Aziatische schimmel bedreigt gezondheid van es
Het vals essenvlieskelkje veroorzaakt de essenziekte of essentaksterfte. De invasieve schimmelinfectie verspreidde zich vanuit Noordoost-Europa razendsnel over het hele continent. In Vlaanderen stelden we vanaf 2010 massale sterfte van jonge aanplantingen vast.
Over de evolutie bij oudere bomen hadden we aanvankelijk echter weinig gegevens. Daarom volgen we sinds 2014 jaarlijks de toestand op van 252 bomen in oudere bossen, verspreid over 29 proefvlakken:
- 16,3 % van de bomen is ondertussen afgestorven.
- meer dan de helft van de bomen is beschadigd, dit zijn bomen met meer dan 25 % bladverlies.
In de meeste proefvlakken gaat de toestand verder achteruit. De grootste schade komt voor op natte standplaatsen en bij jonge bomen.
Typische ziektesymptomen zijn bladverkleuring, afgestorven takken, waterscheutvorming en necrose, afgestorven weefsel. Eén op de vijf bomen vertoont necrose aan de stamvoet. Bijna evenveel bomen zijn ook door andere schimmels geïnfecteerd. Vaak gaat het om een aantasting door honingzwam, die wortelsterfte en houtrot veroorzaakt. De essenziekte verzwakt de bomen en veroorzaakt sterfte, maar dus vaak in combinatie met andere factoren.
Een klein deel van de essenpopulatie vertoont een zekere ziektetolerantie. Daarom is het belangrijk om gezonde essen te beschermen en niet te kappen. Zo kunnen ze voor natuurlijke verjonging zorgen. Voor nieuwe aanplantingen is het uitkijken naar de selectie en opkweek van ziektetolerante bomen. Ondertussen kan es wel in kleine groepjes in menging met andere soorten aangeplant worden, maar het is niet uitgesloten dat de ziekte de jonge bomen opnieuw aantast.
Foto: aangetaste es met afgestorven takken in het Grotenhoutbos (provincie Antwerpen)