Het bosvitaliteitsmeetnet: de gezondheidsbarometer van bomen en bossen
Het INBO monitort de bosgezondheid aan de hand van de jaarlijkse bosvitaliteitsinventaris. In Europa wordt deze inventarisatie simultaan en op een gestandaardiseerde wijze uitgevoerd. De resultaten worden internationaal gerapporteerd (www.icp-forests.net).
Verspreid over Vlaanderen onderzochten we in de zomer van 2023 de gezondheidstoestand van 1473 bomen. Daarbij bepaalden we onder andere de bezetting met bladeren of naalden in de kroon. Bij een beschadigde boom ontbreekt meer dan een kwart van de bladeren of naalden. 22,6% van de bomen in de proefvlakken was beschadigd. Bij de loofboomsoorten was de schade het grootst voor zomereik en bij de naaldbomen voor Corsicaanse den. Ten opzichte van 2022 zien we een verbetering van de kroontoestand. Alleen bij Amerikaanse eik nam het aandeel beschadigde bomen toe.
Kortetermijnevoluties in de kroontoestand zijn vaak het gevolg van variërende weersomstandigheden. Ze hebben niet alleen een rechtstreekse invloed, ze beïnvloeden ook het optreden van ziekten en aantastingen. Zo resulteerden de warme en droge zomermaanden in 2020 en 2022 voor de meeste boomsoorten in een slechtere kroonconditie.
Verzuring, vermesting en klimaatverandering met de daaraan gekoppelde gevaren (storm, droogte, hitte, bosbrand) blijven de grootste bedreigingen voor de bossen, net zoals nieuw geïntroduceerde ziekten en aantastingen.
Geert Sioen, Pieter Verschelde, Peter Roskams
Beeld boven: zomereik in domeinbos De Merel (bosvitaliteitsproefvlak 85069, Brecht) (foto INBO)