Nieuwsbrief maart 2021

Zijn de waterkrachtcentrales van het Albertkanaal visveilig?

Het INBO onderzocht de impact van de waterkrachtcentrale in Ham op het visbestand van het Albertkanaal. We testten hoeveel schade vissen ondervinden van de schroeven van de centrale tijdens het ‘turbineren’ van water. Daarbij stroomt het water in de schroef naar beneden, wat de schroef doet draaien. De visschade was niet verwaarloosbaar.

De schroeven zijn de grootste Archimedesschroeven van hun type ter wereld . Ze kunnen 3, 4 en 5 m³ water per seconde turbineren.

Om de schade te bepalen werd de toestand onderzocht van brasems, blankvoorns en palingen die samen met het water de centrale passeerden. We noteerden of ze levend of dood waren en onderzochten de eventueel opgelopen verwondingen. We lieten ook speciale sensoren de schroef passeren om druk en impact erop te meten.

We ontdekten dat de schadelijkheid van de schroeven niet verwaarloosbaar is en sterk verschilt per soort:

• blankvoorns en palingen kwamen grotendeels ongeschonden uit de turbine
• meer dan de helft van de brasems was dood of zwaar gewond

De sensoren leerden ons dat de verwondingen waarschijnlijk veroorzaakt werden door botsing met de schoepen of beknelling tussen de schroeven en de halfopen buis, maar niet door grote veranderingen in druk.

We onderzoeken nu een aantal technieken om de vissen zoveel mogelijk uit de schroeven te houden.

Ine Pauwels

Meer lezen: Baeyens, R., Pauwels, I., Buysse, D., Mouton, A., Vergeynst, J., Papadopoulos, I., Demaerteleire, N., Pieters, S., Gelaude, E., Robberechts, K., Verhelst, P., Vermeersch, S., Vandamme, L., Coeck, J., 2019. Monitoring van de effecten van de pompinstallatie en waterkrachtcentrale te Ham op het visbestand in het Albertkanaal. Reports from the Research Institute for Nature and Forest Brussels, Belgium.

Foto: de waterkrachtcentrale op het Albertkanaal ter hoogte van de scheepvaartsluizen van Ham (De Vlaamse Waterweg NV)