Heel wat bruggen in Vlaanderen dateren van de bouwpiek in de jaren 60 en 70 en zijn nu sterk verouderd. Onderhoudsachterstand, een sterk gestegen hoeveelheid verkeer én nieuwe eisen op vlak van veiligheid en technologie zorgen ervoor dat de komende jaren heel wat bruggen in Vlaanderen structureel een grondige make-over krijgen. Ook onze buurlanden worden geconfronteerd met een uitdagende onderhoudsopgave van alle bestaande infrastructuur. Het Departement Mobiliteit en Openbare Werken ging daarom op zoek naar een geschikte partner om in een eerste publiek-private samenwerking 49 vaste bruggen in Vlaanderen te moderniseren en veiliger maken.

De Vlaamse Regering gunde de opdracht aan TM Brugfabriek: het aannemersconsortium bestaande uit Jan De Nul, Willemen en Artes. Op 10 juli 2024 werd de overeenkomst officieel ondertekend door alle partijen. De gekozen aannemers zullen de 49 bruggen ontwerpen, bouwen, onderhouden en financieren. Bovendien is hetzelfde aannemersconsortium ook verantwoordelijk voor het onderhoud en de kwaliteit van de infrastructuur gedurende de eerste 30 jaar na de bouw. Het Departement Mobiliteit en Openbare Werken coördineert deze opdracht samen met het Agentschap Wegen en Verkeer en De Vlaamse Waterweg nv.

De uittredende Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken: “Ik ben erg blij dat we van start kunnen gaan met dit grootschalige vervangingsprogramma. Aan het begin van deze legislatuur werden we geconfronteerd met grote uitdagingen wat betreft onze bruggen in Vlaanderen. We maakten niet alleen meer middelen vrij voor de renovatie en vernieuwing van bruggen, maar zochten ook naar een passende formule om samen met de privésector een versnelling hoger te kunnen schakelen om de achterstand weg te werken. Deze samenwerking maakt het mogelijk om de expertises van de publieke en private sector te bundelen en deze bruggen op grote schaal snel én kwaliteitsvol te renoveren. Met een duidelijke langetermijnvisie op onderhoud staat een PPS garant dat we weer jaren kunnen vertrouwen op onze bruggen.”

Deze ondertekening is het startpunt van de opdracht. De komende zes maanden gaan de overheid en de private partners tijdens de voorstudiefase de nodige afspraken maken voor de opstart en de planning van de opdracht. Parallel wordt er gewerkt aan een gestandaardiseerde aanpak, zowel op het vlak van ontwerp, bouw als onderhoud om de realisatie van de 49 bruggen zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Nadien zullen de ontwerpfasen van de 49 bruggen opgestart worden volgens de afgesproken planning, en rekening houdend met de standaardisaties die uitgewerkt zijn tijdens de voorstudiefase.

Er zijn meerdere redenen waarom de Vlaamse overheid kiest voor een publiek-private samenwerking.

Deze aanpak maakt grootschalige renovatieprojecten beter beheersbaar. In plaats van 49 verschillende opdrachten uit te schrijven en te beheren, zullen de programma’s van eisen, risicobeheer, technische vereisten en ontwerparchitectuur gestructureerd worden aangepakt in één samenwerkingsverband. Dat verhoogt niet alleen de efficiëntie van de werken, maar laat ook toe om de werken veel sneller en in logische bundels uit te voeren. In 2025 zullen de eerste omgevingsvergunningen aangevraagd worden. Het is de ambitie om de eerste werken al in 2026 te laten starten. Als de werken volgens plan verlopen, zullen alle werken afgerond zijn eind 2030.

De omvangrijke schaal van het project zorgt ervoor dat de Vlaamse overheid en de aannemers hun expertise en capaciteit kunnen bundelen. Alleen door intens samen te werken kunnen ze deze 49 bruggen tijdig vernieuwen. De overheid heeft daarom gekozen voor een uniek samenwerkingsmodel: de tweefasenaanpak. Het is een innovatieve aanpak, waarbij de aannemer en de opdrachtgever samen eerst ontwerpen, waarna de aannemer van start gaat. Daardoor kan de expertise van de bouwsector al van in het begin benut worden.

In de ontwerpfase werken beiden intensief samen om tot een efficiënt ontwerp te komen van de 49 bruggen. De nieuwe bruggen moeten toekomstbestendig zijn, voldoen aan nieuwe eisen en rekening houden met de lokale context. Met de gebundelde kennis van lokale stakeholders, de aannemer en de overheid is het de bedoeling om in deze ontwerpfase tot het meest optimale ontwerp te komen. Vervolgens start de fase van realisatie en onderhoud. Daarbij krijgt de private partner autonomie om dit zo efficiënt mogelijk en met beperkte hinder te organiseren.

De 49 bruggen worden beheerd door het Agentschap Wegen en Verkeer en De Vlaamse Waterweg nv.

OverBruggen is een programma van de Vlaamse overheid om vaste en beweegbare bruggen in Vlaanderen versneld te renoveren, te vernieuwen of te moderniseren. Het programma zet in op een snelle en efficiënte aanpak van verouderde bruggen, met de bedoeling ze toekomstbestendig, robuust en veilig te maken voor alle weggebruikers. Een modern organisatiemodel, een nauwe samenwerking met de privé, innovatieve technieken én specifieke aandacht voor de totale levensduur van een brug staan daarbij centraal. Op die manier maken het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, De Vlaamse Waterweg nv en het Agentschap Wegen en Verkeer samen werk van een nieuwe generatie duurzame en moderne bruggen. Het eerste initiatief in OverBruggen is het vernieuwen van een 49 vaste bruggen en het moderniseren van een groot aantal beweegbare bruggen verspreid over Vlaanderen.

Meer informatie: OverBruggen