Eerste resultaten van libellenmeetnetten: één stijger, drie dalers
Via de soortenmeetnetten willen het INBO en Natuur en Bos betrouwbare informatie verzamelen over prioritaire soorten in Vlaanderen. Deze meetnetten bestaan uit een aantal vastgelegde plaatsen waar vrijwilligers gestandaardiseerde tellingen uitvoeren onder coördinatie van Natuurpunt Studie. Deze langetermijnmonitoring startte in 2016.
Uit de eerste resultaten van de libellenmeetnetten voor de periode 2016 - 2020 blijkt:
- de rivierrombout sterk in aantal toe te nemen
- de maanwaterjuffer en de Kempense heidelibel in aantal af te nemen
- de gevlekte witsnuitlibel sterk in aantal af te nemen
De sterke toename van de rivierrombout volgt een gelijkaardige trend als in grote delen van West-Europa. Voorlopig blijft de verspreiding in Vlaanderen wel beperkt tot het Albertkanaal en heeft de soort nog geen rivieren weten te koloniseren.
Populaties van de maanwaterjuffer en de Kempense heidelibel komen maar op een handvol plaatsen voor in de Kempen. Jammer genoeg zagen we in de afgelopen vijf jaar toch nog een aantal van die populaties verdwijnen. Daardoor worden ze bijzonder kwetsbaar en dreigen ze definitief te verdwijnen uit Vlaanderen en ook uit België.
De gevlekte witsnuitlibel kende over de jaren heen een ongunstige trend met dalende aantallen ondanks het feit dat 2018 een zeer gunstig jaar was. De laatste twee jaren echter waren de getelde aantallen zeer laag. Mogelijk gaat het hier om natuurlijke jaarlijkse schommelingen die eigen zijn aan de meeste insectensoorten. Verdere monitoring zal hierover uitsluitsel geven.
Voor de andere libellen die opgevolgd worden is de tijdreeks te kort, waardoor er onvoldoende data zijn om betrouwbare trends te berekenen. Resultaten hierover verwachten we in de komende jaren. Ook voor de soorten uit de andere soortengroepen (amfibieën, dagvlinders...) zullen we in de komende jaren de trends berekenen.
Toon Westra, Geert De Knijf en Hannes Ledegen
Beeld boven: Kempense heidelibel, foto Rollin Verlinde - Vildaphoto