Nieuwe Europese Rode Lijst van libellen stelt sterke achteruitgang vast
Het INBO coördineerde een nieuwe Rode Lijst voor de 146 Europese libellensoorten. Dat gebeurde op basis van recente data en door berekening van de trend over de laatste 10 jaar. Hieruit blijkt dat 21% van de soorten bedreigd is. Dat betekent een toename met 50% in vergelijking met de Rode Lijst uit 2010. Bijkomend is 12% bijna in gevaar. Van de libellen die enkel en alleen in Europa voorkomen, is zelfs 42% bedreigd en 21% bijna in gevaar.
Van de 29 bedreigde soorten komen er niet minder dan 14 voor in Vlaanderen. Het gaat onder meer om de zwarte heidelibel, de venglazenmaker, de venwitsnuitlibel en de speerwaterjuffer. Bijna alle bedreigde soorten die in Vlaanderen voorkomen zijn typisch voor onze heide- en veengebieden.
Libellen zijn echte ambassadeurs voor de toestand en kwaliteit van stilstaande en stromende wateren. De sterke achteruitgang van het leefgebied van soorten gebonden aan voedselarme plassen is te wijten aan:
- eutrofiëring, zowel via de lucht als via het oppervlaktewater;
- verdroging van het omliggend landschap door toename van grondwateronttrekking en drainage door de landbouw;
- effecten van klimaatverandering, vooral hogere temperaturen gecombineerd met lange droogteperiodes.
De complexe interacties tussen al die factoren zijn verantwoordelijk voor de waargenomen sterke achteruitgang.
Deze publicatie maakt deel uit van het EU-gefinancierd project "Providing Technical and Scientific Support in Measuring the Pulse of European Biodiversity Using the Red List Index," waar de IUCN de leiding over had en waar het INBO aan bijdroeg.
Beeld boven: zwarte heidelibel (foto Geert De Knijf)