Heritage.

Het doel van de conferentie is om samen dieper in te gaan op de complexe relatie tussen de concepten cultuur, erfgoed en Europese identiteit. Door het stimuleren van een open en prikkelend debat wil het Belgische voorzitterschap de diversiteit van deze concepten bespreken en de onderlinge verbanden ertussen verkennen. Centraal in deze discussies staat de vraag naar de rol van cultuur en erfgoed bij de vorming en uitdrukking van de Europese identiteit, en welke uitdagingen en kansen daar mee gepaard gaan.

Informeel ministerieel werkdiner over Cultuur, Erfgoed en Europese Identiteit – 13 mei 2024

Aan de vooravond van de Raad Cultuur nodigt de Vlaamse minister van Cultuur de Europese cultuurministers uit voor een informeel werkdiner op 13 mei 2024 in Antwerpen.

Tijdens deze bijeenkomst bouwen zij verder op de gesprekken die voortkwamen uit de conferentie ‘Unity in Diversity? Culture, Heritage and Identity in Europe’ op 15 en 16 april. Het hoofddoel van dit diner is om een open debat te voeren over de rol en bijdrage van cultuur en erfgoed in het Europese identiteitsdiscours.

Initiatieven

Op 8 februari lanceerde het Belgische voorzitterschap, met de steun van de Belgische ministers van Cultuur van de Vlaamse, Franse en Duitstalige Gemeenschap, de oproep om het Gent Manifesto te ondertekenen.

Overheden en organisaties uit de culturele en creatieve sectoren werden uitgenodigd om hun steun te bevestigen voor de digitale transformatie van deze sectoren en voor het versterken van publieksontwikkeling met digitale middelen. De intentieverklaring werd geïntroduceerd tijdens de conferentie 'Empowering the Cultural and Creative Sectors in Data-Driven Audience Development'.

Lees het Gent Manifesto hier.