Inbetalinggeving van cultuurgoederen

Erfbelasting betalen met cultuurgoederen? Het kan! U kan als toekomstige erflater zelf mee beslissen wat er na uw overlijden met uw collectie gebeurt. Ook uw erfgenamen hebben de mogelijkheid om de verschuldigde erfbelasting te betalen met cultuurgoederen.

Deze regeling draagt er toe bij dat belangrijk erfgoed niet naar het buitenland verdwijnt en in Vlaanderen blijft.

Wie?

De toekomstige erflater krijgt de kans om voorafgaandelijk aan het openvallen van zijn nalatenschap zekerheid te bekomen dat zijn cultuurgoederen in aanmerking komen ter betaling van de erfbelasting en hij kan al tijdens zijn leven mee bepalen wat er na zijn overlijden met zijn collectie gebeurt. Deze regeling moet het voor kunstenaars en verzamelaars mogelijk maken om – als zij dat wensen – hun collectie geheel of gedeeltelijk te bestemmen voor publiek nut zonder dat zij daarbij hun erfgenamen tekort doen. Niet alleen kunnen er afspraken worden gemaakt over de aanvaarding van de cultuurgoederen, maar ook over de bestemming (welk museum, welke stad/gemeente) en over de toekomstige omgang met de collectie.

Daarnaast maakt deze regeling het voor de erfgenamen mogelijk om de erfbelasting geheel of gedeeltelijk te voldoen via de overdracht van cultuurgoederen. En dit tegen een (verhoogde) marktconforme prijs.

Voorwaarden

De aangeboden (kunst)werken/ voorwerpen moeten ‘cultuurgoederen’ zijn.

Deze cultuurgoederen kunnen ‘kunstwerken’ zijn, maar ook archeologische vondsten, juwelen, manuscripten, wetenschappelijke objecten etc.

De verwerving moet een duidelijke verrijking betekenen voor het geheel van de publieke collecties in Vlaanderen.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:

Topstukken

Sleutelwerken

De Topstukkenraad adviseert de Vlaamse Regering over het topstukkengehalte en/of het sleutelwerkengehalte, de waardeschatting en de bestemming van de voor inbetalinggeving aangeboden cultuurgoederen.

Volle eigendom

Alleen de cultuurgoederen die op de dag van het overlijden in hun geheel in volle eigendom toebehoren aan de overledene en/of aan zijn langstlevende echtgenoot of zijn wettelijk samenwonende partner en/of aan zijn erfgenamen, legatarissen of begiftigden, kunnen als betaling worden aangeboden.

Het bewijs dat deze voorwaarde is vervuld, kan worden geleverd door alle bewijsmiddelen, met uitsluiting van de eed.

Procedure

Verzoek tot aanvaarding van cultuurgoederen tot betaling van de erfbelasting VOORAFGAAND aan het openvallen van de nalatenschap

Verzoek tot aanvaarding van cultuurgoederen tot betaling van de erfbelasting NA het openvallen van de nalatenschap

Door wie?

De erfgenamen, legatarissen en begiftigden kunnen na het openvallen van de nalatenschap een verzoek tot inbetalinggeving van de erfbelasting indienen bij de Vlaamse Belastingdienst.

Hoe?

met een brief naar de Vlaamse Belastingdienst - Vaartstraat 16 - 9300 Aalst
via het contactformulier

Binnen welke termijn?

Vóór de indiening van de aangifte en uiterlijk vóór het verstrijken van de indieningstermijn.

Vereiste gegevens

Het verzoek tot inbetalinggeving vermeldt al de volgende gegevens:

Gegevens van de erflater:

het rijksregisternummer of het identificatienummer, vermeld in artikel 8 van de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de sociale zekerheid;
de voornamen en de achternaam;
de laatste fiscale woonplaats;
de plaats en de datum van overlijden;

Gegevens van de aanvragers:

of het rijksregisternummer of het identificatienummer, de voornamen, de achternaam en de woonplaats van iedere aanvrager;
of het ondernemingsnummer, de titel krachtens welke ze tot de nalatenschap komen en de vermelding of ze al dan niet gehouden zijn tot de indiening van de aangifte van nalatenschap;

de keuze van de woonplaats in België van een van de aanvragers als plaats waarnaar alle kennisgevingen aan en communicatie met de aanvragers kunnen worden gestuurd;
een beschrijving van ieder cultuurgoed waarop het verzoek tot inbetalinggeving betrekking heeft;
de uitdrukkelijke bevestiging dat ieder cultuurgoed dat het voorwerp uitmaakt van het voormelde verzoek tot inbetalinggeving, voldoet aan de eigendomsvoorwaarde, vermeld in artikel 3.4.3.0.2, §1, tweede lid, van de voormelde codex, met specificatie van de wijze waarop de titel van eigendom van de aanvragers tot stand is gekomen.

Als de aanvragers dat willen, kunnen ze in het voormelde verzoek de volgende bijkomende informatie opnemen:

de redenen waarom ze menen dat het cultuurgoed een topstuk is of een sleutelwerk;
welke bestemming ze voor het cultuurgoed voorstellen.

De aanvragers ondertekenen het voormelde verzoek tot inbetalinggeving en verklaren dat ze gerechtigd zijn om ieder cultuurgoed dat het voorwerp uitmaakt van het verzoek tot inbetalinggeving, voor de geheelheid in volle eigendom af te geven ter betaling van de erfbelasting en toebehoren. Als niet elke mede-eigenaar aanvrager is van het verzoek tot inbetalinggeving, brengen de aanvragers daarvoor de nodige bewijsstukken aan.

Het verzoek bevat ook een bijgevoegd dossier met daarin al de volgende elementen:

beeldmateriaal voor een identificatie van de cultuurgoederen;
de herkomst- en eigendomsgeschiedenis van de cultuurgoederen als die bekend is;
een verklaring op erewoord dat, bij weten van de aanvragers, het cultuurgoed niet is uitgevoerd in overtreding met een beschermingswetgeving van een andere overheid;
in voorkomend geval de beslissing van de Vlaamse Regering dat de cultuurgoederen topwerken of sleutelwerken zijn en over de bestemming van die cultuurgoederen.

Betaling

Verschuldigde erfbelasting en toebehoren

Niet alleen de verschuldigde erfbelasting, maar ook toebehoren kunnen met deze regeling worden betaald.

Wat zijn toebehoren?

Dekt deze regeling ook de aanvullende rechten?

De waarde van de cultuurgoederen wordt verhoogd met 20% voor de inbetalinggeving.

De cultuurgoederen die aanvaard worden ter betaling van de erfbelasting worden aanvaard à rato van 120 % van de marktwaarde. Deze marktwaarde wordt vastgesteld door de Topstukkenraad.

Terugbetaling

Als de te betalen erfbelasting en toebehoren minder bedraagt dan de vermeerderde marktwaarde met 20%, dan kan er in bepaalde gevallen worden overgegaan tot terugbetaling van het saldo.

Er zijn drie mogelijkheden:

De Vlaamse Regering beslist om het saldo niet uit te betalen:

de aanvragers kunnen het aanbod tot inbetalinggeving intrekken of het, ondanks deze beslissing om het saldo niet uit te betalen, toch behouden

de aanvragers kunnen, in geval het een verzameling of meerdere cultuurgoederen betreft, het deel van de collectie dat de verschuldigde erfbelasting (en toebehoren) overstijgt, uit het aanbod tot inbetalinggeving terugtrekken. Met het resterende gedeelte van de collectie wordt de erfbelasting (en toebehoren) betaald.

De Vlaamse Regering beslist, in het geval het gaat om topstukken, om het saldo uit te betalen. De betaling van het saldo, zijnde de waarde van het topstuk gewaardeerd aan 120% van de marktwaarde min de verschuldigde erfbelasting en toebehoren, zal gebeuren door het Topstukkenfonds.
In het geval het om cultuurgoederen gaat die als sleutelwerk beschouwd worden voor de collectie van een erfgoedinstelling, dan kan deze, als de aanvragers akkoord gaan, het saldo betalen en zo mede-eigenaar worden van de zo verworven cultuurgoederen à rato van deze investering.

Datum van betaling

Het ogenblik van levering van de cultuurgoederen geldt als datum van betaling van de erfbelasting en toebehoren.

Veelgestelde vragen

Hier vindt u een overzicht van enkele veel gestelde vragen.

Wat geeft u aan als u cultuurgoederen in betaling wil geven voor de erfbelasting (gemeenschappelijk vermogen)?

Wat geeft u aan als u cultuurgoederen in betaling wil geven voor de erfbelasting (eigen vermogen)?

Komen cultuurgoederen die zich in het buitenland bevinden ook in aanmerking?

Wordt de verhoging van de marktwaarde met 20% in rekening gebracht als grondslag voor de berekening van de erfbelasting op het cultuurgoed, als dat (deels) onderdeel uitmaakt van de nalatenschap?