Nieuwsbrief maart 2025

Een vierde van de zoetwaterdieren in de wereld is bedreigd met uitsterven

Hoewel zoetwaterhabitats slechts 1 % van het landoppervlak innemen, zijn wel 10 % van alle soorten op de wereld hier strikt aan gebonden. Bovendien zijn ze essentieel voor miljarden mensen als bron van drinkwater, in hun levensonderhoud, bij het beheersen van overstromingen en om de effecten van klimaatveranderingen te mitigeren.

In een recent gepubliceerde studie in het tijdschrift Nature, waaraan het INBO meewerkte, blijkt dat minstens 4.294 soorten van de 23.496 soorten zoetwatervissen, libellen,  krabben en rivierkreeften op de IUCN Rode Lijst met uitsterven bedreigd zijn. Hoewel tropische gebieden het meest soortenrijk zijn, komen net heel wat bedreigde soorten in Europa voor, waaronder ook België.

Vervuiling en eutrofiëring, hoofdzakelijk afkomstig van de landbouw en bosbouwpraktijken, hebben een impact op meer dan de helft van de bedreigde soorten. Zoetwaterecosystemen worden verder aangetast door conversie voor de landbouw (habitatverlies), daling van de grondwatertafel (wateronttrekking) en de bouw van stuwen en dammen die vismigratieroutes blokkeren. Ook overbevissing en de introductie van invasieve uitheemse soorten zijn nefast.

Zoetwaterfauna en hun leefgebieden worden meestal stiefmoederlijk behandeld in het beleid en beheer. Het is essentieel dat dit mee opgenomen wordt in biodiversiteitsstrategiën, instandhoudingsdoelen en in het waterbeheer en –beleid, om ervoor te zorgen dat we tot gezonde zoetwaterecosystemen komen. Dit is niet alleen van belang voor de natuur maar ook voor de mens, die niet zonder water kan.

Geert De Knijf

Infografiek IUCN

Graphic © Sarah Streyle/Conservation International

Beeld boven: Vuurlibel (foto Lars Soerink - Vildaphoto)

Opgelet