Advies in de kijker: Stuwen verwijderen uit beken en rivieren, de uitdaging voor het waterlopenbeheer
Heel wat stuwen verdelen onze beken en rivieren in talrijke kleinere stukken. Ze werden onder andere gebouwd om molens te laten draaien, waterlopen bevaarbaar te maken en de waterafvoer te reguleren.
Voor de natuur zijn de gevolgen van opstuwing groot: het leefgebied voor de fauna en flora in de waterloop verslechtert doordat een vrij stromende rivier verandert in monotone bakken met bijna stilstaand water tijdens periodes met lage afvoer. Vissen kunnen niet meer vrij migreren of sterven in de waterkrachtturbines, het sedimenttransport wordt verstoord, de water- en waterbodemkwaliteit gaan erop achteruit… Mede daardoor zijn zeer weinig Vlaamse waterlopen in goede ecologische toestand.
Een goede waterkwaliteit volstaat niet om waterplanten en -dieren weer te doen floreren. Het belang van een goede habitatkwaliteit kan daarbij niet overschat worden. Stuwen verwijderen uit onze beken en rivieren is een ingrijpende maar noodzakelijke maatregel om waterlopen duurzaam te herstellen. Daarom werd in de EU Biodiversiteitsstrategie 2030 het streefdoel vastgelegd om uiterlijk tegen 2030 ten minste 25.000 km van de rivieren weer vrij te laten stromen door de verwijdering van barrières.
beeld boven: simulatie van een ingebouwde vislift in de Velpe ter hoogte van de Arnautsmolen (© www.vislift.nl; simulatie: Duquennois & Schrijer, 2023)