“Als terugkeercoach kan je iemand met een paar kleine ingrepen weer zuurstof geven”
Na een afwezigheid wegens ziekte of ongeval is het soms niet eenvoudig om weer aan het werk te gaan. Gelukkig kun je binnen de diensten van de Vlaamse overheid rekenen op hulp bij je werkhervatting. Dat heet re-integratie. Binnen jouw entiteit zijn terugkeercoaches aan de slag die je daarbij ondersteunen. Stéphanie Van Neder is terugkeercoach bij het Agentschap Justitie en Handhaving. Zij vertelt over haar rol.
Mensen zijn ons kapitaal
Stéphanie: “Ik neem samen met mijn collega Nancy Toussaint de rol van terugkeercoach op bij ons agentschap. Het is best pittig, aangezien ons agentschap zo’n 1200 medewerkers telt. Gelukkig is er een goede samenwerking met onze HR-partners en leidinggevenden waardoor we proberen om individueel en op maat te werken. De Vlaamse overheid streeft ernaar om vooral in te zetten op het informele traject en dat volgen wij ook. Pas als daarin alle mogelijkheden zijn uitgeput, gaan we over naar het formele traject.”
“Dat gebeurt altijd op een menselijke en correcte manier. We laten onze mensen niet los: zij zijn ons kapitaal. Onze medewerkers worden tijdens de uitvoering van hun werk geconfronteerd met complexe dossiers, een niet altijd evident cliënteel en een hoge werkdruk. Dat heeft een impact en dan moet je als organisatie zorg dragen voor je werknemers. Dat lukt goed, we zitten overal onder het gemiddelde qua afwezigheidscijfers en onze resultaten in de Personeelspeiling zijn overwegend positief.”
Elke keer maatwerk
Stéphanie: “Als terugkeercoach vind ik werken om verder te herstellen ongelofelijk krachtig. Maar dan moeten alle voorwaarden wel in orde zijn en het is belangrijk dat het management dat beleid mee ondersteunt. Stel dat iemand aan 50% terugkeert, en dat wil opbouwen om te herstellen, kan je die niet als echt halftijds aan de slag zien. Het takenpakket van die collega moet ook aangepast zijn. Als terugkeercoach spelen wij een rol om leidinggevenden te sensibiliseren over de nodige omkadering. Het blijft elke keer maatwerk.”
“In ons re-integratiebeleid staat omschreven dat wij als terugkeercoaches ingeschakeld worden bij een deeltijdse werkhervatting. Niet als controle, maar om mee te kunnen nadenken over de juiste omkadering. De ervaring leert ondertussen dat we op die manier werken aan duurzame hervatting en dit is een win-win voor de medewerker, het team en de organisatie.”
Het is belangrijk dat medewerkers zelf hun re-integratie mee in handen nemen. Dat blijft een gedeelde verantwoordelijkheid.
Samenwerken met HR-partners en leidinggevenden
Stéphanie: “Zelf haal ik veel voldoening uit mijn rol als terugkeercoach. De gesprekken die ik voer vind ik zinvol en het is dan extra fijn om vast te stellen dat gesprekken tot een mooi resultaat leiden en we er mee voor kunnen zorgen dat de collega in kwestie duurzaam kan hervatten. Door de samenwerking met HR-partners en leidinggevenden kunnen we iemand met soms slechts een paar kleine ingrepen, jobcraften om het met een fancy woord te zeggen, weer zuurstof geven.”
“Op het vlak van re-integratie staan de neuzen bij het Agentschap Justitie en Handhaving in dezelfde richting. De leidend ambtenaar en de afdelingshoofden zijn voor de terugkeercoaches een belangrijke partner wanneer we op zoek zijn naar individuele mogelijkheden. Want elke situatie is anders, iedere diagnose en impact is anders en soms is er meer nodig dan wijzigingen in de functie. Belangrijk in dit alles is dat de medewerkers zelf hun re-integratie mee in handen nemen. Gebeurt dit niet, dan komen we in heel moeilijke situaties terecht waarbij veel tijd, middelen en inspanningen weinig resultaat opleveren. Gelukkig is mijn ervaring dat dat niet vaak gebeurt.’
Leidinggevenden ondersteunen en sensibiliseren
Sinds 1 januari 2024 is de nieuwe omzendbrief re-integratie van kracht. Daarin is een grotere rol weggelegd voor de leidinggevenden. Stéphanie vertelt: “Wij werkten al voor een groot stuk in de lijn van die nieuwe omzendbrief. Daarbij zetten we heel sterk in op het ondersteunen en sensibiliseren van onze leidinggevenden.”
“Naast de samenwerking met de leidinggevenden worden er ook opleidingen voorzien over in gesprek gaan met een medewerker over welzijn en is er onder meer ook een dashboard waarbij ze zelf voor hun eigen medewerkers zicht hebben op afwezigheden. Zo kunnen ze het snel signaleren als het met iemand wat minder gaat en die collega doorverwijzen naar de juiste ondersteuning. Als terugkeercoach bezorgen wij maandelijks de afwezigheidscijfers aan de leidinggevenden. Je kan dit zien als een knipperlichtbericht. Op die manier kunnen we bepaalde zaken op tijd en proactief signaleren.”
Belang van samenwerking met AgO
Stéphanie: “Als terugkeercoach krijgen wij ondersteuning van het Agentschap Overheidspersoneel (AgO). Ik probeer sowieso alle netwerken en intervisies die AgO organiseert bij te wonen. Leren van en met elkaar is goud waard. We hebben ook een Teamskanaal met alle terugkeercoaches en daar post ik regelmatig iets in. Het is fijn om vast te stellen dat de collega-terugkeercoaches bereid zijn om samen mee te denken en advies te geven. De samenwerking met de medewerkers van AgO zelf is eveneens heel belangrijk. Als ik specifieke vragen heb, neem ik vaak contact op met een adviseur re-integratie bij AgO. Met die collega kan ik dan eventjes sparren of iets aftoetsen. Deze aftoetsing gebeurt ook regelmatig met de collega’s van de dienst Diversiteitsbeleid van AgO. Vooral hun expertise over chronische ziekte en handicap hebben we hard nodig. Je mag als terugkeercoach nog zo sterk zijn in het voeren van gesprekken, je bent geen expert in chronische ziekte of handicap en deze expertise is op verschillende momenten noodzakelijk.”
“Een ander mooi voorbeeld van samenwerking was toen Nancy en ik voor het agentschap een re-integratiebeleid hebben uitgewerkt. We hebben een oproep gedaan en binnen de kortste tijd zaten we met een aantal terugkeercoaches en experten vanuit AgO samen om te sparren en zo voeding te krijgen om onze visie uit te werken.”
Blijf in gesprek
Stéphanie: “Re-integratie is altijd een gedeelde verantwoordelijkheid. Aan collega’s die langdurig afwezig zijn door ziekte of een arbeidsongeval wil ik meegeven dat het belangrijk is om in gesprek te blijven met de werkgever, als dat enigszins mogelijk is. Volledig deconnecteren kan de drempel achteraf veel hoger maken. Je kan praten met je leidinggevende, HR of met je terugkeercoach. Weet dat je zelf niets hoeft uit te zoeken, alle ondersteuning is voorhanden.”
“Ook voor leidinggevenden van medewerkers die langdurig afwezig zijn, is het belangrijk om contact te houden. En ook om de hulplijnen die beschikbaar zijn in te schakelen, liever te vroeg dan te laat. “