Invasieve Afrikaanse klauwkikkers ontdekt in Vlaanderen
Van nature komt de Afrikaanse klauwkikker voor in Afrika ten zuiden van de Sahara. De soort kwam op veel plaatsen in de natuur terecht na ontsnappingen uit laboratoria of het dumpen van aquaria. De Afrikaanse klauwkikker is wereldwijd één van de meest problematische invasieve soorten. Daarom werd ze recent toegevoegd aan de unielijst van invasieve soorten, die preventie en bestrijding oplegt.
Klauwkikkers eten alles wat in hun bek past: van insectenlarven tot kleine vissen en amfibieën zoals de beschermde kamsalamander. De kikkers dragen ook ziektes met zich mee. Zelf hebben ze er weinig last van, maar ze vormen wel een probleem voor inheemse amfibieën en vissen. En door hun huidgif dat schadelijk kan zijn voor roofdieren, hebben ze hier weinig vijanden. Ze kunnen zich in zeer vervuilde zoetwaterhabitats handhaven, planten zich snel voort en verspreiden zich zowel via waterlopen als over het land.
In 2018 werd een populatie klauwkikkers ontdekt in Frankrijk, op enkele kilometers van de Belgische grens. Daarom onderzocht het INBO in 2020 de naburige Vlaams-Franse grenszone op de aanwezigheid van de soort. Uit de analyses bleek dat de kikkers zich toen niet in de onderzochte regio bevonden. Na nieuwe meldingen uit Wallonië in 2021 en 2022, voerde het INBO deze zomer een verkennende inventarisatie uit in die grenszone. Hierbij vonden we in Mesen, in poelen op enkele meters van de Waalse grens, zowel adulte klauwkikkers als talrijke larven en juvenielen. De hoge aantallen jonge dieren duiden op een hoog voortplantingssucces, en zijn daarom zorgwekkend. Tot nu toe werden de kikkers in Vlaanderen enkel hier waargenomen. Het is echter zeer waarschijnlijk dat ze zich in de nabije toekomst verder zullen verspreiden, of zelfs nu al ruimer verspreid aanwezig zijn.
Loïc van Doorn, Jeroen Speybroeck, Tim Adriaens, Bram D’hondt, Rein Brys
Beeld boven: Juvenielen, larven en een jongvolwassen Afrikaanse klauwkikker
gevangen in een Vlaamse poel dicht bij de Waalse grens. Mesen, 16 augustus 2022. Foto: Loïc van Doorn.