Naar gezonde ecosystemen
Het INBO volgt op lange termijn het functioneren en de gezondheid van de ecosystemen in Vlaanderen om hun status en veranderingen beter te begrijpen. We verwerven beter inzicht in de water- en nutriëntenbalans van een ecosysteem. Wat komt erin? Wat gaat eruit? Wat is aanwezig? We bestuderen de complexe en dynamische interacties in ecosystemen om de impact van externe verstoringen te voorspellen. Zo kunnen we acties voorstellen om de natuur in Vlaanderen gezond te houden en te herstellen.
Geïntegreerd ecosysteemonderzoek vormt een essentiële component binnen de systeemaanpak die INBO zich meer en meer eigen maakt. In het Vlaanderen van vandaag vraagt het ecosysteemonderzoek een integrale, interdisciplinaire en maatschappelijke benadering. Er is immers een continue wisselwerking tussen onze ecosystemen en de mens.
We streven in Vlaanderen naar gezonde ecosystemen. Om de gezondheidstoestand te evalueren, moeten we naast de beschrijving van de abiotiek en de diversiteit van flora, fauna en habitats ook het functioneren van het ecosysteem begrijpen. Dit doen we door inzicht te verkrijgen in de water-, energie- en massabalansen en de interacties tussen soorten en hun veranderingen doorheen de tijd. We onderzoeken en monitoren dit op lange termijn in sites die gelegen zijn in kwetsbare ecosystemen.
In de praktijk betekent dit dat INBO haar langetermijnobservaties meer en meer zal concentreren op een beperkt aantal sites waar alle componenten van het ecosysteem (atmosfeer, hydrosfeer, geosfeer, biosfeer en sociosfeer) op dezelfde plaats worden gemeten. Alleen zo kunnen we de relaties en interacties en de impact van externe verstoringen beter begrijpen. We doen dit via studie van de water- en nutriëntenbalansen. Wat komt er in het systeem terecht? Wat verdwijnt er? Wat is er aanwezig? En hoe veranderen deze balansen doorheen de tijd? Op basis hiervan maken we aanbevelingen voor het beleid en stellen we maatregelen voor om de gezondheid van ecosystemen te verbeteren.
Onder ‘wat is er aanwezig?’ verstaan we niet alleen water en nutriënten maar ook soorten en levensgemeenschappen. Het gaat bijvoorbeeld om de samenstelling van de vegetatie, de karakterisatie van de bodembiodiversiteit, enz.
INBO kan geen expert zijn in alle mogelijke domeinen van het ecosysteemonderzoek. Ook willen we onze resultaten aftoetsen op ruimere schaal. Daarvoor werken we samen met andere wetenschappelijke instellingen, monitoringinstanties en universiteiten, op nationaal en internationaal niveau. Voor de gegevensinzameling werken we volgens internationaal erkende geharmoniseerde methoden, zodat we de onderzoeksresultaten kunnen vergelijken.