Handelstransacties lokale besturen: termijnen en gevolgen van betalingsachterstand

Richtlijn 2011/07/EU(opent in nieuw venster) legt de Europese lidstaten bepaalde verplichtingen op met als doel de betalingsachterstand bij handelstransacties te bestrijden. Het gaat hierbij zowel om handelstransacties tussen ondernemingen onderling als handelstransacties tussen ondernemingen en overheidsinstanties. Deze richtlijn werd in 2014 omgezet in Belgisch recht door een aanpassing van de wet betalingsachterstand handelstransacties(opent in nieuw venster) en een aanpassing van het koninklijk besluit uitvoering(opent in nieuw venster).

• De betalingstermijn bij transacties met ondernemingen die leiden tot het leveren van goederen of het verrichten van diensten tegen vergoeding bedraagt in principe 30 dagen. In specifieke wettelijk bepaalde situaties bedraagt de betalingstermijn (maximaal) 60 dagen.
• Een eventueel voorziene verificatietermijn maakt in principe integraal deel uit van deze betalingstermijn. Een uitzondering hierop zijn overheidsopdrachten die onder het toepassingsgebied van het koninklijk besluit uitvoering vallen. In deze gevallen maakt de verificatietermijn op dit moment geen deel uit van de betalingstermijn en zal deze pas na de verificatietermijn beginnen lopen. Let wel, vanaf 1 januari 2025 treedt hierover normaal gezien nieuwe regelgeving in werking. Vanaf dan geldt ook voor dit type overheidsopdrachten 1 enkele behandelingstermijn van in principe 30 dagen voor de verificatie en de betaling. Onder bepaalde voorwaarden zal deze termijn verlengd kunnen worden tot maximaal 60 dagen. Voor overheidsopdrachten die niet onder het toepassingsgebied van het koninklijk besluit uitvoering vallen, zoals overheidsopdrachten van beperkte waarde, geldt op dit moment al het algemeen principe dat de verificatietermijn deel uitmaakt van de betalingstermijn.
• Als er geen betaling is ontvangen binnen de betalingstermijn en er met andere woorden sprake is van betalingsachterstand, is er van rechtswege en zonder ingebrekestelling een verwijlinterest verschuldigd op het openstaande bedrag.
• Als bovenstaande verwijlinterest verschuldigd is, wordt het openstaande bedrag van rechtswege en zonder ingebrekestelling verhoogd met een forfaitaire vergoeding van 40 euro voor de invorderingskosten van de schuldeiser. Dit bedrag moet automatisch worden toegekend aan de schuldeiser, zonder dat deze hiervoor een verzoek moet indienen.

Het Agentschap Binnenlands Bestuur organiseert tweemaal per jaar een algemene bevraging over de betalingstermijnen en de betalingsachterstand van de lokale besturen. Die bevraging gebeurt in opdracht van de Europese Commissie om het betaalgedrag van alle publieke instanties binnen de lidstaten te verbeteren.

Op dit moment bedraagt de gemiddelde betaalperiode voor lokale besturen 28 dagen, wat net onder de grens van 30 dagen ligt.