Naar functionele natuurnetwerken
De omvang van de open ruimte in Vlaanderen is momenteel bijna 25% kleiner dan in de jaren zeventig. Als er geen duurzame beheer- en herstelmaatregelen worden genomen en er geen functioneel natuurnetwerk wordt ontwikkeld, zal de biodiversiteit in Vlaanderen verder afnemen.
Een functioneel natuurnetwerk bestaat uit robuuste en veerkrachtige natuurkernen, verbonden door multifunctionele gebieden. ‘Robuust’ betekent bestand tegen verstoring, ‘veerkrachtig’ houdt in dat de natuur kan herstellen en meebewegen met veranderingen. Ontsnippering is cruciaal om ecologische processen te herstellen en een samenhangend natuurnetwerk te creëren.
Europa legt Vlaanderen ambitieuze doelstellingen op, waaronder het vergroten en verbeteren van het natuurnetwerk. INBO wil prioritair inzetten op onderzoek naar de impact van versnippering en verstoring en het evalueren van mitigerende maatregelen. Andere uitdagingen omvatten het monitoren van genetische diversiteit, gedragsonderzoek, ondersteuning van het natuurnetwerkbeleid en onderzoek naar de effecten op populatie- en ecosysteemniveau.
Het onderzoek richt zich op het creëren van groenblauwe natuurnetwerken, waarbij INBO specifieke vragen stelt over genetische diversiteit, effectiviteit van maatregelen, ruimtegebruik van organismen, bosuitbreiding, monitoring, waterbeheer, sanering van vismigratieknelpunten en cumulatieve effecten van versnippering. We besteden aandacht aan het effect van verontreiniging op biodiversiteit en het belang van randeffecten. Het is ook nodig specifieke eisen van soorten te kennen en de effecten van versnippering op populaties te evalueren. Hiervoor doen we onderzoek naar soortenkennis en populatietrends.
Ook de kennis van andere onderzoeksuitdagingen, zoals Natuurinclusieve landschapsplanning, Naar gezonde ecosystemen, Ecologisch watersysteemherstel en Agro-ecologie en natuurherstel, is cruciaal en wordt in het onderzoek naar functionele natuurnetwerken geïntegreerd.