Saldo van ontvangsten en uitgaven lokale overheden

Het budgettair resultaat van de Vlaamse gemeentebesturen en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW’s), inclusief districten, lag in 2023 op 443 miljoen euro. Het budgettair resultaat was in 2021 en 2022 negatief, maar kwam in 2023 weer boven nul uit.

Ook het ESR-vorderingensaldo was in 2021 en 2022 negatief, maar bleef dat ook in 2023 (-187 miljoen euro).

De gemeentebesturen en OCMW’s hanteren het budgettair resultaat van het boekjaar (open definitie) als een maatstaf voor hun beleid. Het budgettair resultaat is het verschil tussen alle ontvangsten en alle uitgaven van het boekjaar. Gemeentebesturen en OCMW’s hebben sinds 2020 een gezamenlijk beleidsrapport, met gezamenlijke financiële gegevens.

Voor de Vlaamse gemeentebesturen berekent het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) daarnaast ook het ESR-vorderingensaldo (open definitie) . Het ESR-vorderingensaldo is gelijk aan het budgettair resultaat met uitsluiting van de financiële kapitaaltransacties, die onder meer de opname en terugbetaling van leningen omvatten. De maatstaf kan worden gebruikt voor een vergelijking met andere entiteiten.

Er zijn grote onderlinge verschillen in het budgettair resultaat bij de andere lokale besturen. Maar in vergelijking met 2022 verslechterde het budgettair resultaat telkens in 2023, behalve bij de autonome provinciebedrijven.

De welzijnsverenigingen (OCMW-verenigingen) boekten in 2023 een tekort ten belope van 20 miljoen euro, na een overschot van 53 miljoen in 2022.

In 2022 lag het budgettair resultaat van de autonome gemeentebedrijven (AGB) op +26 miljoen euro. In 2023 boekten ze een overschot van 22 miljoen euro.

Het budgettair resultaat van de provinciebesturen daalde van een overschot van 83 miljoen euro in 2022 naar een tekort van 38 miljoen in 2023.

De autonome provinciebedrijven (APB) vertoonden in 2023 een overschot van 17 miljoen euro.

Het budgettair resultaat per inwoner van de gemeentebesturen (samen met OCMW’s) varieert sterk tussen de gemeenten onderling. In 2023 boekten 95 van de 300 gemeenten een budgettair resultaat onder nul. Dat aantal daalde ten opzichte van 2022, toen nog een meerderheid van de gemeenten een tekort boekte.