Veranderingen in flora en vegetatie van de Doornpanne
Tijdens de zomer van 2022 maakten het INBO en de West-Vlaamse Intercommunale een nieuwe vegetatiekaart van het duingebied de Doornpanne in Koksijde. Dat gebeurde in opdracht van het drinkwaterbedrijf Aquaduin. Vergelijking met een gelijkaardige vegetatiekaart uit 1993 en herhaalde florakarteringen tijdens de voorbije 30 jaar laten toe om de landschappelijke veranderingen vast te stellen en het gevoerde natuurbeheer te evalueren.
We stelden enkele belangrijke trends in de vegetatie vast:
- de afname van schaarsbegroeide, open duinen met 55%
- de achteruitgang van kruipwilgstruweel met 92%
- een uitbreiding van het overige duinstruweel met 30%.
Door spontane ontwikkeling nam de loofbosoppervlakte toe met 20% , ondanks de kappingen van uitheemse populieren en abelen.
Hoewel er begrazingsbeheer is sinds 1996, neemt het aantal plantensoorten in de duingraslanden niet toe. We zien zelfs een achteruitgang van bepaalde typische soorten zoals geel zonneroosje, grote tijm en kalkbedstro. Toch heeft de begrazing een sterkere achteruitgang van de graslanden verhinderd en een uitbreiding van bijvoorbeeld voorjaarsganzerik en liggend bergvlas mogelijk gemaakt. Een toename van (positieve) aandachtssoorten zoals hakig kronkelbladmos, kegelsilene en bokkenorchis wijten we aan de klimaatverandering. De meest spectaculaire trend is een uitbreiding van 4 naar 23 aandachtssoorten van duinvalleien. We vinden ze in de spontaan uitgestoven duinvalleien en in de vochtige graslanden aan de oevers van de infiltratiebekkens van Aquaduin.
De belangrijkste uitdaging voor het beheer is de verwijdering van invasieve uitheemse plantensoorten. Vooral Amerikaanse vogelkers en mahonia zijn ondertussen wijdverspreid. Daarnaast stellen we voor om ook een deel van het inheems struweel te verwijderen om een duurzame ontwikkeling van de duingraslanden mogelijk te maken.
Sam Provoost, Robbe Paredis, Bert Van Hecke, Johannes Jansen, Ward Vercruysse, Arnout Zwaenepoel & Eric Cosyns