Mijn masterproef gaat over het potentieel van natuurrechten om gemeenschapsbestuur te herinstalleren. Wanneer specifieke ecosystemen rechtspersoonlijkheid krijgen, rijst de vraag naar juridische vertegenwoordiging. Dat creëert veelbelovende ruimte voor nieuwe bestuursvormen.

Steunend op een gevalstudie van het bos Te Urewera (Aotearoa Nieuw-Zeeland) heeft mijn masterproef geanalyseerd of een natuurrechtelijk kader kan helpen om gemeenschapsbestuur te (her)installeren, in het bijzonder voor inheemse groepen. De analyse gebeurde aan de hand van Elinor Ostroms ontwerpprincipes voor ‘commons’, en concludeerde dat natuurrechten kunnen helpen om privatiserende en nationaliserende invloeden van het internationaal recht tegen te houden. Zo creëren ze oases waarin ‘commons’ kunnen gedijen.

Mijn masterproef onderzocht de rol die het recht speelt in de relatie tussen mens en natuur. De verhouding tussen mens en natuur zit impliciet ingebakken in juridische systemen, en vaak op een manier die duurzame omgang met de natuur bemoeilijkt. Mijn masterproef maakt die veronderstellingen expliciet en biedt een alternatief aan.

Meer specifiek lag de focus bij ‘commons’, een bestuursmodel dat steeds vaker vooruitgeschoven wordt als een duurzame oplossing, maar dat juridisch onzichtbaar blijft. Door te onderzoeken of natuurrechten juridische zichtbaarheid kunnen geven aan zo’n bestuursmodel, draagt mijn masterproef bij aan de juridische verankering van ‘commons’.

Mijn masterproef analyseerde het bestuursmodel van Te Urewera, en vond elementen van bottom-up bestuur, en erkenning van de eindigheid en menselijke afhankelijkheid van natuurlijke hulpbronnen. Daarmee heeft Te Urewera een bestuursmodel dat ingaat tegen de internationaalrechtelijke principes van top-down bestuur, onuitputtelijkheid van grondstoffen en extractie. Dat illustreert hoe natuurrechten ‘commons’ kunnen ondersteunen.

Het baanbrekende Te Urewera bestuursmodel werd uitgewerkt om de relatie tussen de inheemse Tūhoe bevolking en de Nieuw-Zeelandse overheid te pacificeren. Maar het inzicht dat natuurrechten kunnen helpen om ‘commons’ als duurzaam bestuursmodel te herintroduceren, maakt van Te Urewera een inspiratie voor regio’s wereldwijd in de zoektocht naar duurzaam bestuur.