Gedaan met laden. U bevindt zich op: Saneringsverbond PFAS-aanpak regio Zwijndrecht

Saneringsverbond

Op 28 oktober 2022 ondertekenden de Vlaamse overheid, Bond Beter Leefmilieu, Zwijndrecht Gezond, Natuurpunt, de gemeente Zwijndrecht en Lantis een Saneringsverbond. Het gezamenlijk en integraal plan gaat de PFAS-verontreiniging in Zwijndrecht en omgeving aan. Een beheercomité met vertegenwoordigers van alle ondertekenaars volgt de uitvoering van het verbond op.

Verslagen en presentaties van het beheercomité

Beheercomité: advies en controle

Taken

Het Beheercomité is ontstaan uit het Saneringsverbond en heeft als taken:

  • om de uitvoering van het verbond te controleren en op te volgen
  • beslissingen te adviseren bij de uitvoering van het Saneringsverbond via werkbanken, second opinions en informele aanbevelingen.

Het comité vormt de brug tussen de verschillende overheden en Lantis enerzijds, en de lokale gemeenschappen, burger- en milieubewegingen anderzijds.

    Leden

    • De leden van het Beheercomité zijn alle ondertekenaars van het Saneringsverbond:
    • Vertegenwoordigers van de Vlaamse Overheid (OVAM, VMM, Dep. Omgeving, INBO, AZG en Lantis)
    • Vertegenwoordigers van de gemeente Zwijndrecht
    • Vertegenwoordigers van lokale burger- en milieubewegingen (Zwijndrecht gezond, Natuurpunt Waasland, BBL)

    Contact

    Hebt u vragen voor het Beheercomité? Stuur dan een e-mail naar pfas_zwijndrecht@ovam.be(opent in uw e-mail applicatie).

    Tijdslijn: de weg naar het Saneringsverbond

    • Om een gecoördineerde en geïntegreerde aanpak van de PFAS-problematiek mogelijk te maken keurde de Vlaamse Regering op 31 maart 2023 de vaststelling van de site ‘PFAS-3M Zwijndrecht’ goed. Dat besluit treedt in werking op 30 april 2023.

    • Om een gecoördineerde en geïntegreerde aanpak van de PFAS-problematiek mogelijk te maken, besliste de Vlaamse Regering op 16 december 2022 principieel tot vaststelling van de site ‘PFAS- 3M Zwijndrecht’

    • Op 28 oktober 2022 ondertekenen de Vlaamse overheid, Bond Beter Leefmilieu, Zwijndrecht Gezond, Natuurpunt, de gemeente Zwijndrecht en Lantis een Saneringsverbond.

      VITO maakte een nieuwe, gedetailleerdere analyse van de impact van de geplande grondverzetswerken op de belasting van het lokale grondwatersysteem door uitloging van PFAS uit de bodem.

    • Op vraag van de OVAM en het kabinet Leefmilieu werkt VITO een voorstel uit voor een handelingskader PFAS. In een modelberekening wordt nagegaan wat de impact is van geplande grondverzetswerken op de belasting van het lokale grondwatersysteem door uitloging van PFAS uit de bodem.

      Conclusie van de VITO-studie is dat de opgravingen en verplaatsingen van vervuilde grond op de Oosterweelwerf niet zorgt voor hogere concentraties PFAS in bodem en grondwater.

    • De PFAS-opdrachthouder brengt alle betrokken partijen rond de tafel om oplossingsrichtingen te bekijken. De partijen verklaren zich akkoord om een onderhandelingstraject op te starten om de meningsverschillen te bespreken en op te lossen.

    • Experts uit de sector en het onderzoek komen samen om saneringsmogelijkheden voor PFAS-verontreiniging te bespreken. Zowel innovatieve als bestaande technieken worden toegelicht.

    • De Raad van State legt op 19 april 2022 de grondwerken van de Oosterweelverbinding opnieuw gedeeltelijk stil(opent in nieuw venster). Ze oordeelt dat Lantis niet kan garanderen dat er geen bijkomende milieu-impact zal zijn. De werken in niet-verontreinigde zones mogen wel verdergezet worden.

    • Op vraag van minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters komt de Commissie Grondverzet op 22 februari 2022 met een nieuw advies. De oorspronkelijke commissie wordt uitgebreid met 2 Nederlandse experts: Jacob De Boer en Arjen Wintersen.

      • De Commissie Grondverzet pleit voor een gecentraliseerde opslag van de verontreinigde gronden op de terreinen van 3M in een goed ingekapselde berm, met monitoring van de grondwaterkwaliteit.
      • Voor de meest vervuilde fractie raadt de commissie de originele beschermingsmaatregelen aan: zowel onder- als bovenafdek met folie. De grenswaarde hiervoor wordt verlaagd van 70µg/kg ds som PFAS naar 47 µg/kg ds som PFAS.
      • De verplaatste gronden met de zwaarste verontreiniging moeten ingekapseld of afgevoerd worden.
      • Voor zones tussen de 14,4 en 47 μg/kg ds som PFAS moeten recreatief gebruik en toegang tot de onverharde zones maximaal ontmoedigd worden.

      Meer informatie:

    • Na verkennende gesprekken met elk van de betrokken organisaties en bedrijven, brengt de PFAS-opdrachthouder alle partijen samen rond de tafel: 3M, Lantis, Beveren, Zwijndrecht, Stad Antwerpen, Provincie Antwerpen, Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Thomas Goorden, Zwijndrecht Gezond, Grondrecht, Natuurpunt, Landbouworganisaties, Straten-Generaal en Ringland.

    • Raad van State schorst de conformverklaring van het technisch verslag en legt de grondwerken daarmee stil(opent in nieuw venster).

    • Op 14 juli 2021 stellen Vlaams minister Lydia Peeters en de opdrachthouder het rapport voor van de Commissie Grondverzet. Die expertencommissie boog zich over de vraag of er door de Oosterweelwerken een bijkomend risico op verdere verontreiniging bestaat.

      De expertencommissie formuleert 2 hoofdaanbevelingen om maximaal risicobeheersend te werken.

      • Dat is enerzijds een herzonering van de werf, waarbij het gebied nauwgezet wordt heringedeeld volgens de gemeten verontreiniging en alle gronden met PFOS-waarden boven 3µg/kg ds volgens een risico-evaluatie worden verzet. Dat laat toe om het standstill-principe zeer doelgericht toe te passen en de aanwezige bodem enkel aan te vullen met grond met dezelfde of een lagere PFOS-waarde.
      • Een tweede belangrijke aanbeveling is om de zwaarst vervuilde grond, met waardes van meer dan 70µg/kg ds, te concentreren in 1 berm (die op het bedrijfsterrein van 3M wordt aangelegd) en waarbij deze grond boven en onder wordt afgedekt zodat deze geen impact heeft op de aanwezige bodem.

      Tegelijk stelt de expertcommissie vast dat Lantis in vrijwel alle operaties goede praktijken en beste beschikbare technieken hanteert. Ze doen dat met veel aandacht voor de verontreinigde gronden. Uit de analyse blijkt echter dat er toch nog voor een aantal aspecten verbetering mogelijk is. Het gaat niet om een grote omslag in hun aanpak, geen koerswijziging, maar veeleer aanvullende aanbevelingen. De commissie vraagt om verdere optimalisatie van bepaalde processen en het consequent doortrekken van werklijnen die ze voor zichzelf hadden uitgezet.

      Inwoners kunnen gerust zijn dat indien Lantis de lijn doortrekt en de aanbevelingen volgt, de werken de PFOS-verontreiniging niet negatief zullen impacteren. Bovendien vraagt de commissie dat Lantis ook meer zal inzetten op transparante communicatie met de bewoners, die hierin ook actieve rol kunnen opnemen.

      Meer informatie:

    Locaties