Nieuwe wolf “GW1479f” in Vlaanderen: waarschijnlijk Noëlla
Tussen oktober en december 2019 werden er vijftien schadegevallen(*) gemeld aan het INBO die mogelijk te maken hadden met wolven. Bij sommige van die gevallen werd al snel duidelijk dat dit niet het werk kon zijn van een wolf, en kwam er geen schadedossier bij het Agentschap Natuur en Bos. Bij een aantal schadegevallen (Zoersel, Balen) was op basis van het DNA duidelijk een nieuwe wolf (haplotype 1, August is haplotype 2) betrokken die na raadpleging van de Centraaleuropese wolvendatabase een wolvin bleek te zijn, met code GW1479f (Grijze Wolf 1479, female). Ze had eerder op 15 november 2019 in Bockhorn (NW-Duitsland, 15 km van Wilhelmshaven) een DNA-spoor achtergelaten op een dood schaap. Een genetische ouderschapsanalyse vanuit die databank geeft aan dat ze een nakomeling is van GW162f en GW330m, gevestigd in de Gohrischheide op 50 km ten NW van Dresden.
Enkele door Welkom Wolf doorgestuurde zichtwaarnemingen uit de Antwerpse Kempen (21/12), werden na sporenonderzoek ter plaatse door het INBO als wolf bevestigd. Ook de terreinbeoordeling door het INBO van twee schadegevallen in Zoersel (23/12 en 25/12) wezen op wolf, later genetisch bevestigd als GW1479f. Ook een DNA-spoor op een gedood schaap in Balen op 26/12 was afkomstig van wolvin GW1479f. Zij bleek zich dus na kerstmis te verplaatsen van de regio Zoersel in de richting van het territorium van wolf August. Nog één dag later, op 27/12, liep een nieuwe wolvin voor het eerst voor één van de wildcamera’s in het territorium van August, haar pootafdrukken werden opgemeten en ze werd die dag zelfs op twee verschillende tijdstippen door een herder en een boswachter gezien. Deze wolvin (in de media Noëlla genaamd) hield zich dagenlang op in een kleine zone in de buurt van één van de markeerplekken van August, die in die periode een tiental kilometer verderop werd geregistreerd door onze camera’s. Op 6 januari werden voor het eerst sporen van beide wolven samen aangetroffen en op 9 januari werden ze samen op fotovallen waargenomen. GW1479f is dus naar alle waarschijnlijkheid Noëlla, maar dat gaan we pas met 100% zekerheid weten als we DNA van haar vinden in haar nieuwe leefgebied. Uitwerpselen die tot nog toe werden ingezameld bleken na DNA-analyse van August te zijn.
De pootafdrukken die op 18/12 in de duinengordel van Oudsbergen werden gevonden behoorden naar alle waarschijnlijk toe aan een andere wolf dan wolvin GW1479f . Het kan gaan om een zwerver of om een wolf die zich al geruime tijd in de zone tussen Bree en Lanaken ophoudt, waar al eerder uitwerpselen werden gevonden maar waarvan we nog geen DNA hebben.
Wie een wolf of wolvensporen heeft waargenomen, kan dat altijd melden aan wolf@inbo.be.
Meer details over het (genetisch) onderzoek vindt u in de Wolvenspecial van het INBO Roofdiernieuws die deze ochtend is verschenen.
(*) Geanalyseerde Schadegevallen
- Peer, 4.11.2019: twee schapen gedood, geen stroomdraden. Algemeen beeld typisch wolf. DNA toont WH02, wolf bevestigd.
- Hechtel-Eksel, 8.11.2019: twee schapen gedood, geen stroomdraden. Geen bruikbaar DNA gevonden, wel typische overige kenmerken van wolf.
- Lanaken, 18.11.2019. Resten (enkele botten) van één schaap, meerdere dagen oud. Elektrische afrastering met 5000 volt. Geen aanwijzingen voor wolf, enkel uitwerpselen van vos gevonden. Oorzaak van sterfte onbekend.
- Peer, 21.11.2019. Een schaap gedood, geen stroomdraden. Algemeen beeld typisch wolf. DNA van haplotype WH02, wolf.
- Geel, 21.11.2019. Een schaap dood aangetroffen, aangevreten maar zonder halsbeet of andere typische sporen van wolf. Analyse ter plaatse wijst op aanval door hond, kadaver daarna door aaseters aangevreten.
- Dendermonde, 29.11.2019. Een schaap dood aangetroffen, vier schapen zwaar tot licht verwond. Sporen duidelijk van hond.
- Hechtel-Eksel, 9.12.2019. Drie oudere kadavers van schaap aangetroffen, volledig tot het bot afgekloven, waarschijnlijk door aaseters verschillend van wolf. DNA-staalnames niet meer mogelijk. Geen stroomdraden. Op twee plaatsen is de afsluiting ondergraven. Predator ongekend.
- Pelt, 23.12.2019. Twee gedode en één verwond schaap. Geen stroomdraden, afsluiting ondergraven. Algemeen beeld wijst op wolf. DNA toont WH02, wolf bevestigd.
- Zoersel, 23.12.2019. Een gedood schaap, en minstens twee licht verwonde dieren. Een dag eerder was er nog een slachtoffer. Geen stroomdraden, geen afsluiting aan beekrand. Algemeen beeld typisch wolf. DNA toont WH01, wolf bevestigd.
- Zoersel, 25.12.2019. Een gedood en een gekwetst schaap. Stroomdraden om schapen binnen te houden, geen stroomdraden om wolf buiten te houden. Verder geen raster. Algemeen beeld typisch wolf. DNA toont WH01, wolf bevestigd.
- Balen, 25.12.2019. Een verdwenen en een gekwetste wallaby. Geen stroomdraden, raster werd opgeduwd. Pootafdrukken en loopspoor wijzen op wolf. DNA uit twee haren in de afsluiting afkomstig van WH02, wolf bevestigd.
- Balen, 26.12.2019. Een dood schaap. Drie stroomdraden die echter niet actief waren, geen andere afrastering. Pootafdruk wijst op wolf. DNA toont WH01, wolf, maar ander individu dan een dag voordien in Balen.
- Paal, 26.12.2019. Dode wallaby. De predator was over de afrastering geklommen en heeft niet gegraven om binnen het raster te komen. Binnen de hoge afrastering werden sporen van vos gevonden. De kop werd meegenomen, typisch gedrag voor vossen. Zonder te graven kon een wolf niet binnen het raster geraakt zijn. DNA op slachtoffer geeft zoals verwacht geen resultaat voor wolf.
- Oudsbergen, 27.12.2019. Pasgeboren kalf dood gevonden, aangevreten. Waarschijnlijk dood geboren, en nadien door vos aangevreten (pootafdrukken vos gevonden). Geen DNA van wolf gevonden.