Een nieuwe Rode Lijst van de libellen in Vlaanderen
Rode lijsten bepalen hoe groot de kans is dat een soort zal uitsterven in Vlaanderen. Het zijn goede graadmeters om in te schatten welke soorten het momenteel slecht doen, en waar het beleid dringend op moet inzetten. Om de Rode-Lijststatus van libellen te bepalen, passen we de internationaal erkende IUCN-criteria en -richtlijnen toe op de data van de laatste 10 jaar.
In totaal beoordeelden we 62 libellensoorten. Van die 62 zijn er 7 ernstig bedreigd, 4 bedreigd, 4 kwetsbaar, 1 bijna in gevaar en 43 momenteel niet in gevaar. Van de 3 resterende soorten hebben we onvoldoende data om een Rode Lijststatus te bepalen. De Rode Lijstsoorten zijn die soorten die behoren tot de categorieën ernstig bedreigd, bedreigd en kwetsbaar. Dat zijn er 15.
3 soorten werden niet geëvalueerd en 5 soorten zijn al langer regionaal uitgestorven. Die soorten behoren dus niet tot de Rode Lijst.
Soorten kenmerkend voor eerder voedselrijke wateren doen het opvallend beter dan bij de beoordeling van de Rode Lijsten in 2006 en 1996. Het meest opvallend is dat nu alle soorten van voedselarme wateren en vennen bedreigd zijn. Die lijden vooral onder de te hoge stikstofdepositie en de toename van exotische vissen in een voorheen visvrij milieu. Stijgende temperaturen, verminderde neerslag en lange droogteperiodes verhogen daarnaast de kans op het droogvallen van de waterpartij. Een onaangepast beheer van de landbiotoop tenslotte, zoals het kappen van struweel en boomopslag in de buurt van waterpartijen, vermindert het aantal geschikte plekken om te foerageren.
Geert De Knijf, Carine Wils & Dirk Maes
Beeld boven: maanwaterjuffer, een met uitsterven bedreigde soort in Vlaanderen (©Erik Moonen)