Strategische toekomstverkenningen in een internationale context
Als overheid is het belangrijk om voorbereid te zijn op langetermijnontwikkelingen en geopolitieke veranderingen. Om ervoor te zorgen dat overheden veerkrachtig zijn, worden strategische analyses uitgevoerd. Op die manier kunnen overheden anticiperen op onverwachte of complexe uitdagingen, en opportuniteiten grijpen.
Ook de Vlaamse overheid voert zo’n strategische analyses uit, onder de noemer strategische toekomstverkenningen. In het Engels hebben we het dan over strategic foresight.
De Vlaamse overheid werkt daarbij samen met andere landen en regio’s, en ook met een aantal internationale instellingen zoals de OESO en de Europese Unie, die belangrijke voortrekkers zijn op het vlak van strategic foresight.
Bij het uitvoeren van die strategische analyses gebruiken we een reeks methodes die langetermijndenken toepassen om beleid toekomstbestendig te maken.
Enkele voorbeelden van dit soort methodes zijn bijvoorbeeld:
- Scenario-analyse: een methode die een aantal scenario’s met verhaallijnen naar mogelijke toekomstbeelden gebruikt om zwakke signalen van veranderingen te herkennen, strategieën te testen en inzicht te krijgen in de samenhang en dynamiek van langetermijnontwikkelingen.
- Megatrendanalyse: een methode die verwijst naar de identificatie van transformatieve ontwikkelingen die wereldwijde veranderingen aansturen. Deze langetermijnkrachten omvatten een scala aan kritieke kwesties zoals geopolitieke verschuivingen, klimaatverandering en digitalisering.
- Backcasting: een methode die begint met een gewenst toekomstbeeld en vervolgens achterwaarts werkt om te bepalen welke stappen genomen moeten worden om een gewenste toekomst te realiseren.
Samenwerkingen en initiatieven
- In het kader van het Strategic Foresight for Resilience initiatief werkt de Vlaamse overheid samen met de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO, in het Engels OECD). Samen brengen we de bestaande capaciteit en noden voor strategische toekomstverkenningen in kaart. Aansluitend worden ook aanbevelingen geformuleerd over hoe die capaciteit vergroot en effectief benut kan worden.
- Op 18 april 2024 vond de Leaders Meeting plaats met als thema ‘Fit for the Future: Global Challenges, Regional Solutions’ in het kader van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Om dit voor te bereiden, namen twaalf Europese regio’s deel aan een toekomstverkenningsworkshop van de Vlaamse overheid om gemeenschappelijke uitdagingen en opportuniteiten voor samenwerking te verkennen.
- Op 29 mei 2024 werden experts uit verschillende Europese regio’s samengebracht op Living Tomorrow’s Innovation Campus in Vilvoorde, als onderdeel van het initiatief Strategic Foresight for Resilience. Tijdens deze bijeenkomst werd een blauwdruk gepresenteerd voor toekomstbestendig beleidsvorming, gebaseerd op een grondige analyse door de OESO. Bekijk hier het verslagboek Building a Resilient Europe(PDF bestand opent in nieuw venster).
Het project #ourfutures – Stories for the Future of Europe
Het is binnen deze context dat de Vlaamse overheid de #ourfutures - Stories for the Future of Europe verhalencollector actief verspreidt in het kader van haar Strategic Foresight for Resilience initiatief. Deze verhalencollector is een initiatief van de Europese Commissie waar Vlaanderen aan meewerkt in het kader van het Europees voorzitterschap.
Met #ourfutures worden verhalen gesprokkeld bij inwoners van Europese regio’s die uiteindelijk worden opgeslagen in een database, bedoeld voor Europese beleidsmakers. Na analyse van de verhalen kunnen zij uit deze database daadwerkelijke, toekomstgerichte aanbevelingen putten voor beleidsacties op Europees niveau.
Door op deze manier te luisteren naar wat er leeft bij Vlamingen hopen we als Vlaamse overheid zelf ook veel nuttigs te weten te komen en zetten we Vlaanderen als regio extra in de kijker bij de Europese instellingen.
Deel zelf jouw verhaal over de toekomst van Europa in de verhalencollector #ourfutures - Stories for the Future of Europe(opent in nieuw venster). (Kies je taal van voorkeur met de knop rechtsboven.)