Grote diaspora uit de roedel Hechtel-Eksel in de winter ‘22 -‘23
In de nazomer en herfst van 2022 was de roedel Hechtel-Eksel op zijn grootst. We hadden op 20 juli 2022 al negen welpen geteld op cameravalbeelden en ook twee jaarlingen (GW2435m en GW2807m, geboren in april 2021) bleven tot in de herfst aanwezig in de roedel. Twee keren slaagden we er in om tot 13 wolven samen op beeld vast te leggen: op 11 september 2022 en 26 oktober 2022. In de loop van de zomer, herfst en winter werd via uitwerpselen, prooiresten en doodvondsten DNA verzameld van de vele welpen. Tijdens de wintermaanden strekte de home range van de roedel zich uit over quasi volledig Noord-Limburg en een deel van de Provincie Antwerpen.
In het voorbije voorjaar werd al snel duidelijk dat het aantal wolven binnen de roedel afnam. Na de geboorte van een nieuw nest welpen half april zagen we geen enkele jaarling meer in de buurt van de ouders en het nest. Dit staat in contrast met de vorige twee jaren toen er telkens twee jaarlingen aanwezig bleven om samen met de ouders voor de nieuwe welpen te zorgen. Via terugmeldingen uit binnen- en buitenland werd al snel bevestigd dat verschillende welpen van 2022 inderdaad nog voor hun eerste levensjaar begonnen zwerven. Een groot deel overleefde dit niet.
Sociale interactie tussen een jonge mannelijke wolf (net geen jaar oud) en zijn ouders (Noëlla en August) in de nestzone van het territorium Hechtel-Eksel, 4 april 2023, beelden INBO-ANB
Om het overzicht te bewaren geven we hiernavolgend een overzicht van alle ons actueel bekende terugmeldingen (dood of levend) van nakomelingen uit de roedel Hechtel-Eksel tussen december 2022 en juli 2023. Voor een goed begrip: al deze wolven konden effectief genetisch bevestigd worden als nakomelingen van GW779m (August) en GW1479f (Noëlla).
GW2435m: mannelijke welp van 2021 (jaarling in 2022), voor het eerst genetisch bemonsterd op uitwerpselen op 25 oktober 2021, hielp mee de welpen van 2022 grootbrengen. Op 4 oktober 2022 werd hij nog genetisch vastgesteld op een prooirest (een ezel) in het ouderlijke territorium. Op 14 november 2022 werd hij voor het eerst vastgesteld in Nederland, ten noorden van Tilburg in de provincie Noord-Brabant. Vanaf 30 november 2022 werd zijn DNA teruggevonden in de ruime Veluwe-regio (provincie Gelderland). In het begin van de winter (november-december) werd zijn DNA aangetroffen samen met dat van een wolvin (GW2540f, afkomstig uit een roedel uit Nedersaksen) in de buurt van Apeldoorn. Vanaf januari tot minstens eind april 2023 werd zijn DNA dan weer aangetroffen in een ander gebied, de Zuid-West-Veluwe, samen met dat van een andere wolvin die daar sinds oktober 2022 aanwezig is. Deze wolvin staat bekend als GW3012f en is eveneens afkomstig uit een (andere) roedel uit Nedersaksen, waarvan de vader een Alpiene herkomst heeft. Het is op dit moment nog onduidelijk of deze wolvin een paar vormt met ‘onze’ GW2435m, wel werd er dit voorjaar met regelmaat een wolvenpaar gezien op wildcamera's in deze regio. Mochten deze twee wolven een territoriaal paar vormen en er later dit jaar jongen blijken te zijn, zou dit de eerste keer zijn dat een nakomeling van de Hechtel-Eksel roedel er in slaagt om zelf een roedel te stichten.
GW2807m: mannelijke welp van 2021 (jaarling in 2022), voor het eerst bemonsterd op een prooirest (schaap) op 23 april 2022, hielp mee de welpen van 2022 grootbrengen. Op 24 december 2022 werd zijn DNA nog aangetroffen op een prooirest (pony) in het ouderlijke territorium. Op 11 en 12 januari 2023 werd DNA van deze wolf aangetroffen in Nuth en Meerssen in Nederlands Limburg. Op 14 januari 2023 dook hij op in Battice in de provincie Luik, en op 27 februari in Bierbeek (Vlaams-Brabant)Op 16 maart 2023 werd zijn DNA opnieuw vastgesteld in Nederlands Limburg, maar dit keer een stuk noordelijker, in Baexem. Vervolgens dook hij op 19 maart 2023 op in Kempen, Nordrhein-Westfalen (Duitsland). Het voorlopig laatst bekende DNA-spoor van deze wolf dateert van 27 maart 2023, in het Nederlandse Ruurlo (provincie Gelderland).
GW3064f: vrouwelijke welp van 2022, gestorven als verkeerslachtoffer op 11 december 2022 op de N74 in Hechtel-Eksel. De resultaten van de autopsie op deze vrouwelijke welp vermeldden we al in Roofdiernieuws 30.
GW2960m: mannelijke welp van 2022, voor het eerst bemonsterd op uitwerpselen op 26 augustus 2022 en gestorven als verkeersslachtoffer op 2 februari 2023 op de N74 in Hechtel-Eksel. Het dier woog toen ongeveer 40 kg en was in een goede gezondheids- en voedingstoestand. Op de radiografie was er een duidelijke bekkenbreuk vast te stellen. We zagen ook dat de pulpaholte in de tanden nog duidelijk aanwezig was, wat enkel bij jonge dieren het geval is. In de onderkaak was de laatste kies nog maar net doorgebroken, wat nog eens bevestigt dat het een wolf was die in 2022 geboren werd. De wolf had niet recent gegeten en had alleen nog wat resten van een vogel in zijn maag.
GW2959m: mannelijke welp van 2022, voor het eerst bemonsterd op uitwerpselen op 18 augustus 2022 en vervolgens meermaals op prooiresten in het ouderlijke territorium van november tot januari, gestorven als verkeersslachtoffer op 6 februari 2023 op de N76 in Oudsbergen. Deze wolf was meer verminkt door de aanrijding, mogelijk werd hij verschillende keren aangereden. Opmerkelijk is dat we dit individu op basis van een uiterlijk kenmerk meteen met zekerheid konden identificeren als een welp geboren in 2022. Het ging namelijk over een wolf die op jonge leeftijd een verwonding aan het oor had opgelopen, en daardoor herkenbaar was op sommige beelden van het cameranetwerk – en op de autopsietafel. Deze wolf had overblijfselen van ree, haas en everzwijn in de maag.
GW3236f: vrouwelijke welp van 2022, op 21 januari 2023 nog bemonsterd op uitwerpselen in het ouderlijke territorium, op 11 februari 2023 gestorven als verkeerslachtoffer net over de grens in het Nederlandse Esbeek (ten noordoosten van Ravels).
GW2936f: vrouwelijke welp van 2022, op 3 februari 2022 nog bemonsterd op uitwerpselen in het ouderlijke territorium, op 26 februari al in het Nederlandse Eibergen (Gelderland), op 1 maart in Haaksbergen (Overijssel), om tenslotte op 18 maart 2023 als verkeerslachtoffer te sterven aan de Duitse Waddenkust (Ellenserdammersiel, Nedersaksen).
GW3065f: vrouwelijke welp van 2022, op 4 november 2022 bemonsterd op uitwerpselen in het ouderlijke territorium, op 5 maart 2023 gestorven als verkeerslachtoffer in het Nederlandse Kelpen-Oler (Nederlands Limburg).
GW2937m: mannelijke welp van 2022, voor het eerst bemonsterd op uitwerpselen in het ouderlijke territorium op 23 juli 2022. Op 24 december 2024 werd hij nog bemonsterd op een prooirest (pony) in het ouderlijke territorium. Op 11 februari 2023 werd hij bemonsterd op een prooirest (schaap) in het Duitse Kleve (Nordrhein-Westfalen), twee dagen later werd hij als verkeerslachtoffer gevonden in het Nederlandse Duiven-Zevenaar (Gelderland).
GW3063m: mannelijke welp van 2022, meermaals bemonsterd via uitwerpselen in het ouderlijke territorium tussen 23 september 2022 en 7 april 2023. Voorlopig nog geen terugmeldingen.
GW2935m: mannelijke welp van 2022, voor het eerst bemonsterd op uitwerpselen op 5 augustus 2022 en nadien meermaals bemonsterd op prooiresten (schadegevallen) en uitwerpselen van oktober 2022 tot januari 2023. Op 23 april 2023 werd zijn DNA aangetroffen in Ysselsteyn (Nederlands Limburg).
GW3449f: vrouwelijke welp van 2022, voor het eerst bemonsterd op uitwerpselen op 13 april 2023 in Wuustwezel (provincie Antwerpen). Daarmee werd meteen ook een tiende welp uit de worp van 2022 aangetoond. In de regio rond Kalmthout-Brecht werd na een jaar afwezigheid van wolven (cf. eerdere tijdelijke aanwezigheid van een verschillende exemplaren, zie Roofdiernieuws 29 en Roofdiernieuws 30) vanaf eind maart 2023 opnieuw de aanwezigheid van een wolf aangetoond aan de hand van zichtwaarnemingen met duidelijk beeldmateriaal, sporen en cameravalopnames. Waarschijnlijk was deze wolf op dat moment al enkele weken in de regio aanwezig. Tot vandaag is nog steeds een wolf aanwezig, en wordt nu regelmatig geregistreerd met cameravallen. Tot nog toe werden ook twee schadegevallen op schapen vastgesteld, op 31 mei 2023 en 4 juni 2023. Uit het lopend DNA-onderzoek moet nog blijken of dit effectief de prooiresten van GW3449f waren. Als deze wolvin in september nog steeds aanwezig blijkt te zijn – d.i. gedurende minstens zes maanden – kunnen we formeel spreken van ‘vestiging’, en is het tweede wolventerritorium in Vlaanderen een feit.
Uiteindelijk komen we voor de worp van 2022 dus uit op tien welpen, waarbij het jongste exemplaar op een leeftijd van iets minder dan 8 maanden gestorven is. De overlevingskansen van welpen gedurende hun eerste levensmaanden blijken in het Hechtel-Eksel territorium dus zeer hoog te zijn.